گفتن ناگفتنی‌ها مشکل است(بررسی ناگفته های مولوی در مثنوی معنوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه اراک

چکیده

با آن­که مثنوی معنوی یکی از جامع­ترین و بزرگ­ترین آثار عرفانی ادبیات فارسی محسوب می­شود، سراینده آن آشکارا بیان می­کند که از گفتن برخی مطالب و آموزه­های عرفانی سر باز زده­است. هدف این مقاله بررسی این ناگفته‌های مولوی در مثنوی است. مطالعه‌ی حاضر با بهره­گیری از شیوه­های علمی، نخست بر اساس «نظریه‌ی ارتباط» یاکوبسن به چگونگی انتقال پیام و نحوه‌ی برقراری ارتباط فرستنده و گیرنده پرداخته­است. سپس دلایل و عواملی که موجب اختلال در انتقال پیام و ناگفته ماندن برخی سخنان در مثنوی شده و سراینده آن‌ها را نیمه گفته، بازنهاده­است، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و در نهایت به این نتیجه دست یافته که نارسایی و نقص در هر یک از عناصر ششگانه‌ی ارتباط، موجب اختلال در پیام‌رسانی و انتقال مفاهیم از گوینده به مخاطب شده است.


 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Telling the Untold Is Difficult A Study of Rumi's Untold Sayings in Mathnavi

چکیده [English]

Though Mathnavi is one of the greatest and the most comprehensive mystical texts in Persian Literature, Rumi explicitly states that he has not mentioned some mystical sayings. The goal of this paper is to study these untold parts of Mathnavi. Employing the approach of Jacobson's communication theory, this paper investigates how these messages have been transferred to the receivers and also studies the relation between the sender and the receiver. Finally, it is concluded that the occurrence of any disorder in any of these six factors proposed by Jacobson will lead to disorder in transferring the message and the receivers' misunderstanding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Mathnavi
  • the untold
  • communication theory
  • Jacobson

مراجع

احمدی، بابک. (1378). ساختار و تاویل متن. تهران: مرکز.
انوشه، حسن. (1381). فرهنگ‌نامه ادبی فارسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
برکو، ری و دیگران. (1382). مدیریت ارتباطات. ترجمه‌ی سیدمحمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: دفتر نشر پژوهش‌های فرهنگی.
پورنامداریان، تقی. (1380). در سایه آفتاب. تهران: سخن.
جعفری، محمدتقی. (1376). عوامل جذابیت در سخنان جلال‌الدین محمد مولوی. تبریز: دانشگاه تبریز.
چناری، عبدالامیر. (1377). متناقض‌نمایی در شعر فارسی. تهران: فرزان.
رشیدپور، ابراهیم. (1348). وسایل ارتباط جمعی و رشد ملی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1372). سرّ نی. تهران: علمی.
ساروخانی، باقر. (1384). جامعه‌شناسی ارتباطات. تهران: اطلاعات.
علوی­مقدم، مهیار. (1381). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. تهران: سمت.
فالر، راجر و یاکوبسن، رومن. (1369). زبان‌شناسی و نقد ادبی. تهران: نشر نی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1367). شرح مثنوی شریف (سه جلد در یک مجلد). تهران: زوار.
معتمدنژاد، کاظم. (1355). وسایل ارتباط جمعی. تهران: دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.
مولوی، جلال‌الدین. (1384). مثنوی معنوی. توضیح و تحلیل محمد استعلامی، تهران: سخن.
نبی­لو، علی­رضا. (1387). «بررسی دیدگاه­های زبانی و ادبی سنایی در چهارچوب نظریه‌ی یاکوبسن». فصلنامه‌ی پژوهش‌های ادبی، سال6، شماره‌ی 22، صص155-177.
نبی­لو، علی­رضا. (1389). «بررسی دیدگاه­های زبانی و ادبی سنایی در چهارچوب نظریه‌ی یاکوبسن». فصلنامه‌ی پژوهش‌های ادبی، سال7، شماره‌ی 27، صص121-150.
همایی، جلال الدین. (1373). تفسیر مثنوی مولوی (داستان قلعه ذات‌الصور). تهران: هما.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار