نقد و تحلیل تعاریف«حُسن طلب» همراه با دریافتی تازه از آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

2 زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

حُسن­ طلب، از آرایه های ادبی است که نیاز و خواسته ای را با شیوه‌ی نیکو و اثرگذار برای شنونده‌ی خویش بیان می نماید؛ این آرایه ادبی­ به­ عنوان یک­ متغیّر در بدیع معنوی، بر پایه‌ی نیاز، نوع تقاضا و  جایگاهِ مخاطب، به­گونه­های متفاوتی در قالب­های شعری پدیدار می­گردد و در مرکز آن  طلب به ­عنوان یک سخن هدفمند نمود دارد. اجزای سازنده‌ی بافت شعر، همچون واژگان و ­زبان، تصویر،آهنگ کلام، عاطفه، لحن و جایگاه سخن که موجب حُسن آن می شوند، با تأثیرپذیری از عواملی مانند شخصیّت شاعر، سبک شعری، نوع مخاطب، مطلوب یا خواسته‌ی شاعر، شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکم برجامعه­ای­ که شاعر درآن زندگی می­کند، سبب بیان طلب می­شوند؛ این نکته در تعاریف کتاب­های پیشین بدیع و بلاغت نیامده است. این مقاله با بررسی، نقد و تحلیل تعاریف موجود درمنابع بلاغی، بر پایه‌ی شیوه­های استفاده‌ی شاعران ازحسن طلب، تعریفی نوین  با دیدگاهی تازه، از این آرایه، ارائه کرده است. 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critical Analysis of the Definitions of “Beauty of Demand” (hosn-e talab) and a Novel Explanation

نویسندگان [English]

  • mohammad Reza Salehi mazandarani 2
  • Kazem Jafari nik 3
1
2 Persian Language and Literature, Faculty of Literature & Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 M.A in Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

 
 Abstract

Beauty of demand is a literary figure in which the need for something is expressed and pleaded in a pleasant and effective way for the audience. This literary figure is expressed in different kinds of poetic formats based on certain characteristics such as need, type of pleading and audience. The elements of the structure of the poem such as words, imagery, tone, emotion and setting combined with other factors such as the character of the poet, poetic style, audience, political, social and economic condition of the time lead to expressing the demand, which have not been mentioned in previous rhetoric books. This paper has analyzed previous critical commentaries and definitions of demand to reach a new definition.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: literary language
  • exquisite
  • beauty of demand
  • need
  • specific audience

