دو مضمون‌ از توصیف واقعی معشوق در غزل منزوی، بهبهانی و بهمنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار /دانشگاه فرهنگیان

چکیده

بررسی سیر غزل فارسی نشان می‌دهد که غزل بیش‌تر متکی بر خیال‌پردازی و مضمون‌آفرینی درباره عشق بوده و اغلب غزل‌سرایان به جای توصیف احوال و تجربیات عاشقانه، با تخیل و ممارست در شاعری، مضمون‌پردازی -کرده‌اند، اما در دوره معاصر، برخی ازغزل‌سرایان کمابیش به توصیف واقعی حالات عاشقانه خود پرداخته‌اند. سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمدعلی بهمنی از جمله غزل‌سرایان نوگرای معاصر هستند که به نظر می‌آید مضامینی را در غزل خود جاری ساخته‌اند که رنگ و بویی از واقعیت عشق و زندگی دارد. در این تحقیق با بررسی دو مضمون "دست" و "صدا"، در غزل سه شاعر نام‌برده، با روش توصیفی و تحلیلی، روشن می‌گردد که غزل-سرای معاصر در پردازش مضمون عاشقانه به گونه‌ای کار کرده است که غزل عاشقانه را از اوج خیال‌پردازی، به سطح واقعیت‌های زندگی و نیازهای انسانی نزدیک ساخته‌است. بررسی غزل‌های سه شاعر معاصر نشان داد که دو مضمون "دست" و "صدا"، از اصلی‌ترین مضمون‌هایی است که نشان می‌دهد غزل‌سرایان سنتی‌پرداز معاصر بر آن شده‌اند ، در توصیف احوال عاشق و معشوق، به تدریج از کلیشه‌ها دور شوند و به بیان احساسات واقعی خود بپردازند. مضمون "دست" نشان دهندهء رابطه و نیاز عاطفی میان عاشق و معشوق و "صدا" نشان‌دهندهء همدلی و همفکری میان عاشق و معشوق است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Two themes in Realistic Description of the Beloved in the Ghazals of Simin Behbehani, Hossein Monzavi and Mohammad Ali Bahmani

چکیده [English]

Two themes in Realistic Description of the Beloved in the Ghazals of   Simin Behbehani, Hossein Monzavi and Mohammad Ali Bahmani
 
Z. Ahmadipour Anari*
Farhangian University
 
Abstract
A Study of the development of Persian ghazal shows that it is often dependent on imagination and thematic creation about love.  Rather than describing real life situation, poets have used imaginary scenes. Some contemporary poets pay attention to actual description of amorous feelings. Simin Behbehani, Hossein Monzavi and Mohammad Ali Bahmani are a few of  modern poets that use realistic imagery in their description of love.. In this paper two themes of "hand" and "voice" are analyzed in the ghazals of these poets. It is argued that the theme of hand signifies the emotional relationship between the love and the beloved and the theme of voice show empathy in the relationship.
Keywords: contemporary lyric, theme, actual description, hand, voice. 



* Assistant Prof. of Persian Language & Literature, ahmadypoor@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • contemporary lyric
  • theme
  • actual description
  • hand
  • voice
بهبهانی، سیمین. (1394). مجموعه اشعار سیمین بهبهانی. تهران: نگاه.
بهمنی، محمدعلی. (1392). مجموعه اشعار محمدعلی بهمنی. تهران: نگاه.
حافظ، شمس‌الدّین محمد. (1362). دیوان حافظ. تهران: خوارزمی.
حسن­لی، کاووس. (1385). «نوآوری در غزل». شعر، شماره 46، صص27-34.
داد، سیما. (1382). فرهنگ اصطلاحات ادبی. ویرایش جدید، تهران: مروارید.
روزبه، محمدرضا. (1379). سیر تحول غزل فارسی. تهران: روزنه.
زرقانی، مهدی. (1387). چشم­انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
سعدی، مصلح‌الدین.(1385). غزل­های سعدی. تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
شاملو، احمد. (1391). مجموعه آثار احمد شاملو. تهران: نگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1383). ادوار شعر فارسی. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــ (1370). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
    شمیسا، سیروس. (1370).سیر غزل در شعر فارسی. تهران: فردوس.
صائب، محمدعلی. (1370). دیوان صائب تبریزی. 6 جلد، به کوشش محمد قهرمان، تهران: علمی فرهنگی.
صبور، داریوش. (1370). آفاق غزل فارسی. تهران: گفتار.
غلامی، حمیده. (1390). سیمای معشوق در شعر زنان. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
فرخزاد، فروغ. (1385). متن کامل دیوان فروغ فرخزاد. تهران: پل.
فرهادی، نوازاله. (1390). «نوآوری­های حسین منزوی در غزل». بهارستان سخن، دوره 7، شماره 18، صص 71-110.
کرمی، محمدحسین و مرادی، محمد. (1389). «بررسی سیمای معشوق در غزلیات انوری». ادب غنایی، دوره 8، شماره 15، صص 99-118.
مانوکیان، ستراک. (1370). سیم دل مسکین؛ صد و یک غزل از سعدی شیرازی. رم: موسسه فرهنگی جمهوری اسلامی ایران.
مدرسی، فاطمه و کاظم­زاده، رقیه.(1391). «نگاهی به نوآوری­های محمدعلی بهمنی در فرم غزل».  گوهر گویا، سال 6، شماره 1، پیاپی 21، صص37-58.
مرادی، محمد. (1389). جریان‌شناسی غزل شاعران جوان استان فارس در سال­های پس از جنگ. شیراز: عسلی­.
منزوی، حسین. (1391). مجموعه اشعارحسین منزوی. به کوشش محمد فتحی، تهران: آفرینش، نگاه.
وحشی بافقی، کمال­الدین. (1392). دیوان اشعار. ویراسته حسین آذران، تهران: امیرکبیر.
یاحقی، محمدجعفر.(1377). چون سبوی تشنه. تهران: جامی.