سبک شناسی گفتمان راوی در بوستان سعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینای همدان

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

چکیده
 پژوهش حاضر در پی ارائه‌ی تصویری از ماهیت راوی بوستان سعدی و به‌تبع آن مخاطبی است که راوی در انتظار اوست. هدف دیگر دریافتن سبک راوی بر اساس تحلیل زبانی کلام وی و پاسخ به این پرسش است که آیا راوی از جایگاهی بالا با لحنی آمرانه با مخاطب سخن می‌گوید یا در جایگاهی برابر با او می‌ایستد و دغدغه‌ها و تردیدهایش را در میان می‌گذارد؟ برای پاسخ به این پرسش از سبک‌شناسی بهره گرفته شده است. تحلیل سبک جمله‌های راوی بوستان (گفتمان راوی) بر اساس نظریه‌ی «وجهیت» از سبک‌شناس مشهور سیمپسون انجام شده است. مقاله با رویکردی زبان شناسانه به تحلیل سبک راوی و وجهیت گفته‌های او می‌پردازد و به این نتیجه می‌رسد: وجهیت کلام راوی مثبت است. او به‌راستی می‌داند چه می‌خواهد بگوید و مخاطب را به پندپذیری فرامی‌خواند. در این سلوک، شگرد بلاغی تمثیل بسیار مؤثر می‌افتد و روایتی تعلیمی‌ـ‌تمثیلی که هدفش ارشاد و اصلاح است آفریده‌ می‌شود. راوی با بهره‌گیری از نقش کوششی زبان، در جایگاهی بالاتر از مخاطب، وی را بر آن می‌دارد تا از دستورهای او پیروی نماید؛ به این امید که در سایه‌ی آن‌ها جهانی آرمانی ساخته شود.
واژه‌های کلیدی:

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Stylistics of the narrator's discourse in Sa'di's Bustan

نویسندگان [English]

  • mehdi sharifiyan 1
  • shahabaddin hoseni 2
1 persian literature. buali university of hamadan
2 PhD student of Persian language and literature at Bu-Ali Sina University
چکیده [English]

 
Abstract
 
The present research is an analysis of the nature of the narrator of Sa'di's Bustan and, of the audience that the narrator expects. The aim is to understand the narrator's style based on the linguistic analysis of his utterances and to ask whether he speaks with a voice of authority or if he stands on an equal position telling of his concerns and his doubts. The analysis of the style of the narrations of Bustan (narrator discourse) is based on Simpson's well-known "modality". The article deals with the linguistic approach to the analysis of the narrator's style and the precision of his sentences, and concludes: the narrator has a positive narrative. He knows exactly what he wants to say and recommends the audience to hear. Using allegory is very effective, and an allegorical teaching narrative aimed at guidance and reform is created. Using a higher position in language makes the audience accept the narrator's commands in order to build an ideal world.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Bustan
  • allegory
  • narrator
  • style
  • audience
  • and modality
تولان، مایکل. (1386) روایتشناسی: درآمدی زبان‌شناختی- انتقادی. ترجمه فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
چندلر، دانیل. (1394) مبانی نشانه‌شناسی. ترجمه‌ی مهدی پارسا، تهران: سوره مهر.
درپر، مریم. (1392) سبک‌شناسی انتقادی. تهران: علم.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1382) نقد ادبی. تهران: امیرکبیر.
ژوو، ونسان. (1394) بوطیقای رمان. ترجمه‌ی نصرت حجازی، تهران: علمی فرهنگی.
سعدی. مصلح‌الدین. (1375) بوستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
شمیسا، سیروس. (1385) انواع ادبی. تهران: میترا.
ـــــــــــــــ. (1385) سبک‌شناسی شعر. تهران: میترا.
صفوی، کوروش. (1395) از زبان‌شناسی به ادبیات. تهران: سوره مهر.
عباسی، علی. (1393) روایت شناسی کاربردی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
فالر، راجر و رومن یاکوبسن و دیوید لاج. پیتربری. (1390) زبان‌شناسی و نقد ادبی. ترجمه‌ی مریم خوزان و حسین پاینده، تهران: نی.
فتوحی، محمود. (1390) سبک‌شناسی. تهران: سخن.
فرشیدورد، خسرو. (1382) دستور مفصل امروز. تهران: سخن.
کدیور، جمیله. (1386) «زن از نگاه سعدی در بوستان و گلستان». زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال 5، شماره‌ی 9، صص 73-96.
گارد، نینانور و بئاتریکس بوسه و روسیو مونتورو. (1394) فرهنگ سبک‌شناسی. ترجمه‌ی احمد رضایی جمکرانی و مسعود فرهمندفر، تهران: مروارید.
گرین، کیت و جیل لبیهان. (1383) درس‌نامه نظریه و نقد ادبی. ویراستار حسین پاینده، تهران: روزنگار.
لینت ولت، ژپ. (1390) رساله‌ای در باب گونه‌شناسی روایت نقطه دید. ترجمه‌ی علی عباسی و نصرت حجازی، تهران: علمی فرهنگی.
موحد، ضیاء. (1392) سعدی. تهران: نیلوفر.
مولوی، جلال‌الدین محمدبن محمد. (1380) مثنوی معنوی بر اساس نسخه قونیه. ج1، به تصحیح و پیشگفتار عبدالکریم سروش، تهران: علمی و فرهنگی.
ناتل خانلری، پرویز. دستور زبان فارسی. (2535) تهران: بابک.
نوآی کلودزاد، کریستین. (1394) سبک. ترجمه‌ی احمد سمیعی (گیلانی)، تهران: هرمس.
وحیدیان کامیار، تقی. (1386) دستور زبان فارسی. با همکاری غلامرضا عمرانی، تهران: سمت.
وردانک، پیتر. (1389) مبانی سبک‌شناسی. ترجمه‌ی محمد غفاری. تهران: نی.
ولک، رنه و آستین وارن. (1382) نظریه ادبیات. ترجمه‌ی ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی فرهنگی.