بررسی پیکرمندی در غزل‌های سعدی با تکیه بر نظریة هالیدی و حسن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

چکیده

در دهه­های اخیر آرای گوناگونی در زمینه­ی نشان­دادن انسجام و دست­یابی به عمق معنایی اثر ارائه شده است که در همه­ی آن­ها تحلیل متن، در مرکز بازخوانی­هاست؛ ازجمله نظریه­ی هالیدی و حسن (1976م) که در بررسی کلیت منسجم متن، سازنده و پویاست. ازاین­رو در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه­ی انسجام متن هالیدی و حسن در زبان­شناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی نشانه­های مختلفی چون نشانه­های واژگانی، آوایی، نحوی و معنایی در نظام زبان غزل سعدی پرداخته شده است. بررسی­ها نشان می­دهند که شعر سعدی (از­جمله شعر مورد نظر)، انسجامی نیرومند در سطوح واژگانی، پیوندی، موسیقیایی، آوایی و معنایی دارد و آنچه این انسجام و وحدت را می­آفریند، اندیشه­ی عمیق شاعر است که در بستر محور طولی اشعار جریان یافته است.
واژه­های کلیدی:

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examination of Lyrics of Saa'di, based on the Haliday & Hasan's Model

نویسندگان [English]

  • razie fani aski 1
  • ali safayi 2
1 PHD condidate in guilan uni
2 professor of guilan uni
چکیده [English]

 
 
Abstract
 
In recent decades, various views have been presented showing coherence and semantic depth of the work. All these views have focused on text analysis. Among them is the model presented by Halliday and Hassan (1976), which is very fundamental in examining texts as a whole and as a unified whole. Therefore, in the present study, based on the model of the coherence proposed by Halliday and Hassan in systemic-functional linguistics, various components, such as lexical, phonetic, syntactic and semantic signs in Saadi's lyrics, have been analyzed. Studies show that Saadi's poetry (including the poem in question) has a strong coherence at the lexical, cohesive, musical, phonetic and semantic levels, and what creates this cohesion and unity is the poet's innermost thought, vertically flowing in his poems.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: lyric
  • Saa'dy
  • cohesion
  • Holiday&Hasan
  • structure

مراجع

آقاگل­زاده، فردوس و همکاران.(1390). «سبک­شناسی داستان براساس فعل: رویکرد نقش­گرا». سبک­شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، سال4، شماره­ی1(پیاپی11)، صص 243-254. 
آلگونه­جونقانی، مسعود.(1395). «بررسی انسجام غیرساختاری در غزلی از حافظ». جستارهای زبانی، دوره­ی7، شماره­ی4، صص29-57.
اخلاقی، اکبر.(1377). تحلیل ساختاری منطق­الطیر عطار. اصفهان: فردا.
ایشانی، طاهره.(1393). «تحلیل مقایسه­ای عوامل انسجام متن در دو غزل حافظ و سعدی و تأثیر آن بر انسجاممتن». زبان­پژوهی دانشگاه الزهرا، سال8، شماره­ی10، صص9-35. 
پالمر. فرانک رابرت.(1381). نگاهی تازه به معناشناسی. ترجمه­ی کوروش صفوی، تهران: مرکز.
پورنامداریان، تقی؛ ایشانی، طاهره.(1389). «تحلیل انسجام و پیوستگی در غزلی از حافظ با رویکرد زبان­شناسی نقش­گرا». دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، سال18، شماره­ی67، صص7-43. 
ترسک، رابرت­لارنس.(1380). مقدمات زبا­ن­شناسی. ترجمه­ی فریار اخلاقی، تهران: نی.
سعدی.(1381). کلیات سعدی. براساس تصحیح و طبع شادروان محمدعلی فروغی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان.
شفیعی­کدکنی. محمدرضا.(1383). موسیقی شعر. تهران: آگاه.
صفوی، کوروش.(1383). درآمدی بر معنی شناسی. تهران: سوره­ی مهر.
عباسی، محمود و همکاران.(1395). «انسجام واژگانی در متن سوررئالیستی بوف کور بر پایه­ی نظریه­ی هالیدی و حسن». جستارهای زبانی، شماره­ی34، صص283-308. 
لطفی­پورساعدی، کاظم.(1371). «درآمدی به سخن­کاوی». زبان­شناسی، سال9، شماره­ی1، صص9-39. 
ــــــــــــــــــــــ.(1387). درآمدی به اصول و روش ترجمه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
موحد، ضیاء.(1378). سعدی. تهران: طرح نو.
مهاجر، مهران؛ نبوی، محمد.(1376). به سوی زبان­شناسی شعر، رهیافتی نقش گرا. تهران: مرکز.
نوروزی، حامد؛ غلامحسین­زاده، غلامحسین.(1388). «نقش عوامل ربط زمانی در انسجام». کاوش­نامه، سال10، شماره­ی19، صص97­-122.
یاحقی، محمد­جعفر؛ فلاحی، محمد­هادی.(1389). «انسجام متنی در غزلیات سعدی و بیدل دهلوی و مقایسه­ی ده غزل سعدی و ده غزل بیدل». نثرپژوهی ادب فارسی، شماره­ی24، صص327-346. 
Halliday. & R. Hasan.(1976). Cohesion in English. London: Longman.
Halliday. M. AN. (1985). introduction to Functional Grammar, London: Edward Arnold.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار