تحلیل و مقایسه‌ی کارکرد پدیدارشناسی هوسرلی در نظریات و بوطیقای تصویر شعر یدالله رؤیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران.

2 زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

تحلیل و مقایسه‌ی کارکرد پدیدارشناسی هوسرلی در نظریات و بوطیقای تصویر شعر یدالله رؤیایی
 
عادل سواعدی*
محمدرضا صالحی مازندرانی **
مریم رفیع***
 
چکیده
شعر حجم (حجم‌گرایی) یکی از جریان‌های شعری معاصر است که اولین تظاهرات فردی‌اش را در سال‌های 1346 و 1347 در دفتر دلتنگی‌های یدالله رؤیایی و نمک و حرکت ورید پرویز اسلامپور به‌جای گذاشت و سرانجام پس‌ از انتشار بیانیه‌ی آن در زمستان 1348 جایگاه و حرکت گروهی خود را در گفتمان شعری روزگار تثبیت کرد؛ اما متن این بیانیه و نظریه‌ی شعری حجم پیچیدگی‌هایی دارد که هنوز با گذشت سال‌ها مباحث و مناقشاتی پیرامون آن‌ها شکل می‌گیرد. یدالله رؤیایی که چهره‌ی شاخص این جریان است، در طول زمان تلاش کرده است تا با آثار خود به ظرفیت‌های فلسفی، زبانی و زیبایی‌شناسانه‌ی آن عینیت بخشد. از میان این ظرفیت‌ها، پدیدارشناسی هوسرلی از برجسته‌ترین و اثرگذارترین وجوه معرفت‌شناختی بر این نوع از شعر و به‌ویژه اشعار یدالله رؤیایی به ‌شمار می‌آید و خود شاعر نیز مدت‌ها پس‌از انتشار بیانیه‌ی آن بر اثرگذاری این مبنای فلسفی بر شعر حجم صحه گذاشته است. نگارندگان این پژوهش با نظر به این مبنای فلسفی درتلاش‌اند تا با پیش‌فرض وجود چنین تأثیری، به تحلیل و مقایسه‌ی کارکرد آن در نظریات و بوطیقای تصویر شعر یدالله رؤیایی برآیند و به بررسی دو پرسش اساسیِ چگونگی جدایی نظریه‌ی شعر حجم از پدیدارشناسی هوسرلی و چگونگی کارکرد آن بر بوطیقای تصویر شعر این شاعر بپردازند.
واژه‌های کلیدی: بوطیقای تصویر، پدیدارشناسی هوسرل، تخیل حجمی، تصویر، یدالله رؤیایی.
 
* استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز a-sawaedi@scu.ac.ir (نویسنده‌ی مسئول)
 ** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز salehi_mr20@yahoo.com
*** کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز rafi.maryam1373@gmail.com
 
تاریخ دریافت مقاله: 14/7/1400                     تاریخ پذیرش مقاله: 12/11/1400
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis and Comparison of the Function of Husserl’s Phenomenology in Yadollah Royai’s Theories and Image Poetry

نویسندگان [English]

  • Adel Sawaedi 1
  • mohammad Reza Salehi mazandarani 2
  • Maryam Rafi 1
1 Department, of Persian Language and Literature. Faculty of Letters and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.
2 Depatment of Persian Language and Literature, Faculty of Letters & Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz,, Iran
چکیده [English]

Introduction
Spacement poetry has proved its situation in contemporary Iranian poetry after publishing it’s manifest in winter of 1348. Yadollah Royai, the prominent figure of this stream has also tried during time to practice it's different lingual, philosophical and aesthetic bases. This approach has always been a Subject for debate, for its own ambiguity in manifest and theorical discussions. One of the reasons for this ambiguity is the effect of Husserl’s phenomenonlogical philosophy. After publishing its manifest, Royai has confirmed this impact. Accordingly studies show that there is a deep correlation between spacement poetry and phenomenology. phenomenonlogical concepts such as superior I, Epoche, phenomena, conscious expriences and so on are easy to be understood when the poet has used them. in his ideas, in form of suspicions  Dekartic I, putting preassumptions in paranthesis, imagining a supernatural world, the audience creations in conference with spacement imagination mechanism and the like these themes and concepts have been used in Royai’s ideas and have been effective in the connection between spacement poetry and Husserl’s phenomenology, ambiguities, And the complications of the manifest and the poets ideas.
Research method, History and the Research purpose
This research has followed liberary method in which the writers have read the references and have taken notes and use them in there essay.
the most important references could help the writers include:
“from epoche to poetic innovations: pathology of using phenomenological approach in Literary studies in Persian Language”, ”the hidden face of the Word”, ”the phenomenology of a spacement”, “the poetic of spacement poetry who is Yadollah Royai and what does he say?”, “the poem of our time/12”, “explanation of the margin”, “the contemporary streams of Persian poetry”, “unseen mases”. “Deconstruction in spacement poetry”, “theorical bases of spacement poetry and Royai’s Labrikhteha”, “A study on the form and the Content of a spacement poetry with some interpreations”, “spacement poetry stream”, “a study on  Yadollah Royai’s works according to spacement poetry manifest”.
Considering philosophical bases of spacement poetry, the writers aim to understand, analyze and compare between the connections, structures, and  Husserl’s phenomenological similarities and spacement phenomenology and ultimately illustrate it's practical function in the poetic of image in spacement poetry. Accordingly, they have examined the following two fundamental questions: first,  the howness Obvious separation of Poetic theory of spacement and Husserl’s phenomenology and second, the howness of its function in the poetic of images in Yadollah Royai’s poetry.
Discussion
 Without understanding Husserl’s  phenomenology,  It is not possible to understand the different phenomenological levels of spacement and it’s imagination mechanism. Therefore, what is important is to achieve a relationship between these two issues, leaded to an ambigous action.  Here, Royai writes about "arriving to some instant causeless understanding and of a degree Of the absolute that cannot be passed" (Royai, 1396: 89).  This illustrates a technical aspect of supreme retation of Husserl's philosophy.  He discusses the being Dekart “I” in paranthesis and he changes the famous sentence of Dekart "I think, so I am" into "I think, so it does not exist". This way he not only expresses new poetic thoughts of fundamental concepts of Husserl's phenomenology, but also he approaches the Husserl's  transcendental Ego. Also, He continues that the poetic of spacement poetry seperates that super man from the world and it's phenomena. The poet creates images in epoche and he wants to destruct the paranthesis and its content, but this imagination can somehow be suitable with some images of conscious experiences, such as imagination, tendency and so on. He also approaches some other Husserl's phenomenological concepts, for example, in explaining the distances, the texture of images of spacement poetry and the audiences Creations in encounter with the spacement imagination mechanism and ultimately arriving to a fundamental unity of various experiences. So, in the Vast field of scepticism of the spacement phenomenology, in striking Husserl's philosophical system, the expanded bases of this rivival and the independant identity are last. In Royai's thoughts, the audience always faces Husserl's philosophy and a statements and when it comes to comparison, he will find out more similarities between a spacement poetry and Husserl's philosophy.
Here is an example of Husserl’s phenomenological function in a piece of poem:
 59) A tree with some crazy branches
and the echo leaves
on the body of the mountain
 
morality of protecting flower in a garden (Royai, 1387: 520)
 In this poem the reader understands both the mental education of the spacement and an absolute concrete experience, which enters him in the spacement imagination mechanism and finally he discovers the morality of protecting flower in a garden, as he has imagined. So, the circle of this giving meaning takes place in the absolute experiences of I and finally it makes the phenomenological experiences objective.
Cnclusion
This research showed that the basis of the separation of spacement poetry and phenomenological bases is ambigious. The similarities between spacement poetry and phenomenology are so much that this kind of poetry cannot be separated from Husserl’s phenomenology. Language is one of the reasons for this issue, since it can be stated that one of the responsibilities of language in spacement poetry is making capacities for carrying Husserl’s phenomenological concepts. Therefore, despite the poet’s ideas and the various discussions, this aspect of the spacement poetry could not compensate its defects. In addition, considering the similarities between these two, a phenomenological analysis has been directly made via some poems of Yadollah Royai. It was observed that these poems are connected with Husserl’s phenomenology from spacement imagination, mental education of spacement and spacement images points of view. These poems also show the poet’s viewpoint, expression, semantic originality metaphysical concerns in concepts like supreme, distance, epoche and so on.
Key words: Husserl's phenomenology, spacement poetry, Yadollah Royai, poetic theory, poetic imagination, Image poetry, manifest, epoche.
References
Abasnejad, Farhad and Alavi, Faride (1390): "Yadollah Royai's spacement, the poetic of image and the cognition", Ghalam, N.13, p.p. 89-99.
Amarati Moghaddam, Davood (1396):"From Epoche to poetic innovations, the pathology of using phenomenological method in literary researches of Persian Language" ,Literary criticism, N.38, p.p. 171-212.
Anvari, Hasan (1382): "graet dictionary of sokhan": v.2, 2nd publish, Tehran, Sokhan.
 Beiranvand, Ahmad (1393): "The poetic of Spacement poetry/ Who is Yadollah Royai and What did he do?" V.2, Tehran, Afraz.
_____ (1395): "The explanation of margin", 2nd publish, Tehran, Rozegar.
Fatemi, Seyed Hosein and Amarati Moghadam, Davood (1389):"Spacement and Cubism", Literary Criticism, 3rd year, N.9, p.p. 29-48.
Gholamhosein Zade, Gholamhosein et al (1389):" A critical study on spacement poetry based on Narration study of Yadollah Royai Poem", Persian Language and Literature, N.21, p.p. 181-206.
Gholami, Alinejat (1398):"An Introduction on phenomenology", 1st publish, Tehran, Pegah Rozegar Now.
Hasanli, kavoos (1386): "Different innovations in contemporary Poem of Iran", 2nd publish, Tehran, Sales.
 Hoseini, Ali (1395): "A study on the form and content of spacement poetry with some analysis", Master's Degree, Humanities Collage, Gilan University.
Malekiyan, kamal and Najafi, Eisa (1399):"The Epistmology of Love in Mowlawi Mysticism, an analysis based on Husserl's phenomenology, Heidegger and Merleau Ponty" philosophy and Theology, 25th year, N. l (p. 97), p.p. 8-32.
Mirshakak, Azade (1385):" A study on Yadollah Royai's works based on the manifest of spacement poetry", Master's degree, Humanities Collage, Research organization of Humanities and Cultured studies.
Mohammadi Nasab, Somaye (1393):"A study on the postmodern features in Poem of Reza Barahani, Ali Babachahi and Yadollah Royai", Master's Degree, Humanities collage, Valiasr university, Rafsanjan.
Norbishe Ghadimi, Mohsen (1382):"Deconstruction in Yadollah Royai's Poetry", Master's Degree, Humanities Collage, Gilan University.
Rahimi, Marzie (1391): "The role of literary theories in creating literary works, based on thought and ideas of Yadollah Royai, Master's degree, Humanities Collage, Zanjan university.
 Rashidain, Abdolkarim (1382): " Husserl and phenomenology", Monthly book of Literature and philosophy , N. 82, p.p. 28- 39.
 Royai, Mozaffar (1385): "Theorical bases of spacement poetry and Royai's Labrikhteha, Baya juornal, N. 41, p.p 58- 84.
 Royai, Sina (2/2/1397): "The ontology of Yadollah Royai's 70 Gravestone", personal site, Leila Sadeghi. http://leilasadeghi.com/others-works/others-critic-works/612-royayee-8
 Royai, Yadollah (1387): "From the red platform", By Habibollah Royai, 1st publish, Tehran, Morvarid.
____ ( 1393): "what is it?", 2nd publish, Tehran, Negah.
____ (1379): "70 Gravestone", 1st publish, Gorgan, Ajine.
____ (1387): "Poem collection", 1st publish, Tehran, Negah.
____ (1392): "looking for that lonely word", 2nd piblish, Tehran, Negah.
____ (1396): "The hidden face of the word", 2nd publish, Tehran, Negah.
____ (1397):" Phenomenology of  Spacement, Mashr Publication (Dirrect publish of the book).
 Sayar, Homa (1372): "Labrikhteha, another more poem", Iranshenasi, N. 20, p.p. 777-787.
 Schutz, Alfred: "Some fundamental concepts of phenomenology", Teranslated by Yoosef Abazari, Culture (for philosophy), N. 11, (Fall 1371), p.p. 11-32.
 Shafiee kadkani, mohamadreza (1387): "The period of Persian Poem from the Mashroote to the collapse of the kindom", 5th publish, Tehran, sokhan.
_____ ( 1392):" The light and the mirror", 2nd publish, Tehran, Sokhan.
Sharifi, Feyz (1393): "The poem of our time/ 12", 1st publish, Tehran, Negah.
 Shiri, Ghahraman (1388):" The stream of spacement poetry", Humanities Collage (Bahonar Kerman), N. 25, p.p. 73- 91.
Shmidt, Richard (1375): "phenomenological Hermenautics/ Husserl's phenomenological transcendental Hermenautics":  translated by Zia Movahed, Farhang Journal, N. 18, p.p. 27- 37.
Tahayi, Atefe (1385): "Unseen Spacements", Baya Juornal, N. 41, p.p. 89-99.
Taslimi, Ali (1395): "Discussions in Contemporary Literature in Iran poetry" , 3rd publish, Tehran, Akhtaran.
Woodruff Smith, David (1394):"Husserl", Translated by Mohamadtaghi Shakeri, 1st publish, Tehran, Hekmat.
Online Oxford Learners Dictionaries (2020), phenomenology. Address https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/phenomenology?q=phenomenology
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Husserl's phenomenology
  • spacement poetry
  • Yadollah Royai
  • poetic theory
  • poetic imagination
  • Image poetry
  • manifest
  • epoche
اشمیت، ریچارد. (1375). «تأویل پدیدارشناختی/ تأویل استعلایی پدیدارشناختی هوسرل». ترجمه‌ی ضیاء موحد، فرهنگ، شماره‌ی‌ 18، صص 27-37.
انوری، حسن. (1382). فرهنگ بزرگ سخن. ج 2، تهران: سخن.
بیرانوند، احمد. (1393). بوطیقای شعر حجم/ یدالله رؤیایی کیست و چه می‌گوید؟. تهران: افراز.
ــــــــــــــ. (1395). شرح حاشیه. تهران: روزگار.
براهنی، رضا. (1371). طلا در مس. ج2، تهران: نویسنده.
بزرگی موزیرجی، اسماعیل. (۱۳۸۴). بررسی احوال و آثار یدالله رویایی و شعر حجم. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه بیرجند.
تسلیمی، علی. (1393). گزاره‌هایی در ادبیات معاصر ایران / شعر. تهران: اختران.
حسن‌لی، کاووس. (1386). گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حسینی، علی. (1395). بررسی صورت و محتوا در شعر حجم با تحلیل نمونه‌هایی از آن. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه گلستان.
حسین‌پور چافی، علی. (1390). جریان‌های شعری معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر.
رحیمی، مرضیه. (1391). نقش نظریه‌های ادبی در خلق آثار ادبی، با توجه به اندیشه‌ها و سروده‌های یدالله رؤیایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان.
رشیدیان، عبدالکریم. (1382). «هوسرل و پدیده‌شناسی». کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره‌ی‌ 82، صص28-39.
رؤیایی، مظفر. (1385). «مبانی نظری شعر حجم و لبریخته‌های رؤیایی». بایا، شماره‌‌ی‌ 41، صص 58-84.
رؤیایی، یدالله. (1357). از سکوی سرخ. به‌اهتمام حبیب‌الله رؤیایی، تهران: مروارید.
ـــــــــــــ. (1379). هفتاد سنگ قبر. آژینه: گرگان.
ـــــــــــــ. (1387). مجموعه‌ی اشعار. تهران: نگاه.
ـــــــــــــ. (1392). در جست‌وجوی آن لغت تنها. نگاه: تهران.
ـــــــــــــ. (1393). عبارت از چیست؟. تهران: نگاه.
ـــــــــــــ. (1396). چهره‌ی پنهان حرف. تهران: نگاه.
ـــــــــــــ. (1397). فنومنولوژیِ حجم. نَشر مَشر (انتشار بی‌واسطه‌ی کتاب).
رؤیایی، سینا. (2/2/ 1397). «هستی‌شناسی هفتاد سنگ قبر یدالله رؤیایی». سایت شخصی لیلا صادقی.
http://leilasadeghi.com/others-works/others-critic-works/612-royayee-8
سیار، هما. (1372). «لبریخته‌ها شعری دیگرتر». ایران‌شناسی، شماره‌‌‌ی20، صص 777- 778.
شریفی، فیض. (1393) شعر زمان ما/ 12. تهران: نگاه.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1387). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــ. (1392). با چراغ و آینه. تهران: سخن.
شیری، قهرمان. (1388). «جریان شعر حجم». دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان)، شماره‌‌ی‌ 25، صص 73-91.
شوتز، آلفرد. (1371). «چند مفهوم اصلی پدیدارشناسی». ترجمه‌ی یوسف اباذری، فرهنگ (ویژه‌ی فلسفه)، شماره‌ی 11، صص 11-32.
طاهایی، عاطفه. (1385). «حجم‌های ندیدنی». بایا، شماره‌‌ی 41، صص 89-99.
عباس‌نژاد، فرهاد؛ علوی، فریده. (1390). «حجم‌گرایی یدالله رؤیایی، بوطیقای تصویر و بوطیقای شناخت». قلم، شماره‌‌ی‌ 13، صص 39-53.
عمارتی‌مقدم، داوود. (1396). «از اپوخه تا نوآوری‌های شاعرانه: آسیب‌شناسی کاربست روش پدیدارشناختی در پژوهش‌های ادبی حوزه‌ی زبان فارسی». نقد ادبی، سال 10، شماره‌ی‌ 38، صص ۱۷۱-۲۱۲.
غلام‌حسین‌زاده، غلام‌حسین و دیگران. (1390). «بررسی انتقادی شعر حجم برمبنای روایت‌شناسی شعر یدالله رؤیایی». زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی 21، صص 181-206.
غلامی، علی‌نجات. (1398). آشنایی با پدیدارشناسی. تهران: پگاه روزگار نو.
فاطمی، سیدحسین؛ عمارتی مقدم، داوود. (1389). «شعر حجم و کوبیسم: بازخوانی مبانی نظری شعر حجم براساس زیبایی‌شناسی کوبیسم». نقد ادبی، سال 3، شماره‌‌ی 9، صص 29- 48.
محمدی‌نسب، سمیه. (1393). بررسی و تبیین مؤلفه‌های شعر پست‌مدرنیستی در اشعار رضا براهنی، علی باباچاهی و یدالله رؤیایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان.
ملکیان، کمال؛ نجفی، عیسی. (1399). «معرفت‌شناسی عشق در عرفان مولوی تحلیلی در پرتو پدیدارشناسی هوسرل، هایدگر و مرلوپونتی».  فلسفه و الهیات، سال 25، شماره‌ی‌  1 (پیاپی97)، صص  8-32.
میرشکاک، آزاده. (1385). بررسی آثار یدالله رؤیایی با تکیه بر بیانیه‌ی شعر حجم. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نوربیشه‌ قدیمی، محسن. (1382). آشنایی‌زدایی در شعر یدالله رؤیایی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان.
وودراف اسمیت، دیوید. (1394). هوسرل. ترجمه‌ی سیدمحمدتقی شاکری، تهران: حکمت.
Online Oxford Learners Dictionaries. (2020). phenomenology. Address:https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/phenomenology?q=phenomenology