تحلیل شخصیت در داستان رستم و سهراب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهرکرد

چکیده

نقد روان‌کاوی، از نقدهای مهمی است که در بررسی متون ادبی از آن بهره گرفته می­شود. در این مقاله براساس این نقد، به تحلیل شخصیت سهراب، رستم و کاووس در داستان «رستم و سهراب» پرداخته شده است. ابتدا شخصیت سهراب بر اساس تیپ شخصیتی «پرشور»،  واکاوی و ارایه شد. باتوجه به ویژگی­های مشترک بین سهراب و این تیپ شخصیتی، از جمله: قدرت­طلبی، شجاعت، اهمیت دادن به اهداف خود، روابط عاشقانه، لذت بردن از درگیر شدن در جنگ قدرت و جدی بودن، بیان گردید که شخصیت سهراب جزو شخصیت­های پرشور است و رفتار او با توجه به این تیپ شخصیتی، تحلیل شد. در ادامه، دیدگاه فروید درباره‌ی شخصیت و ساختار آن یعنی نهاد، خود و فراخود، بیان شد و سهراب، رستم و کاووس نمادی از آن سه جزو شخصیت دانسته شدند. در این تحلیل، تعارض بین سهراب، کاووس و رستم به تعارض بین نهاد، فراخود و خود، تعبیر شده است.


 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Characters in the Story of Rostam and Sohrab

چکیده [English]

Psychoanalytic criticism is an important criticism which is usually employed to analyze the literary texts. This article studies the characters of Sohrab, Rostam and Kavous in “Rostam and Sohrab" story. Firstly, the character of Sohrab is examined as the "passionate character" because of the existence of some especial traits in him, such as: ambition, courage, seriousness, zeal for attaining his goals, love relationships, and interest in fighting for the sake of power. Secondly, Freud's idea about Id, Ego and Super-ego and their relations to these three characters, Sohrab, Rostam, and Kavous, are studied. Actually, these three characters are reflecting these three concepts proposed by Freud. Thus, the conflict among these characters is interpreted as the conflict between Id, Ego, and Super-ego.

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Id
  • Ego
  • Super-ego
  • Passionate character
  • psychoanalytic criticism

مراجع

مظفر، احمدی. (1384). پیدا و پنهان، تحلیلی روا‌ن‌شناختی بر داستان رستم و سهراب. اصفهان: مهرافروز.
اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا.
اقبالی، ابراهیم و همکاران. (1386). «تحلیل داستان سیاوش بر پایه‌ی نظریات یونگ». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، سال4، شماره‌ی 8، صص69-85.
اولدهام، جان و موریس، لوئیز. (1385). چهره‌ی جدید شخصیت. ترجمه و تلخیص مهدی قراچه‌داغی، تهران: علمی.
امامی، نصرالله. (1378). مبانی و روش‌های نقد ادبی. تهران: دیبا.
پاینده، حسین. (1381). «بیگانه آشنا روان‌کاوی و نقد ادبی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره‌ی 59، صص26-37.
پروین، لارنس و دیگران. (1381). شخصیت. ترجمه‌ی محمدجعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: آییژ.
تایسن، لوئیس. (1387). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. ترجمه‌ی مازیار حسین‌زاده و دیگران، تهران: نگاه امروز.
حنیف، محمد. (1389). قابلیت‌های نمایشی شاهنامه. تهران: روش.
دارابی، جعفر. (1388). نظریه‌های روان‌شناسی شخصیت: رویکردی مقایسه‌ای. تهران: روش.
دوستخواه، جلیل. (1353). «رستم و سهراب فاجعه‌ی برخورد آرمان و عاطفه». فرهنگ و زندگی. شماره‌‌ی 28، صص159- 167.
ذوالفقاری، محسن. (1381). از زهره تا بامداد خمار: شیوه‌های نقد ادبی در ایران (نقد نظری و نقد عملی). اراک: دانشگاه اراک.
راس، آلن. (1375). روان‌شناسی شخصیت (نظریه‌ها و فرایندها).ترجمه‌ی سیاوش جمالفر، تهران: روان.
رحیمی، مصطفی. (1376). تراژدی قدرت در شاهنامه. تهران: نیلوفر.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1374). آشنایی با نقد ادبی. تهران: سخن.
سیاسی، علی‌اکبر. (1356). روان‌شناسی شخصیت. تهران: سیمرغ.
شاملو، سعید. (1388). مکتب‌ها و نظریه‌ها در روان‌شناسی شخصیت. تهران: رشد.
 شعاری‌نژاد، علی‌اکبر. (1354). روان‌شناسی عمومی. تهران: دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران.
شولتز، دوان­پی ­و شولتز، سیدنی الن. (1389). نظریه­های شخصیت. ترجمه‌ی یحیی سیدمحمدی، تهران: ویراش.
صفا، ذبیح­الله. (1384). حماسه‌سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
صناعی، محمود. (1348). «فردوسی استاد تراژدی». یغما، شماره‌ی‌ 4، صص 149-186.
علیپور، احمد و همکاران. (1386). روان‌شناسی عمومی. تهران: دانشگاه پیام نور.
فردوسی، ابوالقاسم. (1384). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان، جلد1، تهران: قطره.
فروید، آنا. (1382). من و سازکارهای دفاعی. ترجمه‌ی محمد علی‌خواه، تهران: مرکز.
قریب، مهدی. (1369). «غم‌نامه‌ی رستم و سهراب». چیستا، شماره‌ی‌74 و 75، صص496-514.
کریمی، یوسف. (1384). روان‌شناسی شخصیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
گنجی، حمزه. (1378). روان‌شناسی عمومی. تهران: بعثت.
محمدی، علی. (1389). مولوی و اسرار خاموشی. تهران: سخن.
مرتضوی، منوچهر. (1369). فردوسی و شاهنامه. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات ادبی.
نسفی، عزالدین. (1381). زبده الحقایق. تصحیح حق‌وردی ناصری، تهران: طهوری.
هافمن، کارل و همکاران. (1379). روان‌شناسی عمومی. ترجمه‌ی سیامک نقش‌بندی و دیگران، تهران: ارسباران. 
یاحقی، محمدجعفر. (1366). «بیگانگی و یگانگی در داستان رستم و سهراب». کیهان فرهنگی، شماره‌ی 44، صص29-30.
یونسی، ابراهیم. (1369). هنر داستان نویسی. تهران: نگاه.
 
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار