بررسی گونه‌های فخر در دیوان طالب آملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شیراز

چکیده

مفاخره که از فروع نوع ادبی حماسه به حساب می‌آید، یکی از بن‌مایه‌های مضمونی شعر فارسی، بلکه ادبیات جهان به شمار می‌رود. البته در این میان برخی شاعران به فراوانی از آن سود می‌برند که طالب آملی یکی از این چهره‌هاست. طالب آملی با نازش به خود و شیفتگی به شعر خویش، در خودستایی و برتری‌جویی مبالغه کرده است. در این مقاله، گونه‌های مختلف فخر طالب در بیش از ده تقسیم بررسی و دلایل مفاخره‌ی شاعر نیز به تمامی بیان شده است و این نکته چشم‌انداز تازه‌ای برای این مقاله رقم زده است. همچنین سخن در «ضد فخر یا واسوخت از فخر» مبحث جدیدی است که در مقاله‌ی حاضر و با توجه به شواهد متعدد آن در شعر طالب آملی، مورد توجه قرار گرفته است. سخن‌ستایی و فخر به فضایل اخلاقی، از برترین مفاخرات طالب آملی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Types of Boasting in Taleb Amoli's Divan

چکیده [English]

Boasting is a subcategory of the genre of epic and is one of the themes of not only Persian poetry but also world literature. Indeed, some poets, such as Taleb Amoli employ it in their works. Taleb Amoli has exaggerated in self-glorification, egoism, and boasting about his poems. In this article, different types of Taleb’s boastings are examined in more than ten divisions and the reasons of his boasting are also investigated.  Utterances which are "against boasting" are also explored in Amoli's poem. Boasting about his poems and different virtues are the very things Amoli boasts about.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Taleb Amoli
  • Boasting
  • Literary types
  • types of boasting
ادوارد براون، گرانویل. (1364). تاریخ ادبیات ایران. ترجمه‌ی رشید یاسمی، تهران: بنیاد کتاب.
الفاخوری،‌ حنا. (1381). تاریخ ادبیات زبان عربی. تهران: توس.
الفاخوری،‌ حنا. (بی‌تا). الفخر و الحماسه. قاهره: دارالمعارف مصر.
امیری خراسانی، احمد. (1383). مفاخره در شعر فارسی. ج1، تهران: دارالهدی.
تجلیل، جلیل. (1368). نقشبند سخن. تهران: اشراقیه.
شجاعی، محمدصادق. (1387). نظریه‌ی نیازهای معنوی. قم: جامعه المصطفی العالمیه.
شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1370). روان‌شناسی عمومی. ج1، تهران: توس.
شمیسا، ‌سیروس. (1387). انواع ادبی. تهران: میترا.
صائب تبریزی، ‌محمدعلی. (1333). کلیات. به کوشش و مقدمه‌ی امیری فیروزکوهی، تهران: خیام.
صائب تبریزی، ‌محمدعلی. (1372). دیوان. به اهتمام جهانگیر منصور، ‌تهران: نگاه.
طالب آملی، محمد. (1347). کلیات اشعار طالب آملی. به اهتمام طاهری شهاب،‌ تهران:‌ سنایی.
قنبری، محمدرضا. (1383). زندگی و شعر طالب آملی. تهران: زوار.
گودرزی،‌ فرامرز. (1382). زندگی‌نامه و کارنامه‌ی ادبی طالب. تهران: وزارت ارشاد.
کافی، ‌غلامرضا. (1381). دستی بر آتش یا شناخت شعر جنگ. شیراز: نوید.
منوچهری دامغانی. (1375). دیوان. به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: زوار.
مؤتمن، ‌زین‌العابدین. (1364). شعر و ادب فارسی. تهران: زرین.
نصرآبادی، محمدطاهر. (1378). تذکره‌الشعراء. ج1، به تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، ‌تهران: اساطیر.
نیکداراصل، ‌محمدحسین. (1389). «بررسی گونه‌های فخر در دیوان حافظ». بوستان ادب، ‌دوره‌ی 2، شماره‌ی 3، صص223-248.