ضرورت تصحیح دیوان فلکی شروانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی تهران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

یکی از فعالیت‌های ارزشمند ادبی در دوران معاصر، تصحیح متون به‌جامانده از پیشینیان است. دیوان فلکی‌شروانی، شاعر قرن ششم (م551) از جمله متونی است که به دلیل در دسترس‌نبودن نسخه‌های خطی قابل‌اعتماد و نزدیک به عصر شاعر و نیز بی‎توجهی مصححان به روش‎های انتقادی تصحیح، تاکنون نسخه‌ی منقّح و پیراسته‌ای از آن در دست نبوده است و تصحیح موجود که طاهری‌شهاب در سال 1345 ه.ش انجام داده، کاستی‌هایی از نظر روش و نواقص چاپی فراوانی دارد. در این پژوهش، ضمن نشان‌دادن عمده‎ترین نقص‌های تصحیح موجود، از جمله: «ضبط‌های ناروا»، «جابه‌جایی ابیات»، «به‌هم‌ریختگی مصراع‌ها و اجزای ابیات» و «غلط‌های چاپی متن»، به معرفی نسخه‌های نویافته و تبیین نقش آن‌ها در اصلاح متن اشعار این شاعر پرداخته می‌شود تا از رهگذر این امر، ضرورت تصحیح مجدد دیوان فلکی‌شروانی (علاوه‌بر عرضه‌ی متنی منقّح از اشعار او که بدون شک تأثیر بسزایی در شناخت خصایص سبکی شعر آذربایجان و حل برخی از مشکل‌ها اشعار شاعران این سبک دارد) بیش‌ازپیش آشکار گردد.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Importance and Necessity of Correcting Falaki Shirvani's Divan

نویسندگان [English]

  • mojtaba abdollahi 1
  • mohammad parsanasab 2
  • mahmud abedi 2
1 PhD student of Persian language and literature, Kharazmi University of Tehran
2 professor, Persian languages and literature Kharazmi University Tehran
چکیده [English]

 
 
Abstract
 
One of the valuable literary activities in the contemporary era is correcting the texts left by the predecessors. The Divan of Shervani, the poet of the sixth century (AD 540), is one of the texts from which has not yet received a proper revision.This is mainly because of the unavailability of a reliable manuscript, collected during or close to the poet's era. In addition, those who have attemplted to correct the available manuscripts, have not observed the proper critical methods of text correction. The existing version corrected by Taheri Shahab in 1345 AH suffers numerous methodological and typographical defects. In this study, while showing the main correction defects of the existing version, such as "improper recordings", "displacement of verses", "scattered poem lines " and "typographical errors", it tends to introduce the new versions and explain their role in correcting the poems of Shervani. The poems of this poet are discussed in order to highlight the necessity of re-correcting the Divan of  Falaki Shirvani, which, in addition to presenting a revised text of his poems, undoubtedly has a great impact on recognizing the stylistic features of Azerbaijani poetry and solving some problems of poems following this school .
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: correction
  • Divan
  • Falaki Shirvani
  • newly found manuscripts

مراجع

ادیب صابر. (1385). دیوان. تصحیح احمدرضا یلمه‌ها. تهران: نیک خرد.
ـــــــــــــــ.(1312). «طرفه‌ی بغداد». مجله‌ی مهر، سال 1، شماره‌ی 2، صص136-138.
جاجرمی، محمدبن بدر. (1337). مونس‌الاحرار فی دقایق الاشعار. با مقدمه‌ی محمد قزوینی، به اهتمام میرصالح طبیبی، تهران: انجمن آثار ملی.
 خاقانی‌شروانی، افضل‌الدین بدیل‌بن علی.(1382). دیوان اشعار. به کوشش ضیاءالدین سجادی، تهران: زوار.
دهخدا، علی‌اکبر.(1377). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران.
 سنایی‌غزنوی، مجدودبن آدم.(1362). دیوان اشعار. تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: سنایی.
 سوزنی‌سمرقندی، محمدبن علی.(1338). دیوان. تصحیح ناصرالدین‌شاه حسینی، تهران: امیرکبیر.
 شروانی، جمال‌خلیل.(1366). نُزهَهُ المجالس. تصحیح محمدامین ریاحی، تهران: زوار.
 شمیسا، سیروس.(1391). سبک‌شناسی شعر. تهران: میترا.
 صفا، ذبیح الله.(1372). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
 ظفری، ولی‏الله.(1375). حبسیه در ادب فارسی. تهران: امیرکبیر.
 فردوسی، ابوالقاسم.(1389). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
 فروزانفر، بدیع‌الزمان.(1350). سخن و سخنوران. تهران: خوارزمی.
 فلکی‌شروانی، نجم‌الدین.(1030). نسخه‌ی خطی دیوان اشعار به شماره‌ی 14355. قم: کتابخانه‌ی مرعشی.
 ________. (1322). نسخه‌ی  خطی دیوان اشعار به شماره ی 281. تهران: کتابخانه‌ی سلطنتی کاخ گلستان.
 ________. (قرن چهارده). نسخه‌ی خطی دیوان اشعار به شماره‌ی 1/1063. تهران: کتابخانه‌ی مجلس.
 ________. (بی‌تا). نسخه‌ی  خطی دیوان اشعار به شماره‌ی 4/656- ف. تهران: کتابخانه‌ی دانشگاه تهران (نسخه‌ی پاریس).
________. (1929 م). دیوان اشعار. تصحیح محمد هادی‌حسن، چاپ سنگی، لندن: انجمن سلطنتی آسیایی لندن.
 ________. (1345). دیوان اشعار. تصحیح محمد طاهری‌شهاب، تهران: کتابخانه‌ی ابن‌سینا.
 محجوب، محمدجعفر. (1345). سبک خراسانی در شعر فارسی. تهران: انتشارات فردوس.
 مسعودسعد سلمان. (1364). دیوان مسعودسعد. تصحیح مهدی نوریان. اصفهان: کمال.
 نظامی گنجوی، الیاس‌بن یوسف. (1387). خسرو و شیرین. تصحیح وحید دستگردی، تهران: علمی.
 هدایت، رضاقلی‌خان. (1339). مجمع الفصحا. به کوشش مظاهر مصفا، تهران: امیرکبیر.
 یلمه‌ها، احمدرضا. (1389). «نقد و تحلیل تحریفات دیوان فلکی‌شروانی براساس نسخه‌های تازه‌یافته». مجله‌ی فنون ادبی دانشگاه اصفهان، سال 2، شماره‌ی 2، ص97-108.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار