نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاووس حسن لی
• ساناز مجرد

دانشگاه شیراز

چکیده

با ظهور دیدگاه‌های جدید انتقادی و ورود آن‌ها به حوزه‌ی مطالعات پژوهش‌گران ایران – به ویژه در دو، سه دهه‌ی گذشته - آثار ادبی به شیوه‌ای متفاوت دیده شده است. یکی از نظریه‌هایی که سازگاری فراوانی با متن‌های ادبی دارد، نگاه به ساختار نشانه‌هاست. یکی از روش‌های کشف سبک ویژه‌ی یک نویسنده یا شاعر، بررسی نشانه‌ها‌یی است که در متن اثرش به‌کار می‌گیرد. در این پژوهش به منظور نشان دادن چگونگی کارکرد نشانه‌ها که در نهایت بیان‌گر بخش مهمی از سبک یک اثر روایی است، یک نوع روایی پر‌کاربرد در ادبیات فارسی یعنی حکایت‌های عرفانی، بررسی شده است. عطار یکی از شاعران عارفی است که به سبب آگاهی از اصول داستان‌پردازی، نقطه‌ی عطفی در داستان‌پردازی عرفانی است. بدین ترتیب، پس از بررسی انواع نشانه‌ها – از دیدگاه بارت – در پنج حکایت از حکایت‌های انبیا در مصیبت‌نامه‌ی عطار که دارای ساختار مشابه بودند، نتایج قابل توجهی در شناخت سبک پرداخت نشانه‌ها به دست آمد؛ از جمله: بهره‌گیری از صفت‌هایی که کارکرد براعت استهلالی دارند، استفاده از صفت‌هایی که فضای تقابل را ایجاد می‌کنند، استفاده از گفت‌وگوهای داستانی که کارکرد فضا‌سازانه می‌یابند، استفاده‌ی هدفمند از صفت‌هایی که در خدمت القای پیام محوری داستان هستند و...
 

کلیدواژه‌ها

• سبک‌شناسی
• نشانه‌شناسی ساخت‌گرا
• مصیبت‌نامه‌ی عطار‌
• حکایت‌های انبیا

20.1001.1.20088183.1391.4.2.3.1

عنوان مقاله [English]

A Stylistic Study of Signs in Five Tales from Attar Neyshaburi’s Mosibatname

چکیده [English]

 Hasanli* S. Mojarrad^**
Shiraz University
 
Abstract
In the last three decades, literary works have been analyzed through various critical approaches. One of these methods suitable for analysis of literary works is semiotics. "Signs are stable elements that join in theme" (Martin). In this study one kind of frequently used narrative, that is, mystical tale, is analyzed in order to show the function of signs. Attar is one of the poets who used tales in his works very much. One of the ways to determine Attar’s style is analyzing signs which have been used in the tales. In this research after analyzing five tales about prophets, these results were found: adjectives that show future of narration, adjectives that make atmosphere of oppositeness, using dialogue for making atmosphere, using adjectives that make main meaning of tale.
 
 
*  Professor of Persian Language & Literature, kavooshasanli@yahoo.com
** Ph.D. Candidate of Persian Language & Literature, sanaz.mojarrad@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Stylistic Study
• Structuralist semiotics
• Attar Neyshaburi’s Mosibatname
• Prophets’ Stories