«شیوه‌های نوآوری در مناظره‌های شعر نیمایی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه کاشان. کاشان. ایران

چکیده

شیوه‌­های نوآوری در مناظره­های شعر نیمایی
 
فاطمه‌سادات طاهری *
مرضیه همتی**
 
چکیده
مناظره، اسلوبی بیانی است که پیشینه‌ی آن به ایران پیش از اسلام برمی‎‎­گردد. شاعران هر دوره برای دستیابی به اهدافی­ که با توجه به ذوق و قریحه‌ی شاعران و جهان­بینی رایج در آن دوره تغییریافته، مناظره­سرایی کرده­اند. فضای فکری، اجتماعی و سیاسی حاکم بر جامعه‌ی معاصر، تحولات گسترده­ای در مناظره­سرایی ایجاد کرده است؛ ازاین‌رو نگارندگان با رویکرد توصیفی- تحلیلی و پاسخ به این پرسش­های بنیادی که مناظره­های نیمایی فارسی با مناظره­های سنتی چه تفاوت­هایی دارند و این نوآوری­ها در چه عواملی ریشه دارد؟ استنتاج می­کنند: برخلاف مناظره­های سنتی که همواره از دوطرفِ حقِّ مطلق و باطل مطلق تشکیل­ شده­اند و یکی از طرفین قدرتمندانه پیروز می­شود و طرف مقابل به­شدت شکست ­می­خورد، در مناظره‎های نیمایی اغلب طرفین مناظره به یکدیگر کمک­ می­کنند تا هردو به حقیقت نزدیک شوند. شاعران معاصر در قالب و فرمی‎‎ نو که حاصل آزادی بیان در آفرینش هنری است، فضایی تعاملی ایجاد می­کنند و در این فضای تعاملی به گفت‌وگو‎های دونفره، چندنفره یا خودگویی و حدیث نفس می­پردازند و با بهره‎گیری از شخصیت­های نمادین، کارناوال و آشتی­ دادن عناصر متضاد در فضای مکالمه­ای به نقد اجتماعی می­پردازند و به‌طورمعمول با بهره­گیری از گزاره‎های خطابی، فضایی چندصدا می­آفرینند.
واژه ­های کلیدی: شخصیت­های نمادین، کارناوال، گروتسک، گفت‌وگوی باختینی، مناظره­ های نو.
 
 * استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان taheri@kashanu.ac.ir (نویسنده‌ی مسئول)
** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان marziehhemati@yahoo.com
تاریخ دریافت مقاله: 23/6/1400                   تاریخ پذیرش مقاله: 2/11/1400

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

 “Innovation in Persian Nimaee Poetry Debates”

نویسندگان [English]

  • fatemesadat taheri 1
  • Marziyeh Hemmati 2
1 Assiant professor of Kashan University
2 PhD student, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Kashan University. Kashan. Iran
چکیده [English]

 “Innovation in Persian Nimaee Poetry Debates”
 
Introduction
The Constitutional Revolution is the most fundamental socio-cultural change that transformed the traditional worldview of Iranians; Therefore, the poets of this period created works appropriate to those conditions because they realized that they should compose the poem for the people that satisfy their political and social feelings. These changes can be seen in various fields of contemporary poetry, including debate.
Debate is a literary form in which two people exchange views on moral, political, religious, and legal issues, and usually a third party judges between them. Another form of this debate is Dialogue.
Debate was influenced by political, social, cultural, and intellectual developments; as far as its types, themes, forms, and techniques is concerned with Bakhtin's theory, the similarity of the political and social conditions after the constitutional revolution in the Iran with the conditions of the Bakhtin period and Stalin's oppression had a great impact; Therefore, the writers study the aspects innovation in the debates of the debates from 1922 to the Islamic Revolution (1979), with a descriptive-analytical method based on traditional and contemporary Persian debates. they have studied and found the poet has explained part of his method of thought and created a different atmosphere in all these conversations.
 
