ردیابی برخی بدعت کاری های ساختاری دررباعی معاصرفارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

چکیده
رباعی یکی از قالب‌های کوتاه ادبیات فارسی است که با وزنی مشخص و ساختاری ویژه، سروده می-شود و دست شاعر را برای دیگرگونه بودن در زمینه‌ی وزن و ساختار می‌بندد. گرچه در زمینه‌های گفته شده بستری مناسب برای نوآوری وجود ندارد، شاعران معاصر فارس هم‌گام با نوآوری در قالب‌های دیگر در پی پیداکردن راهی برای خارج شدن از این چارچوب بسته برآمدند که تا حدودی در این راه موفق بودند، تعداد قابل توجهی از این طرفه‌کاری‌ها زیباست و درنگ مخاطب را درپی دارد. در این مقاله برخی از بدعت‌کاری‌ها و شگردهای تازه‌یی که شاعران معاصر فارس در قالب رباعی اعمال کرده‌اند، پی-گیری می‌شود. برخی از این شگردها عبارتند از: سپید نویسی، گیومه نویسی، روایت نگاری،قافیه‌های آوایی، تغییر ردیف و قافیه.

در این مقاله برخی از بدعت‌کاری‌ها و شگردهای تازه‌یی که شاعران معاصر فارس در قالب رباعی اعمال کرده‌اند، پی‌گیری می‌شود. برخی از این شگردها عبارتند از: سپید نویسی، گیومه نویسی، روایت نگاری،قافیه‌های آوایی، تغییر ردیف و قافیه.کلمات کلیدی: بدعت‌کاری و نوگرایی، رباعی، سختار رباعی، شعر فارس.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Traces of Some Structural Innovations in Contemporary Ruba'i of Fars

نویسندگان [English]

  • gholamreza kafi
  • - -
shiraz univeristy
چکیده [English]

 
 
 
Abstract
Ruba'i as one of the short Persian poetic forms is composed with a specific meter and particular structure limiting the poet in these aspects.  However, innovations have prevailed. Fars contemporary poets have attempted to use innovations in structure and meaning. In this article, some of these innovations and novel techniques applied in ruba'i by Fars contemporary poets are discussed. Some of these techniques are as follows: blank verse, narrative writing, phonetic rhymes, and change of rhyme.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ruba'i
  • innovation and modernism
  • Fars
انصاری، عبدالحسین. (1389). تنها نشانی‌ات بوسه‌ایست. مشهد: شاملو.
اولاد، غلامحسین.(1389). عاشقانه­هایم را هیچ­کس نمی­خواند. شیراز: داستان­سرا.
باقری‌، ساعد؛ محمدی‌نیکو، محمدرضا.(1372). شعر امروز. تهران: الهدی.
بهشتی، سیداحمد. (1372). رباعی نامه. تهران: روزنه.
پساوند، شاپور.(1388). صدای سوختن. شیراز: نوید.
تاکی، مسعود.(1381). چارجوی بهشتی. تهران: چشمه.
جمالی، محمدخلیل.(1384). عاشقانه‌های عاشورایی. شیراز: تخت‌جمشید.
حسن­لی، کاووس.(1383). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حسینی­میرآبادی، حبیب‌الله.(1390). از لب‌های خیس باران. تهران: فصل پنجم.
حقیقت، مریم.(1390). با آفتاب رابطه دارم. کرج: شانی.
خالصی، محمدرضا.(1385). پیامبر و زیتون‌زارها. قم: ایده­گستر.
ـــــــــــــــــــ.(1390). از شوق­های شرقی. قم: ایده­گستر.
ذوالریاستین شیرازی، صدرا.(1389). آمد و شد رباعی در شیراز و فارس در سدهی اخیر. شیراز: نوید.
رضوی­فرد، حسین.(1389). لبت را غلاف کن. مشهد: شاملو.
زبردست، ایرج.(1389). باران که بیاید همه عاشق هستند. تهران: سرسم.
ــــــــــــــ.(1391). شکل دیگر من. تهران: تکا.
سلطانی‌سروستانی، محمدصالح.(1390). تشنگی در آب. تهران: فصل پنجم.
شریفی، فیض الله.(1383). ترانههای پر تشویش، تطور مضمونی رباعی از خیام تا زبردست. تهران: روشن­مهر.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا.(1366). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
ــــــــــــــــــــــــ. (1368). موسیقی شعر. تهران: آگه.
شمیسا، سیروس. (1374). سیر رباعی در شعر فارسی. تهران: جاویدان.
عرفان‌پور، میلاد.(1388). پادشهر. مشهد: سپیده‌باوران.
ـــــــــــــــ.(1391). جشن فراموشی­ها. مشهد: سپیده­باوران.
قایمی، زهرا.(1385). یک آسمان سکوت. قم: ایده‌گستر.
کاظمی، محمدکاظم و عرفان‌پور، میلاد.(1390). رصدِ صبح‌، خوانش و نقد شعر جوان امروز. تهران: سوره‌ی مهر.
کافی، غلامرضا.(1389). ترکش کلمات. شیراز: زرینه.
ــــــــــــــ.(1393). پژوهش­نامه­ی ادبیات انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد عاشورا.
کوهمال‌جهرمی، عبدالرضا.(1391). ترنج ترمه ترانه، (گزیده­شعر شهرستان جهرم). تهران: فصل پنجم.
مرادی، محمد.(1383). این جمعه...آن بابانوئل. شیراز: رخشید.
ــــــــــــــ.(1389الف). جریان­شناسی غزل شاعران جوان استان فارس. شیراز: عسلی­ها.
ــــــــــــــ.(1389ب). سیزده‌بهانه بهار یک ترانه رسیدن. تهران: آرام دل.
ــــــــــــــ.(1390). تو سیب و گندم... تو خود حوا. تهران: سوره‌ی مهر.
میرافضلی، سیدعلی.(1383). گوشه‌ی تماشا، رباعی از نیما تا امروز. تهران: کازرونیه.
نخبه‌لاری، محمدحسین.(1371). نخل امید. شیراز: چاپخانه­ی پرواز.
نسیمی، علیرضا.(1382). متنی برای بینایی­سنجی مخاطب. بوشهر: شروع.
نعمت‌فسایی، محمود.(1369). دیوان. شیراز: دانشگاه شیراز.
نوذری، سروش.(1388). کوته­سرایی. تهران: ققنوس.
نیرشیرازی، عبدالرّسول.(1389). پیمانه­ی غم. تصحیح و توضیح محمدیوسف نیری. شیراز: قلمکده.