نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام حسینی سده ¹
• حسین آقاحسینی ²
• سعید شفیعیون ³

¹ دانشجو دانشگاه اصفهانگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان ،ایران

² استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان

³ دانشگاه اصفهانگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان ،ایران

چکیده

 
 
چکیده
قصیده که از کهن­ترین قالب­های شعر فارسی است، از دیدگاه بلاغیون به چهار بخشِ «تشبیب»، «تنه­ی اصلی»، «تخلّص» و «شریطه» تقسیم­ می­شود. این پژوهش در پی بررسی سیر تحوّل تشبیب قصیده در دو سبک خراسانی و عراقی است  و برای دست­یابی به نتیجه­ی مطلوب، این موضوع را از جوانب گوناگون مطالعه ­خواهد کرد؛ بنابراین با بررسی آثار منظوم و منثور دو سبک خراسانی و عراقی در پی پاسخ به پرسش­هایی از این قبیل است: تشبیب قصاید در طول دوره­ی مطالعاتی این پژوهش چه تغییر و تحوّلاتی یافته­است؟ تحوّل تشبیب بر چه اساسی بوده و چه عناصری در این زمینه مؤثر بوده­اند؟ دیدگاه شاعر به­عنوان یک شعرشناس درباره­ی مقدّمه­ی قصاید چه ­بوده ­است؟ آیا تشبیب از دیدگاه نویسندگان متون منثور با دیدگاه شاعران متفاوت است؟ «وجود مضامین اشعار فارسی در محتوای تشبیب در متون سده­های ششم تا هشتم هجری علاوه­بر تأثیرپذیری و پیروی از مضامین اشعار عرب»، «معرّفی و شناسایی تشبیب»، «بررسی تحوّلی نو در شناخت تشبیب در اواخر قرن هشتم» و «شباهت ساختاری و محتوایی تشبیب در متون منثور» از نتایج این پژوهش به­شمار می­آیند.
 

کلیدواژه‌ها

• واژه­های کلیدی: تشبیب
• تغزل
• سبک خراسانی
• سبک عراقی
• قصیده
• نثر
• نسیب

20.1001.1.20088183.1399.12.4.6.4

موضوعات

• متون نظم

عنوان مقاله [English]

The Evolution of "Tasbib" in the Poetry of Khorasani and Iraqi Styles

نویسندگان [English]

• elham hosseini sedeh ¹
• hosein Aghahoseini ²
• saeid shafieioun ³

¹ Student Isfahan univPhD student, , Department of Persian language and literature, Faculty of Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iranersity

² Isfahan University

³ Department of Persian language and literature, Faculty of Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

 
Abstract
The ode (Qesīda), one of the oldest forms of Persian poetry. To rhetoricians, odes have four sections: tasbib, main body, pseudonym ( takhalos)and sharita. This study seeks to examine the evolution of tasbib in both Khorasanian and Iraqi styles. To accomplish that, the researchers have examined this issue from various perspectives. The prose and poetic works of Khorasani and Iraqi styles have been studied to answer the following questions: what changes did tasbib undergo during the designated period of time? What was the basis for such changes and what factors led to such evolution? What was the poet's viewpoint about the introduction of the odes? Was tasbib viewed differently by writers and poets?
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: tasbib
• lyric
• Nasib
• Khorasani style
• Iraqi style
• ode
• prose