بررسی مضامین اجتماعی و سیاسی در مقطعات انوری ابیوردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه جهرم

2 دانشگاه شیراز

چکیده

اوحدالدین علی ابن محمدبن اسحاق ابیوردی، متخلص به انوری، از شاعران قصیده‌سرای سده‌ی 6 هجری قمری در حوزه‌ی خراسان ا‌ست که بیش از هرچیز در جایگاه شاعری مدیحه‌سرا شناخته شده است. بدیهی‌ست شاعری که از دیرباز در به کارگرفتن هنرمندانه‌ی صنعت حسن طلب، شهره‌ی آفاق بوده و همواره به نیروی مدح و حتی هجو، از ممدوحان خود، چیزهایی گاه بسیار حقیر مانند کاه و جو مرکب، درخواست کرده است، قاعدتا باید تنها رضای خویش یا پسند خاطر ممدوح را در نظر داشته باشد و کم‌تر به مضامین اجتماعی بپردازد؛ اما بررسی آثار انوری نشان می‌دهد که وی نه تنها به مسایل اجتماعی بی‌توجه نبوده، بلکه گاه رخدادها و حوادث اجتماعی را در آثار خود بازتاب داده یا در جایگاه یک منتقد اجتماعی، از ضعف‌ها و معضلات جامعه و سیاستگذاران عصر خویش، به تندی انتقاد کرده است. در این‌ پژوهش، تلاش شده تا سوگیری‌های انوری در برابر اجتماع و سیاست زمانه‌ی خویش که بیش‌تر در مقطعات وی و کم‌تر در قصاید او بازتاب داشته است، بررسی و واکاوی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Investigation of Political and Social Themes in Anvari Abiverdi’s Segments (Short Poems)

نویسندگان [English]

  • shahin haghighi 1
  • mohamadhosein Karami 2
1
2
چکیده [English]

Owhad al-din Ali ibn Mohammad ibn Ishaq Anvari Abiverdi, pen name Anvari, was one of the writers of ode in the district of Khorasan in the sixth century AH. He was, above all, known as a panegyrist. Anvari has long been recognized as a poet for his artistic utilization of the figure of speech ‘Hosn e Talab’ (enticing questions) though he sometimes demanded such inferior things as hay and barley for his stead; thus the assumption could be that he cared only for himself or the one praised and not about  social issues. However, an investigation of his works indicates that he was not only aware of social issues but sometimes reflected upon social events in his poetry.  Like a social critic, he has strongly criticized the weaknesses and difficulties of the society and his contemporary policy makers. The present study is an attempt to investigate and analyze Anvari’s views towards the society and politics of his own time which appear more in his segments and less in his odes.
Keywords: Anvari, social critique, politics, panegyric, segments

کلیدواژه‌ها [English]

  • : انوری
  • نقد اجتماعی
  • سیاست و سیاستگذاری
  • مدح
  • مقطعات

مراجع

آدمیت، فریدون. (1346). اندیشه­های میرزا فتحعلی آخوندزاده. تهران: طهوری.
انوری، علی بن محمد بن اسحاق. (1372).دیوان.2جلد، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی.
اعتصامی، پروین. (1384).دیوان اختر چرخ ادب، پروین اعتصامی.به کوشش حسن برازان،مشهد: سنبله.
براهنی، رضا. (1371). طلا در مس. جلد 3، تهران: مولف.
جوادی امامزاده‌ای، هادی و عبیدی‌نیا، محمدامیر. (1393). «عناصر شریعت دوگانه‌ی شاعری انوری». بوستان ادب، سال6، شماره3، (پیاپی21)، صص73-92.
حافظ، شمس‌الدین محمد. (1378). دیوان. تصحیح خلیل خطیب‌رهبر، تهران: صفی‌علی‌شاه.
حسن­لی، کاووس. (1385). گونه‌های نوآوری در ادبیات معاصر ایران. تهران: ثالث.
رستگار فسایی، منصور. (1380). انواع شعر فارسی. شیراز: نوید.
زاکانی، عبید. (1334). کلیات. تصحیح و مقدمه­ی عباس اقبال آشتیانی، تهران: اقبال.
سعدی، مصلح الدین. (1363). کلیات سعدی. محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا.(1372). مفلس کیمیافروش. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــ.(1386). زمینه‌ی اجتماعی شعر فارسی. تهران: اختران- زمانه.
شمیسا، سیروس. (1383). انواع ادبی. تهران: فردوسی.
صراطی، ژیلا. (1391). «مطلع ادبیات سیاسی در ایران معاصر ایران». نشریه‌ی زمانه، شماره 47،http://www.zamane.info  
گلچین معانی، احمد. (1380). شهرآشوب در شعر فارسی. به کوشش پرویز گلچین معانی، تهران: روایت.
میرزانیا، منصور. (1387). «نگاهی به مفهوم وطن در شعر مشروطه». سایت موسسه‌ی مطالعات تاریخ معاصر، www.iichs.org
میرفطروس، علی. (2006). تاریخ در ادبیات. کانادا: نشر فرهنگ.
یاحقی، محمدجعفر. (1388). جویبار لحظه‌ها. تهران: جامی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار