بررسی تقابل عشق و مرگ در ساختار شعر فروغ فرخزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیت فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

ساختارشناسی شعر از پایه‌های اولیه‌ی شناخت اصولی و عمیق در هر شعر ماندگاری است. تبیین و تحلیل یک شعر، مدیون تناسب‌ها و تقابل‌های بنیادینی است که پایه‌ریز ساختار نظام‌مند آن شعر می‌باشد. دقت در کشف و بررسی مجموعه‌یاین تقابل‌ها و تناسب‌های شعری است که ما را به تحلیل درستو نقادانه یک اثر ادبی رهنمون می‌گردد. به میزانی که شبکه‌ی تناسب‌ها و تقابل‌ها در یک شعر برجسته و مایۀ «انگیزش» همدیگر شوند، آن شعر نیز دارای نظامی ساختمندتر خواهد بود.در شناخت و تحلیل اشعار فروغ فرخزاد، بی‌نیاز از شناخت ساختار شعری او نیستیم. ساختار شعر او نیز بر مبنای شبکه‌ای از تناسب‌ها و تقابل‌های بنیادینی استوار گشته است که آن چنان که بعد خواهد آمد «تقابل دوگانه عشق و مرگ» از اصول پایدار آن می‌باشد. مفهوم عشق و مفاهیم وابسته‌ی آن در شعر فروغ فارغ از مفهوم مرگ و متعلقات آن قابل توضیح و بررسی نیست. به عبارتی دیگر،در این مقالهما بر آنیم که مفهوم عشق و تصاویر و عواطفی که از آن نشأت می‌گیرد، تنها در تقابل با مفهوم مرگ و تصاویر و عواطف خاص آن قابل شناخت و در نهایت تحلیل و بررسی است. از رهگذر این تقابل دوگانۀ بنیادین است که ساختار تصاویر شعری او قوام می‌گیرد. باید توجه داشت که هرگونه نگاه نقادانه‌ای به شعر فرخزاد بی‌نیاز از توجه عمیق به این تقابل همیشگی مفاهیم عشق و مرگ در شعر ممکن نمی‌‌‌‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The studying of the contrast of love and death in the poetry of Forough Farrukhzad

چکیده [English]

To appreciate and understand poems, it is necessary to know the structure of poetry. An analysis of a poem depends upon the binary oppositions which constitute its structure. Exploring and discovering such binaries can lead to critical analysis of a poem. The structure of poetry of Forugh Farrokhzad is based on binary opposition of love and death as an ever present feature of her poetry. The concept of love and its related aspects cannot be discussed in the Forough’s poetry without the concept of death. The structure of her poetry is formed around the binary opposition of love-death and the imageries and emotions revolving around this binary.
Keywords: Modern poetry, Forugh Farrokhzad, Structure, Binary oppositions, Love, Death.
                                                                          

کلیدواژه‌ها [English]

  • modern poetry
  • Forough Farrukhzad
  • structure
  • binary oppositions
  • Love
  • death

مراجع

ادگار، اندرو. سبح و یک. (1387). مفاهیم بنیادی نظریه­ی فرهنگی. ترجمه­ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
اسکولز، رابرت. (1379). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه­ی فرزانه طاهری، تهران: آگه.
ایگلتون، تری. (1380). پیش­درآمدی بر نظریه­ی ادبی. ویراست دوم، ترجمه­ی عباس مخبر، تهران: مرکز.
براهنی، رضا. (1380). طلا در مس. ج2، تهران: زریاب.
پاینده، حسین. (1390). داستان کوتاه در ایران (داستان­های مدرن). ج3، تهران: نیلوفر.
جعفری، مسعود. (1378). سیر رمانتیسم در اروپا. تهران: مرکز.
جلالی، بهروز. (1377). فروغ فرخزاد، جاودانه زیستن، در اوج ماندن. تهران: مروارید.
جمادی، سیاوش. (1394). انکار حضور دیگری. تهران: ققنوس.
حافظ، شمس‌الدین محمد. (1368)، دیوان. تصحیح علامه قزوینی و قاسم غنی، به اهتمام ع- جربزه­دار، تهران: اساطیر.
حقوقی، محمد. (1379). فروغ فرخزاد. شعر زمان ما 4، تهران: نگاه.
دباغ، سروش. (1394). فلسفه­ی لاجوردی سپهری. تهران: مجموعه فلسفه و ادبیات.
روزنتسوایگ، فرانتز، (1377). تراژدی و بیداری نفس. ترجمه­ی مراد فرهادپور، کتاب سروش، مجموعه­ی مقالات (3). تهران: سروش.
زرقانی، سیدمهدی. (1388). تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــــــ. (1391). چشم­انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
زیما، پیتروی. (1394). فلسفه­ی نظریه­ی ادبی مدرن. ترجمه­ی رحمان ویسی حصار و عبدالله امینی، تهران: رخ دادنو.
سیدحسینی، رضا. (1393). مکتب­های ادبی. ج1، تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1391). با چراغ و آینه. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1391). رستاخیز کلمات. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1374). نگاهی به فروغ فرخزاد. تهران: مروارید.
ـــــــــــــــــــــــــ (1390). مکتب­های ادبی. تهران: قطره.
صنعتی، محمد. (1388). «درآمدی به مرگ در اندیشه­ی غرب». ارغنون، (مرگ). تهران: سازمان چاپ و انتشارات، صص1-64.
عالی عباس­آباد، یوسف. (1390). جریان­شناسی شعر معاصر. تهران: سخن.
فرخزاد، فروغ. (1353). تولدی دیگر. تهران: مروارید.
ــــــــــــــــــــ (1360). ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد. تهران: مروارید.
فروید، زیگموند. (1340). نکات عمده­ی روانشناسی. ترجمه­ی ابوالحسن گونیلی، تهران: دانشگاه تهران.
مقدادی، بهرام. (1393). دانش­نامه نقد ادبی. تهران: چشمه.
نوری علاء، اسماعیل. (1348). صور و اسباب در شعر امروز ایران. تهران: بامداد.
نیکبخت، محمود. (1373). از گمشدگی تا رهایی، شعر و زندگی فروغ فرخزاد. تهران: مشعل.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار