تحلیل روانشناختی شخصیت "بهرام" در هفت پیکر نظامی با تکیه بر فرآیند قصه درمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز

چکیده

منظومه ی هفت پیکر به لحاظ ساختار داستانی و قصه گویی های پی در پی که در متن روایت اصلی رخ می دهند، روند ویژه ای را در شخصیت پردازی و حادثه آفرینی طی می کند. داستان های تو در تو بیش از آن که در پی رسیدن به آخرین حادثه یا آخرین گام در شکل گیری داستان باشند، مسیر پنهان شخصیت اصلی این داستان، یعنی بهرام را شکل می دهند. گویا همه ی آن چه روایت اصلی را می سازد، تنها برای تغییر، تکامل، آرامش بخشی و به نهایت رسیدن بهرام است؛ از این رو می توان این منظومه را با رویکرد نقد روانشناختی مبتنی بر قصه درمانی تحلیل کرد. در این پژوهش ، متن داستان به شیوه ی استقرایی مورد بررسی قرار گرفت. آن چه مسلم است تک تک راویان درون متن با قصه گویی، بهرام را در مسیر پشت سر گذاشتن دردها، رسیدن به آرزوها و حتی پیشگیری از خطاهای رفتاری یاری می رسانند. قصه گویی ها در تنه ی روایت اصلی نه برای پیشبرد حادثه و نه در راستای شخصیت پردازی است ؛ بلکه قصه ها به طور مستقیم با لایه های درونی و بیرونی شخصیت بهرام در ارتباط اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Psychological Analysis of the Character of "Bahram" in Nezami's Haft Peykar Based on Story Therapy

نویسنده [English]

  • MARYAM KOHANSAL
چکیده [English]

A Psychological Analysis of the Character  of "Bahram" in Nezami's Haft Peykar Based on Story Therapy
 
M. Kohansal*
Islamic Azad University of Iran, Shiraz
 
Abstract
Nezami’s Haft Peykar has a frame tale narrative structure presenting a special process in characterization and plot development that can be studied in the light of psychological theories. In Haft Peykar, structure and the frame story and even the dialogues between characters are filled with symbolic signs. The analysis of characters within the story and the stories told by them, which are woven within the main structure of Haft Peykar seem to lead to Bahram, the main character's development and final repose. By analyzing the character of “Bahram” and gathering signs in his speech and attitude based on principles of psychology, the writer has tried to study it from a psychological perspective and to apply it in the process of story therapy.
Keywords: Haft Peykar, Story Therapy, Bahram, Psychological criticism
 



* Assistant Prof. of Persian Language & Literature, mkohansaal@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Haft Peykar
  • Story Therapy
  • Bahram
  • Psychological Review

مراجع

اریکسون، میلتون. (1386). قصه‌درمانی. ترجمه‌ی مهدی قراچه‌داغی، تهران: دایره.
جونز، فیل. (1383). تئاتردرمانی و نمایش زندگی. ترجمه‌ی چیستا یثربی، تهران: قطره.
دادخواه تهرانی، حسن و محکی‌پور، علیرضا. (1384). «بررسی رویکرد روان‌شناختی در ادبیات». مجله زبان و ادب دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی، شماره 25، صص156-166.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1373). تاریخ مردم ایران قبل از اسلام. تهران: امیرکبیر.
صنعتی، محمد. (1381). «فصل مشترک ادبیات و روان‌شناسی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره مردادماه، صص 4-19.
علامه، حمید. (1379). «روان‌شناسی حروف در زبان فارسی». نامه پارسی، سال 5، شماره 1، صص 20-24.
فراهانی، محمدنقی؛ فرزاد، ولی‌اله و فتوحی، محمود. (1383). «مطالعه‌ی لغوی عوامل شخصیت در زبان فارسی».  مجله روان‌شناسی، شماره 30، صص 183-204.
کریستین سن، آرتور. (1374). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه‌ی رشید یاسمی، تهران: دنیای کتاب.
گرین، الین. (1378). هنر و فن قصه‌گویی. ترجمه‌ی طاهره آدینه‌پور، تهران: ابجد.
مورنو، آنتونیو. (1376). یونگ خدایان و انسان مدرن. ترجمه‌ی داریوش مهرجویی، تهران: مرکز.
نظامی گنجوی، نظام‌الدین الیاس. (1385). خمسه نظامی. بر اساس چاپ مسکو، تهران: هرمس.
وزیرنیا، سیما. (1380). «رویکرد روان‌شناسی ژرفانگر در نقد ادبی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره آبان‌ماه، صص 28-37.
ولک، رنه و آستن، وارن. (1373). نظریه ادبیات. ترجمه‌ی ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
یاوری، حورا. (1374). روا‌ن‌کاوی و ادبیات. تهران: تاریخ ایران.
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار