"میرعاشقان" بررسی نشانه شناختی و روابط عمودی غزلی از حافظ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

چکیده

برای دریافت چرخش‌های معنایی و در نتیجه ژرف ساخت متفاوت با رویه‌ی ظاهری اشعار و نیز شناخت مخاطب پنهان غزل‌های حافظ - در غزل‌هایی که روی سخن با شخصیتی خاص است- ، کشف نشانه‌های درونْ متنی نه تنها راهگشا که اجتناب ناپذیر است.
حافظ شخصیت مورد خطابش را - بویژه در غزل‌های انتقادی - با نام واره‌هایی چند می‌خواند تا زوایای وجودی وی را با زبانی پنهان و پرنشانه معرفی نماید. این امر ضمن آن که شعر را تأویل بردار می‌سازد، باعث توهم تعدد مخاطب نیز می‌گردد.مقاله‌ی حاضر غزلی به مطلع:صوفی گلی بچین و مرقع به خار بخش        وین زهد خشک را به می‌خوشگوار بخش
را با توجه به حرکت عمودی شعر و یافتن و نمایاندن نشانه‌های درونْ متنی مورد بررسی قرار داده است.این غزل یکی از غزل‌- شخصیت‌های پر از طنز حافظ است که در سراسر آن روی سخن با یک مخاطب است که وی را با نام واره‌های مختلفی چون صوفی، میر عاشقان، رب و شاه می‌خواند تا افشاگر شخصیت خونریز و باده نوش محتسبی ریاکار به نام امیر مبارزالدین باشد.
واژه‌های کلیدی:  1. حافظ  2. امیر مبارزالدین  3. میرعاشقان  4. رب  5. نشانه شناسی   6. محور عمودی غزل

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Master of Lovers: A Semiotic Study of A Poem by Hafez

چکیده [English]

ABSTRACT
One of the aspects of Hafiz's poetry is his satiric look towards social issues and the hypocritical people of his time. Through his sonnets, directly and indirectly, he revealed the two faces of some hypocrites of his time. He sometimes dedicated a whole sonnet to introducing such characters and usually starts a sonnet with their names and then represented different aspects of them through it. By using inter-textual signs and their relations with one another, he composed sonnets that have strong structural unity and semantic coherence. This article is going to analyze the following sonnet and tries to uncover the hidden face of the "sufi" behind it:
O, sufi! Pick a flower and give garment to thorn, leave the austerity away for tasty wine!
 
Key words: 1. Hafiz   2. Amir Mobarezoddin  3. The Master of Lovers
4. Lord  5. Signology   6. Vertical Axis of Lyric Poem

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Hafiz    Amir Mobarezoddin  The Master of Lovers. Lord  . Signology . Vertical Axis of Lyric Poem
قرآن کریم.
استعلامی، محمد. (1383). درس حافظ. چاپ دوم، جلد 2، تهران: سخن .
اشرف‌زاده، رضا. (1381). پیغام اهل راز. تهران: اساطیر.
انوری، حسن. (1376). صدای سخن عشق. چاپ سوم، تهران: سخن.
ثروتیان، بهروز. (1379). غزلیات حافظ. تهران: نگاه.
خطیب رهبر، خلیل. (1366). دیوان غزلیات حافظ شیرازی. چاپ چهارم، تهران: صفی علیشاه.
سودی بسنوی، محمد. (1374). شرح سودی بر حافظ. ترجمه‌ی عصمت ستارزاده، چاپ چهارم،
ج 3، تهران: زرین.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1362). فیه مافیه. به تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.
مولوی، جلال‌الدین محمد. (1366). دیوان شمس تبریزی. مقدمه و شرح حال بدیع الزمان فروزانفر، چاپ هفتم، تهران: جاویدان.
هروی، حسینعلی. (1378). شرح غزل‌های حافظ. چاپ پنجم، ج 2، تهران: تنویر.