حرکت بر اساس داستان «اسطقس» سیمین دانشور از منظر نقد اساطیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ارومیه

چکیده

هدف نوشتار حاضر، نشان دادن مبنای اصلی روایت بر اساس عنصر حرکت است؛ حرکتی به سوی خاستگاه واقعی و منشأ اساطیری قهرمان خاستگاهی عجین شده با نور- که با گذر از موانع و ستیز با آنان- به تعبیر یونگ نبرد با سایه- امکان­پذیر می­شود. چگونگی گذر از این موانع با یاری پیر که واسطه­ی آشتی بین دو جنبه­ی به ظاهر متضاد و ناهم­گون قهرمانان و راهنمایی قهرمانان در­ بند و هبوط یافته به خاستگاه مینویشان می­گردد، میسر می­شود. جذابیت عبور از موانع، شامل سرسپاری، تجربه­ی استعلای حیات و مساله‌ی بازگشت جاودانه است. بدین منظور مبنای روایت را با یاری از ساختار هفتگانه­ای که در حوزه­ی ریخت­شناسی وجود دارد - البته با اندکی تفاوت - نشان داده­ایم، سپس به چگونگی پیوند این عناصر با انگاره­ها و باورهای اساطیری و مبحث توتم پرداخته­ایم.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An archetypal Study of Movement in Simin Daneshvar’s “Ostoqos”

چکیده [English]

 
 Modarresi * E. Ezati**
Oroumie University
 
Abstract
The aim of this work is to illustrate major source of narration based on movement; a movement toward the real and mythic origin--the origin accompanied by light--that is facilitated by passing the obstacles and fighting them –as interpreted by Young: fighting with soul. Passing these obstacles with the aid of a mentor is the medium of compromising between two apparent opposing aspects of heroes and to guide the prisoner and descended heroes to their heavenly origin. The attraction of passing the obstacles includes obedience, the experience of sublime life, and the permanent return. In order to show the basis of narration, first, seven constitutional elements with their slight difference in the field of Prop's morphology are shown and then connection of these elements to mythic beliefs and the subject of totem are addressed.
 
 
 
 * Professor of Persian Language & Literature, Fatememodarresi@yahoo.com
 ** M. A. Student of Persian Language & Literature, ezati.elnaz@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: “Ostoqos”
  • Mentor
  • Experience of sublime life
  • Movement
  • Morphology
  • Obstacles/soul
  • Light
  • Descent
آیدنلو، سجاد. (1386 ). «بن‌مایه‌ی اساطیری روییدن گیاه از انسان و بازتاب آن در شاهنامه و ادب فارسی». نارسیده ترنج، گردآورنده: سجاد آیدنلو، اصفهان: مانا.
اوکانر، فلانری. (1386). «ماهیت وهدف داستان». فن داستان نویسی، ترجمه و گردآوری محسن سلیمانی، تهران: امیرکبیر.
بهار، مهرداد. (1374). جستاری چند در فرهنگ ایران. تهران: فکر روز.
بهار، مهرداد. (1375). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: نشر آگه.
پاینده، حسین. (1382). گفتمان نقد. تهران: روزنگار.
پراپ، ولادیمیر. (1368). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان. ترجمه‌ی: فریدون بدره‌ای، تهران: توس.
دادگی، فرنبغ. (1369). بن دهش. گزارش مهرداد بهار، تهران: توس.
دانشور، سیمین. ( 1386). انتخاب. تهران: قطره.
دو­بوکور، مونیک. (1387). رمزهای زنده‌جان. ترجمه­ی جلال ستاری، تهران: مرکز.
سجادی، ضیاءالدین. (1379). مقدمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوف. تهران: سمت.
سلیمانی، محسن. (1365). تاملی دیگر در باب داستان. ترجمه­ی محسن سلیمانی، تهران: آموزش انقلاب اسلامی.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1386). قلندریه در تاریخ (دگردیسی‌های یک ایدئولوژی). تهران: سخن.
شوالیه، ژان و گربران آلن. (1380و1385). فرهنگ نمادها. ترجمه‌ی سودابه فضایلی، ج3 و 4، تهران: جیحون.
فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه­ی فردوسی (چاپ مسکو). تصحیح سعید حمیدیان، تهران: قطره.
فروید، زیگموند. (1351). توتم و تابو. ترجمه‌ی محمد خنجی، تهران: طهوری.
فیض‌الهی، حسین. (1380). «گرگ در اساطیر ترک». روزنامه فرهنگی شمس تبریز، شماره‌ی 118و119، صص3-5.
­کریستن‌سن، آرتور. (1364). نمونه­های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه­ای ایرانیان. ج1، گردآوری ترجمه­ی احمد تفضلی و ژاله آموزگار، تهران: نشر نو.
لافورگ، رنه و آلندی؛ رنه. (1387). «نمادپردازی». اسطوره و رمز (مجموعه مقالات)، گردآوری و ترجمه‌ی جلال ستاری، تهران: سروش.
یونگ، کارل گوستاو. (1376). چهار صورت مثالی. ترجمه‌ی پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی.
یونگ، کارل گوستاو. ( 1379). روح و زندگی. ترجمه‌ی لطیف صدقیانی، تهران: جامی.
یونگ، کارل گوستاو. (1387). انسان و سمبل‌هایش. ترجمه‌ی محمود سلطانیه، تهران: جامی.