Background and purpose of the research
Some works have been published about debate in Persian poetry; Among them, the following can be mentioned: In the dissertations of Parvin Seyyed Almasi (2010) as "Study of the structure and content of Parvin E'tesami's debates" and Ismail Sharifi (2012) as "Comparison of debate technique in two styles Khorasani and Iraqi"; Mehdi Rahimi (1996) in his treatise entitled "Debate in Persian poetry (from the beginning to Parvin E'tesami)". Narges Mohammadi-Badr and Hashem Mehdizadeh (2016) in the article "Reflections on the evolution of the debate from the Assyrian tree to Nimaee poems"; Ali Akbar Amini (2002) in his article "Dialogue in Contemporary Iranian Poetry"; Mohammad Reza Roozbeh (2013) in the article "Shafi'ei's innovations in the field of debate" and Reza Zarrin-Kemar (2017) in the article "From Debate to Conversation: The Impact of Coup d'etat of 28 August on polyphony in contemporary poetry based on two poems by Akhavan-Sales and the Hushang-e  Ebtehaj» ; Vida Sabzevari Beidakhti et al. (2021) in the article "Study of reasoning method in Parvin E'tesami's debates based on Toliman's theory"; But no one of them has dealt with innovative ways of  Nimaee debating; However, considering the importance of political and social developments and their direct and indirect impact on the literary works of each period and the place of dialogue and debate in the world and life today, it is necessary to study this issue and discover new ways of debate in contemporary poets.
 
Discussion
Contemporary debates, influenced by political and social circumstances, are often written in the form of dialogue. The purpose of the parties to the debate is to weaken and destroy each other; But the purpose of the conversation is to clarify the issue and reach a common ground and accept each other.
Start with a question; Existence of rhetorical propositions; Enjoyment of freedom and authority; Intertextual connections with myths and multifaceted actions are components of dialogue that are all seen in contemporary debates.
 Form of poetry; The role of the poet in poetic narratives; Use of monologue (poet's conversation with himself); Existence of multilateral dialogue; The use of the carnival style and the use of the grotesque are some of the innovations in Nimaee debates that are not found in traditional debates.
In traditional debates, the reader pays attention to the text only from the point of view of the poet or narrator; While new debate shows its emotions, it leaves the judgment to the audience; then, in contemporary debates, we are confronted with a kind of hidden narrator who remains silent in order to events to manifest themselves through inner monologue, polyphony, and dialogue. Belonging to the personal world and paying attention to individual feelings draws the poet to the self-talk, and the poet's “you” and “me” is expressed in social pains and the collective "me and you".
 Traditional debates had lyrical, romantic, and educational content and ignored the social structure of their society; While the contemporary poet, in addition to believing in the connection between the individual and society and their interaction, even pays attention to philosophical concepts.
Ancient debates are mostly two-sided; But Contemporary debates are sometimes three- or four-sided. Nimaee debate moves from a state of bilateral conflict to a multi-voiced space with the expansion of the characters present in the poem.
Multilateral dialogue can lead to the application of the carnival and grotesque methods of Bakhtin in contemporary debates. The concepts and values ​​that govern society are challenged through the use of carnival and tools such as criticism, satire, irony and ridicule.
The components of determining grotesque instances are imperfection and metamorphosis; Exaggeration; It is also called the "grotesque body ", a mixture of conflicting emotions and the human body and related concepts.
 Contemporary debate uses symbolic character and language, and aesthetic techniques. The atmosphere of ancient debates is based on confrontation and its argument is based on controversy; but Nimaee debates are based on interaction and dialogue.
 
Conclusion
Nimaee debates have been written in a new form and structure and express the social and political themes and problems of modern man. Most conversations begin with rhetorical questions and statements that require an audience. The audience is not always a specific person; Rather, it can be the poet's personal or social self. In new debates, dialogue is based on freedom and authority, and neither side is superior to the other; Hence they interact with each other.
The poet is usually active in the field of poetry and is not the only narrator. In most cases, debates are formed with the presence of different characters in a narrative atmosphere and create a multi-voiced world. Belonging to the personal world and paying attention to individual feelings sometimes leads the poet to debate in the self-talk.
Using the symbolic element, the poet creates symbolic characters and leads the reader to the realm of the multiplicity of poetic meanings and concepts. By creating a carnival atmosphere, he criticizes the political and social situation. The disruption of the values ​​that govern society creates multi-voiced societies with diverse discourses.
 
Keywords: Bakhtin’s Dialogue, Carnival, Grotesque, New Debates, Symbolic Characters.
 
