شعر پژوهی(بوستان ادب)

مجله علمی پژوهشی شعرپژوهی (بوستان ادب) دانشگاه شیراز

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

شیوه های اجرایی اشعار محلی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی

چکیده

مطالعات شعرشناسی در ایران در دو حوزۀ شعر رسمی و شفاهی ممکن است. در حوزۀ شعر شفاهی مطالعات ممکن نمی‌شود مگر در تلازم و ارتباط آن با موسیقی؛ زیرا در ایران همواره شعر و موسیقی همراه و همسایه بوده‌اند. شکل‌های اجرایی اشعار عامه و محلی در ایران همواره گونه‌های متنوع داشته است. این تنوع انواع با تنوع اجرا نیز همراه است. هدف از این مقاله نشان دادن سنت‌های اجرایی متنوع اشعار عامه ایران و سؤال اصلی آن است که ارتباط شعر و موسیقی عامه و نسبت آن را با هنرهای دیگر و شعر کلاسیک از همین منظر نشان دهیم و اینکه بدانیم در مناطق مختلف ایران چگونه شعر را اجرا می‌کرده‌اند. روش بررسی مطالعات میدانی بر اساس 345 گونه شعر عامه در سراسر ایران و محصول تحقیقی گسترده و نتیجه اجرای طرح تحلیل اشعار عامه ایران است که در صندوق حمایت از پژوهشگران به اجرا درآمده است. روش بررسی، مطالعۀ اشعار محلی از سه منظر همراهی شعر با آواز یا ساز، فردی یا جمعی خواندن اشعار و از منظر اجرا با هنرهای دیگر (رقص و نمایش) است. در مقدمه نیز اشاره‌ای به اشعار عامه و ویژگی‌های آن می‌شود. در خلال مباحث به نام‌ها و روش‌های اجرای اشعار عامه در مناطق مختلف و آداب هریک و شیوه‌های آن مثل تکخوانی، دوخوانی و جمع‌خوانی اشاره می‌شود. مهم‌ترین خصیصۀ اشعار عامه جنبه‌های آوازی آن است که اغلب آن‌ها با آواز یا همراه ساز اجرا می-شود. هرگاه از شعر عامه سخن به میان می‌آید جنبه‌های آوازی مدنظر و تداعی می-شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Practices of indigenous poetry in Iran

چکیده [English]

