نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبداله واثق عباسی ¹
• محمد چهارمحالی ²
• حسین صادقی ²

¹ عضو هیات علمی گروه ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

² دانشگاه فرهنگیان

چکیده

«تشبیه» در پدیدآمدن حکایت‌ها در دفتر سوم مثنوی معنوی نقش بسزایی دارد و باعث پدیدآمدن نوع خاصی از حکایت‌های تمثیلی گردیده‌ است که در این مقاله از آن­ها با عنوان «حکایت‌های تمثیلی خوشه‌ای و بی‌خوشه» یاد شده است. این حکایت‌ها به­عنوان مشبه‌به یک تشبیه مرکب یا گسترده هستند که نقطه‌ی شروعش در بیتی یا ابیاتی نهاده شده است. در نوع تمثیلی خوشه‌ای، هر حکایت چند هسته‌ی روایی و حکایت وابسته به عنوان خوشه دارد؛ درحالی­که در نوع بی‌خوشه، تنها یک یا چند هسته‌ی روایی وجود دارد و حکایتی به­عنوان خوشه وجود ندارد. در این زمینه­، تمثیل و روایت و حکایت و خوشه و بی‌خوشه بودن آن، از مسایلی است که با تشبیه پیوند ناگسستنی دارد. مقاله‌ی حاضر به پرسش‌هایی پاسخ می‌دهد که در دو حیطه‌ی بلاغی و داستانی مطرحند؛ سوال‌هایی از قبیلِ «چگونه تشبیه با ساختار روایی حکایت در ارتباط است و بر آن تاثیر می گذارد؟» و «تشبیه در ساختار حکایت‌های دفتر سوم مثنوی چه تقسیم­بندی پدید آورده‌است؟» نویسندگان  از این منظر، حکایت‌های دفتر سوم مثنوی معنوی را تحلیل می‌کنند و به بررسی و تحلیل انواع حکایت‌های تمثیلی کوتاه و بلند خوشه‌ای و بی‌خوشه می‌پردازند و در تمام آن­ها بر وجود تشبیه به­عنوان عنصر اصلی و سازنده در محور عمودی حکایت‌ها تأکید دارند.
واژه­های کلیدی:
«تشبیه» در پدیدآمدن حکایت‌ها در دفتر سوم مثنوی معنوی نقش بسزایی دارد و باعث پدیدآمدن نوع خاصی از حکایت‌های تمثیلی گردیده‌ است که در این مقاله از آن­ها با عنوان «حکایت‌های تمثیلی خوشه‌ای و بی‌خوشه» یاد شده است. این حکایت‌ها به­عنوان مشبه‌به یک تشبیه مرکب یا گسترده هستند که نقطه‌ی شروعش در بیتی یا ابیاتی نهاده شده است. در نوع تمثیلی خوشه‌ای، هر حکایت چند هسته‌ی روایی و حکایت وابسته به عنوان خوشه دارد؛ درحالی­که در نوع بی‌خوشه، تنها یک یا چند هسته‌ی روایی وجود دارد و حکایتی به­عنوان خوشه وجود ندارد. در این زمینه­، تمثیل و روایت و حکایت و خوشه و بی‌خوشه بودن آن، از مسایلی است که با تشبیه پیوند ناگسستنی دارد. مقاله‌ی حاضر به پرسش‌هایی پاسخ می‌دهد که در دو حیطه‌ی بلاغی و داستانی مطرحند؛ سوال‌هایی از قبیلِ «چگونه تشبیه با ساختار روایی حکایت در ارتباط است و بر آن تاثیر می گذارد؟» و «تشبیه در ساختار حکایت‌های دفتر سوم مثنوی چه تقسیم­بندی پدید آورده‌است؟» نویسندگان  از این منظر، حکایت‌های دفتر سوم مثنوی معنوی را تحلیل می‌کنند و به بررسی و تحلیل انواع حکایت‌های تمثیلی کوتاه و بلند خوشه‌ای و بی‌خوشه می‌پردازند و در تمام آن­ها بر وجود تشبیه به­عنوان عنصر اصلی و سازنده در محور عمودی حکایت‌ها تأکید دارند.
واژه­های کلیدی:

کلیدواژه‌ها

• تشبیه
• تمثیل خوشه‌ای و بی­خوشه‌
• دفتر سوم مثنوی
• روایت
• حکایت

20.1001.1.20088183.1399.12.2.11.5

موضوعات

• متون عرفانی

عنوان مقاله [English]

The Role of Simile in the Cluster Clustering of the Allegorical Tales of the Third book of Masnavi-ye-Ma'navi

نویسندگان [English]

• abdollah vacegh-abbasi ¹
• mohamad choharmahali ²
• hosayn sadeghi ²

¹ Assistant Professor of Persian Language and Literature

² teacher/ecducation

چکیده [English]

 
Abstract
"Simile" plays an important role in the emergence of anecdotes in the third book of Masnavi-ye-Ma'navi, and has led to the emergence of special types of allegorical anecdotes, which in this article, are referred to as "clustered and non- clustered allegorical anecdotes". These anecdotes as vehicles (object of the simile) are like a compound or broad metaphor whose starting point is placed in one or more than one verse. In the cluster allegorical type, each anecdote has a multi-core narrative and a dependent anecdote as a cluster, while in the non-cluster type, there are only one or more narrative cores and there is no anecdote as a cluster. In this context, allegory, narration, anecdote, cluster and non-cluster anecdotes are inextricably linked to simile. The present article addresses the questions found in both rhetorical and narrative domains. The questions are as follows: "How does simile relate to and affect the narrative structure of the anecdotes?" and "What classifications have similes created in the structure of the anecdotes of the third book of Masnavi?" From this perspective, the researchers have analyzed the anecdotes of the third book of Masnavi-ye-Ma'navi, scrutinizing different types of short and long allegorical anecdotes. It is found that in all anecdotes studied, simile is manifested as the main and constructive element in the vertical axis of the anecdotes
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Key Words: simile
• third book of Mathnavi
• cluster and non-cluster allegory
• narrative
• anecdote