References
 A'ghdaei, T. (2002). Innovative in Persian poetry. Zanjan: Nikan Ketab.
 Ahmadi, B. (2000). Text structure and interpretation. Tehran: Markaz Publishing.
Akhavan- Sales, M (2003). Then after Thundar (Angah Pas az Thunder). Tehran: Sokhan.
 Amini, A. (2002), "Dialogue in Contemporary Iranian Poetry", National Studies, Vol. 13, pp. 69-88.
 Ansari, M. (2006). Dialogue Democracy. Tehran: Markaz Publishing.
 Arji, A. (2012). "From Narrative Poetry to Poetic Narration", Roshde of Persian Language and Literature, Vol. 97, pp. 34-41.
Atashi, M. (1987). Selection of Poetry. Tehran: Morvarid.
Bakhtin, M. (2008). Conversational imagination. Tr. by Roya Pourazar. Tehran: Ney Publishing.
Braheni, R. (2007). Gold in copper (Tala dar Mes). Tehran: Zaman.
 Dad, S. (2009). Dictionary of Literary Terms. Tehran: Morvarid.
 Ebtehaj, H. (2000). Rahi and Ahi. Tehran: Sokhan.
Gholam Hosseinzadah, Gh. (2008) Mikhail Bakhtin: Life, Thoughts and Basic Concepts. Tehran: Roozgar No.
Hasanli, K. (2005). Types of innovation in contemporary Iranian poetry. Tehran: Sales.
Hodhodi, M. (2014). Investigating Saadi's conversations in the Boostan. Tehran: Ketabkhaneh-e Melli.
Hosseinpur-e Chafee, A. (2006). Contemporary Persian poetic currents from the coup (1954) to the revolution (1979). Tehran: Amirkabir.
Jalili, R. & Mashhur, P. (2017) "Analysis of carnival components in Havay-e Tazeh (Fresh Air) collection by Ahmad Shamloo; "With an approach to Bakhtin's votes." Literary Criticism Studies. No. 46, pp. 69-94.
 Kazeruni, A. (2009). Research in literary genres. Tehran: Damghan.
 Khaniki, H. (2009). At the heart of the conversation (Dar Jane Gofteguo). Tehran: Hermes.
Knowles, R. (2013). Shakespeare and the Carnival, after the Bakhtin. Translated by Roya Pourazar, Tehran: Hermes.
 Makarik, I. (2005). Encyclopedia of Contemporary Literary Theories. Translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi. Tehran: Agah.
 Moshiri, F. (2006). Eternal beauty. Tehran: Sokhan
 Nima yoshij. A. (1992). Collection of Poems. By Sirus Tahabaz, Tehran: Negah.
Pejohandeh, L. (2005) "Philosophy and conditions of dialogue from Rumi's perspective with a comparative view of Bakhtin and Buber's views". Philosophy. No. 77, pp. 11 -34.
Pournamdarian, T. (1996). My house is cloudy. Tehran: Morvarid.
 Razmjoo, H. (2007). Literary types and their works in Persian language. Mashhad: Ferdowsi University.
Shamisa, S. (1992). Literary types. Tehran:  Bagh-e Ayneh.
 Shamloo, A. (1994a). Lamentations of soil and blossoming in fog (Marthiyehay-e Khak va Shekoftan-e Meh). Tehran: Zamaneh.
Shamloo, A. (1994b). Fresh Air (Havaye Tazeh). Tehran: Negah.
 Tahmasebi, F. (2015). Sociology of Persian lyric poetry. Tehran: Scientific and cultural.
Teodorf, T. (1999). Conversational logic of Mikhail Bakhtin. Translated by Dariush Karimi, Tehran: Matkaz.
Tusi, N. (1948). Basics of quotation (Athath al- Eghtebas). Correction by Modarres Razavi, Tehran: University of Tehran.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Bakhtin’s Dialogue
  • Carnival
  • Grotesque
  • New Debates
  • Symbolic Characters
آتشی، منوچهر. (1365). گزینه‌ی اشعار. تهران: مروارید.
ابتهاج، هوشنگ. (1378). راهی و آهی. تهران: سخن.
احمدی، بابک. (1378). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
