ارزیابی حس هویت در خودنگاره ی مولانا بر اساس تحلیل غزلیات شمس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

4 دکترای مشاوره، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

غزلیات شمس را می‌توان تجربه‌ی عارفانه‌‌عاشقانه‌ی مولانا از جهان (درون و برون) دانست و از آنجایی که غزلیات، بازتاب احوال و تفکرات وی است، در این پژوهش غزلیات شمس با عنوان «خودنگاره‌ی مولانا» معرفی و تحلیل می‌شود. برآنیم که با رویکرد روان‌شناسانه، حس هویت را در خودنگاره‌ی وی (تا آنجایی که مقدور است) ارزیابی و معرفی کنیم. برای این هدف در قدم اول، الگوی شناختی با عنوان تعابیر شخصی بر پایه‌ی تحلیل: خودپنداره، خود واقعی، خود آرمانی، خود ممکن، طرح‌واره، جامعه‌بیانگری و خودبیانگری، منطبق بر اصول روان‌شناسی تنظیم و تعریف می‌گردد و براساس آن، ابیات تحلیل و حس هویت فردی و میزان کاربرد آن در ذهن و زبان شاعر و نگارش اثری چون غزلیات شمس ارزیابی می‌شود. درنهایت با تحلیل داده‌ها به روش علمی نشان دادیم که مؤلفه‌های حس‌ هویت در غزلیات شمس به‌صورت سازگار، مثبت، رشدگرا و با روش منحصر‌به‌فرد تجربه شده است یا وجود دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The evaluation of Identity Sense in Rumi's Self-Portrait Based on the Analysis of Shams' Lyrics

نویسندگان [English]

  • bibi somaye Hoseini 1
  • Ahmad KHatami 2
  • abdolhosein farzad 3
  • mohammad hadi hadizade 4
1 Islamic azad University
2 Persian language and literature professor in Shahid Beheshti University.
3 Tehran
4 psychologist
چکیده [English]

Shams’s lyrics can be called Mowlana’s mystical, romantic experience of the world (inward and outward), which is reflected from Rumi’s attitudes and thoughts and influenced by his self-concept. Accordingly, in this study, we define the lyrics as Rumi’s self-portrait. We are going to present a sense of identity in this self-portrait as far as possible by analyzing lyrics with a psychological approach. In order to analyze the content of lyrics, the first step is to set up and define a cognitive model as personal interpretations based on a number of methods as: self-concept, real self, self-ideal, possible self, schema, self-expression, and social-expression, in accordance with the principles of psychology and based on that, by analyzing the lyrics, the sense of identity and level of its usage in poet’s mind and tongue and writing of his relic like Rumi’s lyrics get evaluated. Finally, by analyzing the data using the scientific method, we have shown that the self-identity components in Rumi’s lyrics are changed, and through the path of spiritual journey, they are positively, valuable, and has been adopted in a unique way with positive and growth-oriented self-expressions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense of identity
  • self-Portrait
  • Rumi
  • Rumi’s Lyrics
  • Personal interpretations

مراجع

 بالبی، جان. (1393). نظریه‌ی دلبستگی. ترجمه‌ی کتایون خوشابی و الهام ابوحمزه، تهران: دانژه.
پروچسکا، جیمز اُ؛ نورکراس، جان سی.(1397). نظریه‌های روان درمانی (نظام‌های روان درمانی). ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: روان.
 ترسک، رابرت لارنس. (1379). مبانی زبان. ترجمه علی فامیان، تهران: مرکز.
ریو، جان مارشال. (1393). انگیزش و هیجان. ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش.
سهرابی،فرامرز و همکاران.(1391). هوش معنوی و مقیاس‌های سنجش آن. تهران: آوای نور.
مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی. (1387). غزلیات شمس تبریز. با مقدمه، گزینش و تفسیر محمدرضا شفیعی‌کدکنی. تهران: سخن.
شولتس، دوآن. (1362). روان‌شناسی کمال الگوهای شخصیت سالم. ترجمه‌ی گیتی ‌خوشدل، تهران: نو.
قربانی، نیما. (1392). روان درمانی پویشی فشرده و کوتاه مدت: مبادی و فنون. تهران: دانشگاه تهران.
فیضی، کریم. (1393).شعاع شمس غزلیات شمس تبریزی به روایت دکتر دینانی.تهران: اطلاعات.
گنجی، مهدی. (1397). آسیب‌شناسی روانی بر اساس DSM-5. جلد1، تهران: ساوالان.
گنجی، حمزه؛ گنجی، مهدی. (1393). نظریه‌های شخصیت. تهران: ساوالان.
گری، جان گلن. (1390). «شاعران و متفکران و جایگاهشان در فلسفه‌ی مارتین هایدگر». ترجمه‌ی محمد‌سعید حنایی ‌کاشانی، (درباه‌ی شعر) مجموعه مقالات ارغنون، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
کریمی، یوسف. (1370). روان‌شناسی اجتماعی، تهران: دانشگاه پیام نور.
مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی. (1390). مثنوی معنوی. به اهتمام احمد خاتمی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
 مولوی، جلال‌الدین محمد بلخی. (1363). کلیات شمس (دیوان کبیر). با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزان‌فر، تهران: سپر.
نولن هوکسما، سوزان و همکاران. (1392). زمینه روان‌شناسی اتکینسون و هیلگارد. ترجمه‌ی محسن ارجمند، حسین رفیعی، تهران: ارجمند.
یانگ، جفری و همکاران (1390). طرح‌واره درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصین بالینی). ترجمه‌ی حسن حمیدپور، زهرا اندوز، تهران: ارجمند.
Mirdal, Gretty M. (2010). Mevlana Jalal-ad-DIN Rumi and Mindfulness. Springer Science+Business media.
Papan-Matin, Firooizeh. (2005). The crisis of Identity in Rumi’s ‘Tale of the Reed. University of California, Los Angeles.
 https://bit.ly/30CkseG
Charles H. Elliot, Maureen K. Lassen. (1997). A Schema Polarity Model For Case Conceptualization, and Research.AMERICAN PSYCHOLOGICAL ASSOCIATION D12
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار