بررسی محورهای اصلی و شیوه‌ی گسترش روایت در کلیدر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

بررسی محورهای اصلی و شیوه‌ی گسترش روایت در کلیدر
 
دکتر کاووس حسن‌لی*                                        ساناز مجرد**
            دانشگاه شیراز
 
چکیده
رمان کلیدر شاهکار ده جلدی محمود دولت آبادی است که در گستره‌ی آن شخصیت‌ها و سرگذشت‌های متعدد حضور می‌یابند وجریان رمان را پیش می‌برند. کلیدر رمانی تودرتو است که در زنجیره‌ای از کنش‌ها و واکنش‌ها پدید آمده است، و نویسنده با تقسیم بندی کتاب در قالب بخش‌ها وپاره‌های شماره‌گذاری شده، هر یک از داستان‌ها را به‌طور جداگانه پیش می‌برد. کلیدر دارای سه محور داستانی نسبتاً مجزاست: محور زندگی گل محمد، محور زندگی افراد روستای قلعه چمن و محور زندگی نادعلی. پیوند این سه محور را تنها در عواملی چون زمان، مکان و زبان روایت گونه‌ی داستان می‌توان جست‌وجو کرد. و در نتیجه منطق «وحدت موضوع» در محورهای سه‌گانه غایب می‌نماید. شیوه‌ی گسترش داستان‌ها در کلیدر بر اساس تقابل افراد داستانی است. این تقابل‌ها با ایجاد حوزه‌های کنش و واکنش، باعث گسترش طرح داستان می‌شوند. در این حوزه‌ها معمولاً سه شخصیت یا وضعیت به عنوان واحدهای پایه مشارکت دارند و اصلی‌ترین انگیزه‌های تقابل در این اثر دو موضوع عشق و مبارزه است.
 
 
* دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی
** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Plots and Narrative Development in Kelidar

چکیده [English]

 
 
Dr. K. Hasanli                                 S. Mojarrad
Shiraz University
 
ABSTRACT
Kelidar is the second novel of Mahmud Dolatabadie. It is one of the masterpieces of modern fiction. The story of the novel is based on some historical events which occurred in 1323. Kelidar has one major plot about the major character, Golmohammad plus two sub-plots. The sub-plots are about the life of the people of Ghale Chaman village as well as another character, Nadali’s life. The story moves forward by actions of the opposing characters with the themes of love and war.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Kelidar  . Structure  . Plot  . Narration  . Mahmud Dolatabadi
احمدی، بابک. (1380). ساختار و تأویل متن. چاپ هشتم، تهران: مرکز.
اسکولز، رابرت. (1383). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه‌ی فرزانه‌ی طاهری، چاپ دوم، تهران: آگاه.
چهل‌تن، امیر حسین و فریاد، فریدون. (1368). ما نیز مردمی هستیم. چاپ اول، تهران: پارسی.
دولت آبادی، محمود. (1379). کلیدر. چاپ چهاردهم. تهران: چشمه و فرهنگ معاصر.
شیرمحمدی، عباس. (1380). بیست سال با کلیدر. چاپ اول، تهران: کوچک.
فورستر، ای. ام. (1384). جنبه‌های رمان. ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، چاپ پنجم، تهران: آگاه.
قربانی، محمدرضا. (1373). نقد و تفسیر آثار محمود دولت‌آبادی. چاپ اول، تهران: آروین.
میرعابدینی، حسن. (1383). صد سال داستان نویسی ایران. چاپ سوم، تهران: چشمه.
خاکسار، نسیم. (1366). کلیدر رمانی ماندنی در ادبیات معاصر ایران. چشم‌انداز، شماره‌ی2، در کتاب بیست سال با کلیدر. تهران: نشر کوچک.
واب‌پور، رضا. (1369). سنت‌های ایرانی ادبیات عامه در کلیدر. کلک، ترجمه‌ی محمد افتخاری، شماره‌ی 7، در کتاب بیست‌سال با کلیدر. تهران: کوچک.