اخوان ثالث، مهدی. (1381).  آنگاه پس از تندر. تهران: سخن.
ارجی، علی­اصغر. (1390). «از شعر روایی تا روایت شاعرانه». رشد زبان و ادب فارسی، دوره­ی ۲۴، شماره‌ی 97، صص34- 41.
امینی، علی­اکبر. (1381). «گفتگو در شعر معاصر ایران». مطالعات ملی، دوره­ی ۴، شماره‌ی 13، صص69- 88.
انصاری، منصور. (1384). دموکراسی گفتگویی. تهران: مرکز.
باختین، میخائیل. (۱۳۸۷). تخیّل مکالمه­ای. ترجمه‌ی رؤیا پورآذر، تهران: نشر نی.
براهنی، رضا. (1385). طلا در مس. تهران: زمان.
پژوهنده، لیلا. (1384). «فلسفه و شرایط گفت‌وگو از چشم­انداز مولوی با نگاهی تطبیقی به آرای باختین و بوبر». فلسفه، دوره­ی ۲، شماره‌ی 77، صص11 -34.
پورنامداریان، تقی.(1381). خانه­ام ابری است. تهران: مروارید.
تئودورف، تزوتان. (1377). منطق گفتگویی میخائیل باختین. ترجمه‌ی داریوش کریمی، تهران: مرکز.
جلیلی، رضا؛ مشهور، پروین­دخت. (۱۳۹۶). «تحلیل مؤلفه­های کارناوالی در مجموعه هوای تازه از احمد شاملو». مطالعات نقد ادبی، دوره­ی۱۲، شماره‌ی ۴۶، صص ۶۹- ۹۴.
حسن­لی، کاووس. (1383). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حسین­پورچافی، علی. (1384). جریا­ن­های شعری معاصر فارسی از کودتا (1332) تا انقلاب (1357). تهران: امیرکبیر.
خانیکی، ‎هادی. (1387). در جان گفتگو. تهران: هرمس.
داد، سیما. (1387). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
رزمجو، حسین. (1374). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
روزبه، محمدرضا؛ ضرونی، قدرت‌الله.(1392). «نوآوری شفیعی کدکنی در عرصه‌ی مناظره‌سرایی». جستارهای ادبی، دوره­ی ۴۶، شماره‌ی ۴، صص ۱۱- ۱۳۴.
رحیمی، مهدی. (1374). مناظره در شعر فارسی از آغاز تا پروین. پایان‌نامه‌ی دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
زرین کمر، رضا. (1396). «از مناظره تا گفتگو؛ تأثیر کودتای 28 مرداد بر چندصدایی در شعر معاصر بر پایه دو شعر از اخوان ثالث و ابتهاج». همایش ملی پژوهش‌های شعر معاصر فارسی، یاسوج، صص ۲۸۹- ۳۰۰.
سبزواری بیدختی، ویدا. (1400). «بررسی شیوه‌ی استدلال ورزی در مناظرات پروین اعتصامی بر اساس نظریه‌ی تولیمن». شعرپژوهی، سال 13، شماره­ی ۱، پیاپی ۴۷، صص۱۷۹– ۲۰۴.
سیدالماسی، پروین. (1389). بررسی ساختار و محتوای مناظره های پروین اعتصامی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه رازی کرمانشاه.
شاملو، احمد. (1351). مرثیه‌های خاک. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــــ. (1363). باغ آینه. تهران: مروارید.
ــــــــــــ. (1372). هوای تازه. تهران: نگاه.
ــــــــــــ. (1382). مدایح بی­صله. تهران: نگاه.
شریفی، اسماعیل. (1391). مقایسه‌ی فن مناظره در دو سبک خراسانی و عراقی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران.
شمیسا، سیروس. (1370). انواع ادبی. تهران: باغ آینه.
طوسی، خواجه­نصیر. (1326). اساس­الاقتباس. تصحیح مدرس­رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
طهماسبی، فرهاد. (1395). جامعه­شناسی غزل فارسی. تهران: علمی و فرهنگی.
عقدایی، تورج. (1380). بدیع در شعرفارسی. زنجان: نیکان­کتاب.
 غلامحسین­زاده، غریب­رضا؛ غلامپور، نگار. (۱۳۸۷). میخائیل باختین: زندگی، اندیشه­ها و مفاهیم بنیادین. تهران: روزگار نو.
محمدی­بدر، نرگس؛ مهدی‌زاده، هاشم. (1395). «تأملی در تحول مناظره از درخت آسوریک تا اشعار نیمایی». فنون ادبی، سال 8، شماره‌ی 2، پیاپی 15، صص ۱۷۹- ۱۹۰.
 مشیری، فریدون. (1384). زیبای جاودانه. تهران: سخن.
 مکاریک، ایرناریما. (۱۳۸۴). دانشنامه‌ی نظریه­های ادبی معاصر. ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
نولز، رونلد.(1391). شکسپیر و کارناوال، پس از باختین. ترجمه‌ی رؤیا پورآذر، تهران: هرمس.
هدهدی، معصومه. (1392). بررسی گفتگوهای سعدی در بوستان. تهران: کتابخانه ملی.
یوشیج، نیما. (1370). مجموعه‌‌ اشعار. به­کوشش سیروس طاهباز، تهران: نگاه.