مراجع

آخسیکتی، اثیرالدین.(1337). دیوان. تصحیح رکن­الدّین همایون فرّخ، تهران:کتاب­فروشی رودکی.
ابن معتز، عبدالله.(1402ه.ق). البدیع. بیروت: دارالمیسره.
اصفهانی،جمال­الدین­­عبدالرزاق.(1362). دیوان. تصحیح ­حسن وحید دستگردی، تهران: سنایی.
امینی، عبدالحسین.(1372ق.). الغدیر. بیروت: دارالکتاب العربی.
انوری، اوحدالدّین.(1364). دیوان. به­اهتمام محمّدتقی مدرس­رضوی، تهران: علمی­ و فرهنگی.
بهار، محمّد تقی.(1386). سبک‌شناسی. تهران: زوّار.                                                
بیلقانی،مجیرالدین.(1358). دیوان. تصحیح محمّدآبادی، تبریز: دانشگاه تبریز.                        
تاج­الحلاوی، علی­بن­محمّد.(1341). دقائق الشّعر. تصحیح و حواشی ­سیّدکاظم­امّام، تهران: دانشگاه ­تهران.                               
حافظ شیرازی، شمس­الدین­محمّد.(1362).دیوان. به­اهتمام محمّد قزوینی و قاسم غنی، تهران: زوّار.        
خاقانی شروانی، افضل­الدّین بدیل.(1391). دیوان. به­ کوشش ضیاالدّین سجادی، تهران: زوّار.                
الخیّاط، جلال. (1970). التکسّب بالشّعر. بیروت: دارالآداب.                                                                
دهلوی، امیرخسرو.(1343).دیوان. به­کوشش م.درویش، تهران: جاویدان.                           
رادویانی، محمّد بن عمر.(1949). ترجمان البلاغه. تصحیح محمّد آتش، تهران:اساطیر.                      
راستگو، سید محمّد.(1376). هنر سخن­آرایی. کاشان: مرسل.                                          
رودکی، ابوعبدالله­جعفربن­محمد.(1382). دیوان. تصحیح سعید نفیسی، تهران: امیرکبیر.
زاکانی، نظام الدّین­عبیدالله.(1384). کلیّات. تصحیح پرویز اتابکی، تهران: زوّار.                           
زرین­کوب، عبدالحسین.(1383). از گذشته­ی ادبی ایران. تهران: سخن.                                 
ساوجی، سلمان.(1376). کلیّات. تصحیح عباسعلی وفایی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.        
سعد سلمان، مسعود.(1364). دیوان اشعار. به ­اهتمام مهدی نوریان، اصفهان: کمال.              
سنایی، ابوالمجدمجدود بن­آدم.(1388). دیوان. به­اهتمام محمّدتقی مدرس­رضوی، تهران: سنایی. 
شمیسا، سیروس.(1381). نگاهی تازه به بدیع. تهران: فردوس.­                               
صادقیان، محمّدعلی.(1378). زیور سخن در بدیع  فارسی. یزد: دانشگاه یزد.                   
صالح مازندرانی، محمّدهادی.(1376). انوارالبلاغه. به­کوشش محمّدعلی غلامی­نژاد، تهران: قبله.   
ضیف، شوقی.(1364). العصر الجاهلی. ترجمه‌ی علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: امیرکبیر.   
عنصرالمعالی، کیکاوس­بن­اسکندر.(1352). قابوس­نامه. غلامحسین یوسفی، تهران:ترجمه و نشر.   
الفاخوری، حنّا.(1374). تاریخ ادبیات زبان عربی. ترجمه­­­­­­­­­­­­­­­ی عبدالمحمّد آیتی، تهران: توس.     
فاریابی، ظهیرالدین.(1381). دیوان. تصحیح امیرحسن­یزدگردی، به­اهتمام اصغر دادبه، تهران:قطره.
فریومدی،ابن یمین.(1344). دیوان. تصحیح حسینعلی باستانی­راد، تهران: کتابخانه سنایی.
فشارکی، محمّد.(1379). نقد بدیع. تهران: سازمان ­مطالعه ­و تدوین­ کتب ­علوم ­انسانی­دانشگاه‌ها (سمت).
القیروانی،ابی­علی­حسن­بن­رشیق.(1416). العمده. بیروت: دارالمکتبه الهلال.
کزازی، میرجلال­الدّین.(1389). زیبایی­شناسی سخن پارسی. تهران: مرکز.
محبّتی، مهدی.(1380). بدیع نو. تهران: سخن.
المدنی، صدرالدین­بن­معصوم.(1389ه.ق). انوار الربیع فی انواع البدیع. نجف اشرف: مطبعه­النّعمان.
معزّی نیشابوری، محمّدبن­عبدالملک.(1362). دیوان کامل. تصحیح ناصر هیری، تهران: مرزبان.
نشاط، سیدمحمّد.(1342). زیب سخن در بدیع فارسی. تهران: کتاب ایران.
نظامی­عروضی،احمدبن­عمر.(1385).چهارمقاله. تصحیح محمّد قزوینی و محمّد معین، تهران: جامی.
وحیدیان کامیار، تقی.(1379). بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی. تهران: دوستان.
وطواط، رشیدالدین.(1362). حدائق السّحر. تصحیح عباس­اقبال، تهران: کتابخانه سنایی ­و طهوری.
ـــــــــــــــــــ.(1339). دیوان. تصحیح سعید نفیسی، تهران: کتابفروشی بارانی.
هدایت، رضا قلی­خان.(1331ه.ق). مدارج البلاغه. شیراز: کتابفروشی معرفت.
همایی، جلاالدین.(1388). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار