بررسی شیوه‌ی استدلال‌ورزی در مناظرات پروین اعتصامی بر اساس نظریه‌ی تولیمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

3 استادیار گروه آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

مناظره، گفت‌وگویی است دوطرفه که در آن یکی از طرفین، حامیِ اقدام، عملکرد، روال، فرضیه یا نظریه‌ای خاص است و طرف دیگر مخالفِ آن و تلاش می‌کند با ارائه‌ی استدلال بر دیگری فایق آید. پروین اعتصامی یکی از سرایندگان بزرگ مناظره است و از طریق مناظره و با استفاده از صنایع بیانی مانند تشخیص و تمثیل، دعاوی و توصیه‌های اخلاقی‌اجتماعی‌اش را بیان کرده است. پژوهش حاضر با هدف شناخت سبک استدلال‌ورزیِ پروین در مناظره‌ها، با کاربستِ نظریه‌ی تولمین و بر اساس روش تحقیق پیشنهادی مزینانی و نصیری صورت گرفته است. نمونه‌ی مناظرات از سه جنبه‌ی‌ الف. شناسایی برهان‌ها؛ ب. شناسایی دعاوی و زمینه آن‌ها و ج. شاخص‌های قطعیت تحلیل ‌شده که شرح کامل چهار قطعه در این مجال آمده است. در راستای شناسایی برهان‌ها، 32 برهان (موضع عقلی) در نمونه‌ اشعار پروین شناسایی شده که از این تعداد، مواضعِ تاریخ و تجربه؛ لزوم احتیاط و پیش‌گیری از خطر و تهدید؛ کنترل امیال نفسانی؛ استطاعت و تعریف، در شش مناظره (از دوازده قطعه) در نمونه‌های بررسی‌شده، بیشترین بسامد کاربرد را دارند. از طرفی، برهان‌های به‌کاررفته، زیربنای دعاوی و توصیه‌هایی در زمینه‌هایی همچون: وقت‌شناسی، جهان‌شناسی، تفرج، زیبایی‌شناسی، حق‌شناسی، سعادت، احتیاط در برابر خطرات، مبارزه با فساد حکومتی و اداری، نفی ظاهربینی و خودپسندی، خرافه‌ستیزی، ظلم‌ستیزی، آسیب‌شناسی فقر، عقل‌گرایی، کما‌ل‌گرایی، واقع‌گرایی، رسم خویشاوندی و آداب هم‌نشینی قرار گرفته‌اند. یافته‌ی دیگر این تحقیق، بسامد بالای شاخص‌های تقویت‌کننده‌ی اطمینان و قطعیت مانند «باید»، «نباید»، «هیچ» و «هرگز» در سبک استدلالی شاعر است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Approaching Methods of Reasoning in Parvin Etesami's Dialogic Discourse Based on Toliman's Theory

نویسندگان [English]

  • Vida Sabzevari Beydokhti 1
  • Saeid Roozbahani 2
  • Abolghasem Amirahmadi 2
  • Mohammad Davoodi 3
1 PhD Student of Persian Language and Literature, Islamic Azad University of Sabzevar, Sabzevar , Iran
2 The Assistant Professor of of Persian Language and Literature Department, Islamic Azad University of Sabzevar, Sabzevar, Iran
3 The Assistant Professor of of Teaching English Language Department, Hakim Sabzevari University , Sabzevar, Iran
چکیده [English]

Abstract
     Dialogism is a two-way exchange of ideas in which one party supports a particular action, practice, procedure, hypothesis, or theory, while the other is opposed with it and tries to overcome the others by argumentation. Parvin Etesami is considered as one major great poet in this genre of speech that has expressed her moral and social claims and advice through dialogism via allegory. The aim of this study was to identify Parvin's reasoning style in debates using Tolmen's theory. Sample argumentations were analyzed from three aspects including a. identification of arguments; b. identifying the claims and their rationales and c. the indicators of certainty. From among the thirty-two arguments (rational position) as identified in Parvin's poems, the positions of history and experience; the need for caution and prevention of danger and threat; the control of sensual desires; affordability and provision of definitions had the highest frequency. The arguments had formed the basis for claims and recommendations in areas such as chronology, cosmology, aesthetics, jurisprudence, risk caution, combating government and administrative corruption, denial of superficiality, fighting with oppression, identifying the challenges of poverty, rationalism, perfectionism, kinship rituals and companionship customs. Another finding of this research is the high frequency of certainty tokens such as "should", "should not", "nothing" and "never" in the poet's reasoning style.
 
Key words: Parvin Etesami, Argumentative Style, Dialogism, Tolmin Theory.
 
 
Method and Aims of the Study
     In this library research, data analysis was conducted with "inductive" techniques with the aim of examining the components of Parvin Etesami's reasoning style in the design and context of rational arguments, and the persuasion of the audience. Studies in this field include the relationship between dialogism and logic and its use as a logical argument to prove the claim and persuasion of the other party. Some instance include Vashghani Farahani and Mehri in which case, they brought “Stylistic features in Parvin Etesami's debates” or  Ebrahim Tabar’s study titled "A Stylistic Study and Analysis of Parvin's Drunk and Conscious dialogism with Rumi's Drunk and Wise Man";  Expression of dialogism and its relation with rationalism by Zakeri and Samsami titled "Sparks of dialogism in Persian Literature (rhymes)"; expressing the most official method of discussion and reasoning, as in Mohebbi’s study titled "Debate in Persian Literature"; "Sociological analysis and analysis of Parvin's poems and debates through political and social ideas", Majdaldin and ModirShaneshchi, and "Manifestation of the two principles of imitation of ancestry and ethics in Parvin's poems" by KordNowdeh.
     According to above-mentioned ideas, in this article, an attempt has been made to study the method of reasoning in debate based on Parvin Etesami’s works as mapped on Toliman's theory.
Results
     In the present article, the dialogic poems were analyzed in terms of three aspects including identification of arguments, identifying the claims and their rationales and finally the indicators of certainty. In all, thirty two arguments based on rational positions were identified in the poems, within which the arguments associated with cleanliness as a necessity, concentration on beauty, the balance between supply and demand, kinship interest with and obliteration by the stronger companions based on their ideas and descriptions, definitions and existing nomenclature in the literature were finally identified and extracted. In terms of frequency, history and experience, the need for caution and risk prevention, control of sensual desires and affordability had the highest frequency. Arguments for necessity and urgency, and efficiency and productivity were in the second place, and positions of honesty, coping with abuse, decompression, sequence of difficulty, and inefficiency in the third place. Rational positions, kinship interest, destiny, philanthropy, reality, responsibility, culture, work-life balance, consensus, concentration on beauty, the effects of companionship, and prohibited tendencies towards extremes were also detected.
     On the other hand, the above-mentioned arguments had triggered various claims such as cooperation, punctuality, maternal love and endeavor, truth seeking, denial of racism, unity, gaining experience, governmental ethics, anti-government corruption, anti-crime movements, hopefulness, challenging the poverty, rationalism, and perfectionism.  Certainty-enhancing indicators such as "should", "never", "always", "times", "unless (except)" were also frequent in her argumentative style.
References
Chavosh Akbari, R. (1378). Iran’s Hakim Bano "Life and Poetry of Parvin Etesami". Tehran: Saleth.
Dad, S. (1375). Dictionary of Literary Terms. Tehran: Morvarid.
Dadbeh, A. (1383). "Parvin E'tesami". The Great Islamic Encyclopedia. Tehran: Center of the Great Islamic Encyclopedia.
EbrahimTabar, E. (1392). "A Stylistic Study and Content Analysis of Parvin's Drunk and Conscious Debate with Rumi's Drunk and Wise Man". Journal of Persian Literature, 24, 101-108.
Etesami, P. (1390). The Poem Collection [Divan-e-Ashaar] collected by Hassan Ahmadi Givi, Tehran: Qatreh.
Kordoodeh, H. (1390). Manifestations of Classicism in Parvin Etesami's Poems. Master Thesis, under the guidance of Abdullah Hassanzadeh Mir Ali, Semnan University.
Mazinani, A. (1396). Thematic discourse: A model based on the historical discourse and method of interpretation of the Holy Quran; A Case Study of Distributive Justice in Nahj al-Balaghah. Doctoral dissertation, supervised by Ali Alizadeh, Ferdowsi University of Mashhad.
Mazinani, A. and Nasiri, S. (1397). "Designing a Research Method for Applying Tolmen's Theory of Argument in Stylistics, Discourse Analysis, and Legal Linguistics." Bi-monthly journal of linguistic essays, Accessible at: http://lrr.modares.ac.ir/.
Modir Shanechi, M. (1386). "A look at Parvin Etesami's political and social thought". Journal of Law and Policy Research, 9 (23), 201-226.
Mohebbi, T. (1379). "Debate in Persian Literature". Journal of Persian Literature Education Growth, 56, 88-92.
Mujadd al-Din, A. (1387). "Reflection of social inequalities in Parvin Etesami's poems". Cognition,57, 365-396.
Rezvanian, Q. and Mahmoudi Noser, M. (1392). "Social romanticism in the poetry of Parvin Etesami". Journal of Persian Literature, 2, (2), 95-114.
Sarcheshmehpour, Z. (1390). Education from the perspective of Parvin Etesami. Master Thesis in Psychology, under the guidance of Ezzat Khademi, Al-Zahra University.
Sarvari Soltani, A. (1381). A reflection on the art of debate writing and its course in the field of Persian literature. Master Thesis, under the guidance of Hossein Ali Yousefi, Islamic Azad University, Sabzevar Branch.
Sharifpour, E. and Marjazadeh, S. (1393). "Study of the reflection of Parvin Etesami's spirits in her moral advice". Journal of Educational Literature, 6 (22), 65-96.
Vashghani Farahani, E. & Mehri, S. (1394). "Stylistic features in Parvin Etesami's debates". Journal of Iranian Studies, 27, 155-170.
Zakeri, A. and Samsami, M. (1390). "Sparks of Dialogic Style in Iranian Persian Literature (Rhymes)". Journal of Persian Poetry and Poetry (Bahar Adab), 12, 91-110.
Zarrinkoob, A. H. (1370). With Holla Caravan [ Ba Karavan-e-Holleh]. Tehran: Scientific Publications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Argumentation Style
  • Parvin Etesami
  • Debate Poems
  • Toulmin Theory
  • Warrants
ابراهیم‌تبار، ابراهیم. (1392). «بررسی سبک‌شناختی و تحلیل محتوایی مناظره‌ی مست و هوشیار پروین با مست و عاقل مولانا».  ادبیات فارسی، شماره‌ی24. صص101-118.
اعتصامی، پروین. (1390). دیوان اشعار. به‌کوشش حسن احمدی گیوی، تهران: قطره.
چاووش اکبری، رحیم.(1378). حکیم بانوی ایران «زندگی و شعر پروین اعتصامی». تهران: ثالث.
داد، سیما.(1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دادبه، اصغر. (1383). «پروین اعتصامی». دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
ذاکری، احمد و مریم صمصامی. (1390). «بارقه‌هایی از سبک مناظره در ادبیات فارسی ایران (نظم)». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، شماره‌ی12، صص91-110.
رضوانیان، قدیسه، و مریم محمودی نوسر. (1392). «رمانتیسم اجتماعی در شعر پروین اعتصامی». ادب فارسی، دوره‌ی‌2، سال2، شماره‌ی2، (پیاپی12)، صص95-114.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1370). با کاروان حله. تهران: انتشارات علمی.
سرچشمه‌پور، زهرا. (1390). تعلیم و تربیت از نگاه پروین اعتصامی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهراء.
سروری سلطانی، علی.(1381). تأملی بر فن مناظره‌نویسی و سیر آن در گستره‌ی ادب فارسی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار.
شریف‌پور، عنایت‌الله و سعید مرجع‌زاده. (1393). «بررسی بازتاب روحیات پروین اعتصامی در توصیه‌های اخلاقی وی». پژوهش‌نامه‌ی ادبیات تعلیمی، سال6، شماره‌ی22، صص65-96.
کردنوده، حنیفه. (1390). جلوه‌های کلاسیسیسم در اشعار پروین اعتصامی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه سمنان.
مجددالدین، اکبر. (1387). «انعکاس نابرابری‌های اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی». شناخت، شماره‌ی57، صص365-396.
محبی، توریج. (1379). «مناظره در ادب فارسی». رشد آموزش ادب فارسی، شماره‌ی56، صص88-92.
مدیرشانه‌چی، محسن. (1386). «سیری در اندیشه‌ی سیاسی و اجتماعی پروین اعتصامی».  پژوهش حقوق و سیاست، سال9، شماره‌ی23، صص201-226.
مزینانی، ابوالفضل. (1396). گفتمان‌کاوی موضوعی مدلی بر مبنای تاریخی گفتمانی و روش تفسیر قرآن کریم؛ مطالعه‌ی موردی عدالت توزیعی در نهج البلاغه. پایان‌نامه دکتری دانشگاه فردوسی مشهد.
مزینانی، ابوالفضل و سحر نصیری. (1397). «طرح روش تحقیق جهت کاربست نظریه استدلال تولمین در سبک‌شناسی، تحلیل گفتمان و زبان‌شناسی حقوقی». دوماه‌نامه‌ی جستارهای زبانی، انتشار آنلاین به آدرس: http://lrr.modares.ac.ir/ 
واشقانی‌ فراهانی، ابراهیم و سعید مهری. (1394). «ویژگی‌های سبک‌شناسانه در مناظرات پروین اعتصامی». مطالعات ایرانی، شماره‌ی27، صص155-170.
Bruce Gronbeck. (1980). "From Argument to Argumentation: Fifteen Years of Identity Crisis." Jack Rhodes and Sara Newell, ed.s Proceedings of the Summer Conference on Argumentation.
Galperin, (1977). Stylistics. 2nd ed. Moscow: Higher Education
 Reisigl, M., & Wodak, R. (2009). The discourse-historical approach. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.). Methods of critical discourse analysis (2nd ed., pp. 87–121).
Toulmin, E. (1985  A). The Uses of Argument. 2nd edition 2003. 
_________. (1972   B). Human Understanding: The Collective Use and Evolution of Concepts.
Wodak, R. (2001). The Discourse-historical Approach. In R. Wodak. & M. Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis (pp. 63–94). London: Sage.