تحلیل گفتمان شعر حجم و شعر انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

جریان شعر حجم( حجم گرایی) و جریان شعر انقلاب اسلامی دو جریان معاصر هستند که در دو سوی مناسبات و رخدادهای شعری پنج دهه اخیر ایران قرار دارند. جریان شعر انقلاب داعیه دار و مروج شعر متعهد است و جریان شعر حجم آوانگاردیسم و عدم تعهد شعری را در دوره های مختلف نمایندگی کرده است. تاکنون در گفته ها و برخی نوشته ها نشانه های زیاد و سخن های فراوان و درستی در تقابل گفتمانی این دو جریان دیده شده است. این دو جریان شعری، به اصطلاح رقیب گفتمانی یکدیگرند و عناصر گفتمانی شان در طول سالیان اخیر مدام در حال واسازی عناصر گفتمان رقیب بوده و سعی داشته اند گفتمان رقیب را از میدان به در ببرند.
در این مقاله براساس روش تحلیل گفتمانی «لاکلا» و «موفه» ، تقابل گفتمانی این دو جریان شعری براساس دو متن مهم مرتبط با این دو گفتمان، تحلیل شده است. بیانیۀ شعر حجم و بیانیۀ شعر انقلاب اسلامی( موخرۀ مجموعه شعر «رجعت سرخ ستاره») دو متن مورد بررسی در این مقاله هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A discourse Analysis of Espacementalisme and Poetry of Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • Alireza Rayat
---
چکیده [English]

 
 
Espacementalisme and poetry of Islamic revolution are two contemporary currents in Persian poetry of the last five decades. Espacementalisme represents Avant- garde and lack of commitment in poetry while the revolutionary poetry believes in committed poetry. Much has been written on the rivalry of these two currents that have tried to prove the other wrong in the past years. Their discourses are against each other. From geographical point of view, Damghan plays an important role as it is the birthplace of  Yadollah Royaie (leader of Espacementalisme and avant-garde poets) and Ali Molaem Damghani who is famous as leader of poetry of  Islamic Revolution poetry current.  In this paper, Laclau and Mouffe's views are used to discuss the discourse of manifestos of these two currents.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Contemporary Iranian poetry
  • Iranian Revolution poetry
  • Espacementalisme
  • Ali Moalem Damghani
  • Yadollah Royaie
براهنی، رضا.(1380). طلا در مس. تهران: زریاب.
بزرگی موزیرجی، اسماعیل (1384). بررسی احوال و آثار یدالله رویایی و شعر حجم. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند.
حسینی، سیّدحسن. (1381). گزیده­ی شعر جنگ و دفاع مقدّس. تهران: سوره­ی مهر.
رحیمی، کاظم. (1391). بررسی نمودهای حماسی در شعر نو، با تکیه بر اشعار نیمایوشیج، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، سیاوش کسرایی، یدالله رویایی و فریدون مشیری. پایان‌نامه‌ی دکتری دانشگاه شیراز.
رعیت­حسن­آبادی، علیرضا. (1396). نقش رسانه در حیات تاریخی گفتمان شعر حجم. بوستان ادب (شعر پژوهی)، سال 9، شماره­ی 2، صص 87-116.
رویایی، یدالله. (1357الف). از سکوی سرخ. مجموعه مصاحبه‌ها. به کوشش غلامرضا همراز، تهران: مروارید.
ـــــــــــــ. (1357ب). هلاک عقل به وقت اندیشیدن. مجموعه مقالات. گردآوری غلامرضا همراز، تهران: مروارید.
ـــــــــــــ. (1379). پرسه زن گذرگاه­های اشتیاق. مصاحبه­‌ی کاظم امیری با یدالله رویایی، ماهنامه‌ی کارنامه، شماره‌ی 11، صص2-16.
ـــــــــــــ. (1386). عبارت از چیست؟ به کوشش محمدحسین مدل، تهران: آهنگ دیگر.
زرقانی، سیّدمهدی. (1387). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
طاووسی آرانی، طیبه. (1380). بررسی جریان‌های حاشیه‌ای شعر معاصر. پایان‌نامه­ی کارشناسی­ارشد دانشگاه تربیت­معلّم تهران.
طاهایی، عاطفه. (1385). «حجم‌‌های نادیدنی». بایا. شماره‌ی 41، صص89-99.
عمارتی مقدم، داوود. (1386). شعر حجم و خاستگاه‌های اشراقی آن. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
لنگرودی، شمس. (1377). تاریخ تحلیلی شعر نو. ج4. تهران: مرکز.
معلّم­دامغانی، محمّدعلی. (1360). رجعت سرخ ستاره. تهران: حوزه­ی اندیشه­ی اسلامی.
میرشکاک، آزاده. (1385). بررسی آثار یدالله رویایی با تکیه ‌بر بیانیه‌ی شعر حجم. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نجفی اکردی، وحید. (1393). ابهام در شعر یدالله رویایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه شهیدبهشتی.
نورپیشه قدیمی، محسن. (1382). آشنایی‌زدایی در اشعار یدالله رویایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان.
نوری­علا، اسماعیل. (1373). تئوری شعر از «موج نو» تا «شعر عشق». لندن: غزال.
Tahai, Atefe. (1997).  La Poesie du volume Yadollah Royai et Bernard Noel. Shahid Beheshti University.Literature and Humanitie.