Lyrics local public and various administrative forms in Iran and is Gvnh‌Ha. This variety is also associated with a variety of runs. In this article the 345 species of popular poetry in Iran, or building them from three perspectives along lyrics with the song, read the lyrics and in terms of run individually or collectively with other arts (dance and show) wishes review. In the introduction to the Asharh‌Ay the lyrics to the public and its properties is made. During the discussion on Nam‌Ha and methods of implementation of the lyrics of popular customs in different regions and each and practices such as solo, duet and reference is made Jm‌Khvany. Khssyە most popular lyrics and vocal aspects it is often accompanied by singing or instrument run-up. When people speak of the poem comes to mind and evokes the vocal aspects screw. The purpose of this article is to show various executive Snt‌Hay public's poetry, which is the result of extensive research and analysis of public poetry of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Practices
  • dialect poetry
  • singing
  • solo
  • Total Reading
مراجع
احمد پناهی سمنانی، محمد. (۱۳۷۶). ترانه و ترانه‎سرایی در ایران. تهران: سروش.
ـــــــــــــــــــــــــ. (۱۳۸۰). ترانه‌های دختران حوا؛ زنانه‌ها در شعر عامیانه‌ی ایران. تهران: ترفند.
اصلاح عربانی، ابراهیم. (۱۳۷۴). کتاب گیلان. گروه پژوهشگران ایران.
باقری، رحمان. (۱۳۹۰). «آیین‌های مرگ و مویه در لرستان». فصلنامه‌ی فرهنگ مردم ایران. ش۲۶. صص۸۱-۸۳.
برزگر، محمدرضا. (۱۳۸۷). اُرشِم (ابریشم)؛ سیری در موسیقی مقامی کتولی. گرگان: نوروزی.
بوستان، بهمن و محمدرضا درویشی. (۱۳۷۰). هفت اورنگ؛ مروری بر موسیقی سنتی و محلی ایران. تهران: حوزه‌ی هنری.
بهار (ملک‌الشعرا)، محمدتقی. (۱۳۷۱). بهار و ادب فارسی؛ مجموعه‌ی یک‌صد مقاله از ملک‌الشعرای بهار. به کوشش محمد گلبن، با مقدمه‌ی غلامحسین یوسفی، تهران: کتاب‌های جیبی.
تمیم‌داری، احمد. (۱۳۹۰). فرهنگ عامه. تهران: مهکامه.
جام نامقی، ابونصر احمد. (۱۳۸۷). روضه‌المذنبین و جنه‌المشتاقین. به کوشش علی فاضل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
درویشی، محمدرضا. (۱۳۷۳). مقدمه بر شناخت موسیقی نواحی ایران.تهران: حوزه‌ی هنری.
دهخدا، علی‌اکبر. (۱۳۷۷). لغت‌نامه. تهران: مؤسسه و چاپ دانشگاه تهران.
ذوالفقاری، حسن. (۱۳۹۴). «خوانندگان و نوازندگان محلی؛ حافظان ترانه‌های ملی». پژوهش‌نامه‌ی ادب غنایی، س۱۳، ش۲۴، صص۱۳۳-۱۵۰.
ـــــــــــ . (۱۳۹۵). «دوخوانی و جمع‌خوانی اشعار عامه». نشریه‌ی چوک، دست‌یافتنی در نشانی http://www.chouk.ir
رازی، شمس قیس. (۱۳۳۸). المعجمفیمعاییراشعارالعجم. تصحیح علامه محمد قزوینی، با مقابله‌ی مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
رحمانی، روشن. (۱۹۹۴). ادبیاتعامیانه‌یافغانستان. مسکو.
رحیمی، غ. نیلاب. (۱۳۶۵). سنگردی‏های پنجشیر. کابل: کمیته‌ی دولتی کلتور ریاست‏ فرهنگ.
ژوکوفسکی، والنتین. (۱۳۸۲). اشعار عامیانه‌ی ایران در عصر قاجار. به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران: اساطیر.
سنجری ژوژکیان، علی. (۱۳۹۳). «تقسیم‌بندی آواز و رقص لُری». دست‌یافتنی در نشانی
 http://tribeahmadvand.persianblog.ir/post/8
سیف‌زاده، سیدمحمد. (۱۳۷۷). پیشینه‌ی تاریخی موسیقی لرستان. خرم‌آباد: افلاک.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۶۸). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
شکورزاده، ابراهیم. (۱۳۳۸). ترانه‌های روستایی خراسان. تهران: بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ.
صداقت‌کیش، جمشید. (۱۳۸۳). «گونه‌های منظوم شفاهی و موسیقی». فصلنامه‌ی فرهنگ مردم ایران، ش۵و۶، صص۲۵-۳۶.
فقیری، ابوالقاسم. (۱۳۹۵). واسونک‌های شیرازی و روایت‌هایی از فرهنگ مردم فارس. شیراز: دانشنامه‌ی فارس.
قهرمان، محمد. (۱۳۸۳). فریادهای تربتی. مشهد: ماه‌جان.
کاظمی، محمد کاظم. (۱۳۷۶). «دوبیتی‌های سیاه مو و جلالی». مجله‌ی شعر، ش۲۱، صص۲۲۴و۲۲۵.
کبیری، غلامرضا. (۱۳۸۱). «زمزمه‌های دیار بی‎خزان». اباختر، ش۴۳، صص۱۵۶-۱۵۹.
کوهی کرمانی، ح. (١۳١۷). هفتصد ترانه از ترانه‌های روستایی ایران. تهران: آفتاب.
مددی، حسین. (۱۳۷۹).«جایگاه موسیقی در ایل بختیاری». چیستا،ش۱۷۱،صص۲۸-۳۱.
مسعودیه، محمدتقی. (۱۳۵۶). موسیقی بوشهر. تهران: سروش
مکری، محمد. (۱۳۲۸). «گورانی یا ترانه‌های کردی». دانش، ش۵.
ملاح، حسینعلی. (۱۳۶۷). پیوندشعروموسیقی. تهران: فضا.
موسوی، سیدسیامک. (۱۳۸۰). سوگ‌سرایی و سوگ‎خوانی‎‎‎‎ در لرستان. خرم‌آباد: افلاک.
میهن‌دوست، محسن. (۱۳۵۵). با کله فریادها؛ ترانه‌هایی از خراسان. تهران: وزارت فرهنگ و هنر، مرکز مردم‌شناسی ایران.
ناتل خانلری، پرویز. (۱۳۲۷). تحقیقانتقادیدرعروضفارسی. تهران: دانشگاه تهران.
ناظرزاده کرمانی، فرهاد. (۱۳۷۸). «حمله‎خوانی: گونه‌ی مهمی از نقالی مذهبی در ایران هنر». ش۳۹، صص۶۵-۷۴.
نصری اشرفی، جهانگیر. (۱۳۷۸). «موسیقی در ایران، موسیقی دستگاه و ردیفی (چارچوب اصلی موسیقی تعزیه موسیقی ردیفی است)». مقام موسیقایی، ش۵، ص۵۶.
نفیسی (ناظم الاطبا)، علی‌اکبر. (۱۳۴۳). فرهنگ ناظم الاطبا. تهران: خیام.
نیکوکار، عیسی. (۱۳۵۲). ترانه‏های نیمروز؛ مجموعه‏ای از دوبیتی‏ها و تصنیف‌های‏سیستانی‏. تهران: وزارت فرهنگ و هنر، مرکز پژوهش‌های مردم‏شناسی.
وکیلیان، سیداحمد. (۱۳۸۴). متل‌ها و افسانه‌های ایرانی. تهران: سروش.
هدایت، صادق. (۱۳۱۰). اوسانه. تهران: بی‌نا.
ـــــــــــــ . (۱۳۱۸). «ترانه‌های عامیانه». مجله‌ی موسیقی، ش۶و۷.
ـــــــــــــ . (۱۳۴۴). مجموعه‌نوشته‌های پراکنده‌ی صادق هدایت. حسن قائمیان، تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــ . (١٣۷٩). فرهنگ عامیانه‌ی مردم ایران. به کوشش جهانگیر هدایت، تهران: چشمه.
همایونی، صادق. (۱۳۵۵). «گویندگان‏ ترانه‏های محلّی؛ نوابغ گمنام». رستاخیز، دوره‌ی ۲، ش۴۳۷۱۱.
ــــــــــــ . (۱۳۷۹). ترانه‌های محلی فارس. شیراز: بنیاد فارس‌شناسی.
همایی، جلال‌الدین. (۱۳۴۱). مقدمه‌ی دیوان عثمان مختاری. تهران: ﺑﻨﮕﺎﻩ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻭ ﻧﺸﺮ ﮐﺘﺎﺏ.
شعر پژوهی(بوستان ادب)
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 33
آذر 1396
صفحه 69-92
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار