نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشگاه ولی عصر رفسنجان
چکیده
عنصر رنگ که از نظر علمی، بازتاب نور بر پدیدههای طبیعی است، از قدیم مورد توجه بشر بوده است. کاربرد رنگ در جشنها، آیینها، سوگواریها، نهضتها، نشان سپاهیان و پرچم کشورها، آشکار و نمادین بوده است. عنصر رنگ، در انواع هنرهای تجسمی و در شعر و ادب فارسی نیز کاربرد و جایگاه ویژهای، داشته است. در شعر فارسی، شاعران آفاقگرا که پیوندی ژرف با طبیعت دارند، همواره کوشیدهاند با بهرهگیری از انواع رنگها و بهکارگیری آن در شعر، تجربههای خویش را به خواننده، منتقل کنند. قاآنیشیرازی، از شاعران نامدار سبک بازگشت، با بسامد کاربرد 1190 بار عنصر رنگ، رنگواژهها و تداعیکنندهی رنگها، در قصاید، ترکیببندها، ترجیعبندها، مسمطها، قطعهها و غزلهایش، تابلوهایی رنگین ساخته و کوشیده تا همهی حواس خواننده را با مظاهر طبیعت و تابلوهایی که آفریده، مشغول دارد. از این نظر، دیوان قاآنی به تابلویی میماند که رنگارنگی آن چشمگیر است. در این پژوهش، بسامد رنگ و چگونگی کاربرد آن در دیوان قاآنی، بررسی و تحلیل شده و چگونگی تصویرآفرینی شاعر برمبنای عنصر رنگ، به صورت توصیفی-تحلیلی، آمده است. قاآنی، با استفاده از استعاره، تشبیه، کنایه و آفرینش تصاویری متراکم که بسامد فراوان رنگ و بو در آنها آشکار است، حواس مخاطب را با گوناگونی تصاویر شعرهایش، درگیر میکند. رنگهایآمیغی، تشبیه مرکّب و انبوهی تصاویر رنگی در توصیف مناظر بزم، رزم، معشوق و بهارستایی، از شیوههای پردازش و ترازش شعر قاآنی است. گلها، کانیها، نامهایجغرافیایی، داستانهای شاهنامه و اشارات دینی نیز در کارگاه خیال تصویرآفرین قاآنی، نقش برجستهای دارند.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Color and Imagery in Qa’ani Shirazi’s Divan
نویسنده [English]
- rooyintan farahmand
vali Asr university of rafsenjan
چکیده [English]
Abstract:
Color, the reflection of light on natural phenomena, has traditionally attracted human’s attention. The use of color in celebrations, ceremonies, mourning, movements, armies’ emblems and countries' flags is tangible and symbolic. Color has had a special place in all the visual arts and in poetry and literature, too. In Persian literature, poets who have had a close relationship with nature have always sought to convey their experiences to the reader by utilizing different colors. Qa’ani Shirazi, one of the prominent poets in the literary restoration style, has created colorful pictures in his poetry by employing colors, engaging the reader with natural elements. Qa’ani’s Divan, in terms of color, is like a painting with amazing colors. In the present paper, the frequency of color and the way it is used in Qa’ani’s divan is analyzed. Using metaphor, simile and creating pictures abounding with color, Qa’ani engages the reader with the range of his poetic pictures. Employing flowers, minerals, geographical names, Shahnameh’s stories and religious allusions has a significant role in Qa’ani’s visualization.
کلیدواژهها [English]
- Keywords:literary restoration style
- color
- imagery
- Qa’ani Shirazi