بررسی و تحلیل شعر کارگری در دهه‌های پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا. شهر همدان. کشور ایران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بو علی سینا همدان

10.22099/jba.2023.45201.4327

چکیده

شعر کارگری از زیرمجموعه‌های شعر متعهد است که از دوران مشروطه تا انقلاب اسلامی، در آثار برخی از شاعران رواج داشته است. ازآنجاکه بعد از پیروزی انقلاب با تغییر ساختار سیاسی و اجتماعی، جامعه‌ی ایران دچار تحول و ادبیات نیز دستخوش تغییراتی شده؛ بنابراین سیر تحولات این نوع شعر در دوران پس از انقلاب با توجه به این تغییرات قابل‌بررسی است. به‌منظور انجام این پژوهش، آثار شاعران کارگری پیش از انقلاب که در طول نزدیک به سه‌دهه پس از انقلاب اسلامی شعر سروده بودند و همچنین مطرح‌ترین مجموعه شعرهای شاعرانِ پس از انقلاب در قالب‌های گوناگون به روش توصیفی- تحلیلی و متکی به فرآورده‌های پژوهشی که از مطالعه در کتابخانه و فیش‌بردای‌ به دست آمده‌، بررسی شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش شعر کارگری پس از انقلاب تا پایان دهه‌ی هشتاد، دچار رکود شده است و نه‌تنها از سوی شاعران تازه‌ی این ‌دوره استقبال نشده، در اشعار شاعران کارگری پیش از انقلاب هم ادامه نیافته است؛ اما در دهه‌ی نود شاهد رونق نسبی شعر کارگری نسبت به سایر دهه‌های پس از انقلاب تاکنون هستیم. نکته‌ی قابل‌توجه در شعر کارگریِ دهه‌ی نود آن است که ازنظر محتوا و مضمون نسبت به اشعار کارگری دوران پیش از انقلاب دچار تغییراتی شده که این تغییرات با ذکر نمونه‌هایی از شعر کارگری دهه‌ی نود و مقایسه‌ی آن با شعر کارگری پیش از انقلاب نشان داده شده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation into and Analysis of Labor Poetry in the Post-Islamic Revolution Decades

نویسندگان [English]

  • marziyeh rahimi 1
  • Ali Mohammadi 2
1 bualisina university. hamedan. iran
2 Professor in Persian Language and Literature of Bou ali Sina University of Hamedan
چکیده [English]

Labor poetry is one of the subsets of committed poetry that has been popular in the works of some poets from the constitutional era to the Islamic revolution. Because after the victory of the revolution, with the change of political and social structure, the society of Iran underwent transformation and literature also underwent changes. Therefore, the course of evolution of this type of poetry in the post-revolution period can be investigated according to these changes. In order to carry out this research, the works of pre-revolutionary labor poets who wrote poetry during nearly three decades after the Islamic revolution, as well as the most prominent collection of post-revolution poets' poems in various formats, have been examined. In this research, using the descriptive-analytical method and relying on the research products obtained from the study in the library and the note-taking an attempt has been made to analyze the labor poetry in the decades after the revolution. According to the findings of this research, after the revolution until the end of the eighties, labor poetry has stagnated. It was not neither welcomed by the new poets of this period nor continued in the poems of labor poets before the revolution. But in the 90s, we have seen the relative prosperity of labor poetry compared to other decades after the revolution until now. The remarkable thing about the labor poetry of the nineties is that it has undergone changes in terms of content and theme compared to the labor poetry of the pre-revolution era. These changes have been shown by citing examples of labor poetry of the nineties and comparing it with labor poetry before the revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Post-Islamic revolution literature
  • Pre-Islamic revolution literature
  • Commitment
  • Labor poetry

مراجع

آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب. ترجمه‌ی احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی ولیلایی، تهران: نی.
ـــــــــــــــــ (1389). تاریخ ایران مدرن. ترجمه‌ی محمدابراهیم فتاحی و لیلایی، تهران: نی.
احمدی، محمدعلی. (1396). گفتمان چپ در ایران. تهران: ققنوس.
احمدی سوادکوهی، فخرالدین. (1396). من کارگرانم. تهران: خارا.
ــــــــــــــــــــــــــــ (1399). من کتِ کتک خورده‌ام. تهران: برتر.
باباچاهی، علی. (1386). شعر امروز، زن امروز. تهران: ویستار.
براهنی، رضا (1366). اسماعیل. تهران: مرغ آمین.
بصیری، محمـدصـادق و همکاران. (1397). «بررسی مضامین اشعار کارگری در دوره‌ی مشروطه». ادبیـات پایداری دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال ۱۰، شماره‌ی 19، صص2-25.
به‌کوشش جمعی از پژوهش‌گران مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. (1387). حزب توده از شکل‌گیری تا فروپاشی. تهران: مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
بیابانکی، سعید. (1392). سنگچین. تهران: سوره‌ی مهر.
پارسامطلق، شهرام. (1396). کارگران مشغول بیکاری‌اند. تهران: مروارید.
پناهی‌سمنانی، محمد. (1369). شعر کار در ادب فارسی. تهران: تابش.
تلطف، کامران. (1393). سیاست نوشتار (پژوهشی در شعر و داستان معاصر). ترجمه‌ی مهرک کمالی، تهران: نامک.
حبیب‌زاده، افشین. (1387). مشارکت سیاسی طبقه‌ی کارگر در ایران. تهران: کویر.
خلیلی، محمد. (1398). افروزه‌ها. تهران: گل آذین.
خیراللهی، علیرضا. (1398). کارگران بی‌طبقه. تهران: آگاه.
زاده‌حسن، نسرین. (1384). تحلیل ادبیات منظوم کارگری از 1320–1332ه.ش. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام‌نور اصفهان.
سلطانی، فرامرز. (1386). ادبیات کارگری ایران در قرن معاصر. تهران: اکنون.
شریف‌پور، عنایت‌الله؛ باقری، محمدحسن. (1390). «مقایسه‌ی ادبیات کارگری در اشعار فرخی یزدی و جمیل صدقی زهاوی». لسان مبین (پژوهش ادب عربی)، سال 2، شماره‌ی 4، صص 60-83.   
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1387). ادوار شعر فارسی. تهران: سخن.
شمس‌لنگرودی، محمد. (1384). تاریخ تحلیلی شعر نو. ج1و۲. تهران: مرکز.
صفربیگی، جلیل. (1394). گاوصندوق بر پشت مورچه‌ی کارگر. تهران: سپیده باوران.
ضیایی، حسام؛ صفایی‌سنگری، علی. (1389). «بررسی جامعه‌شناختی گفتمان‌های شعری دهه‌ی دوم پس از انقلاب اسلامی». مطالعات ملی، سال11، شماره‌ی 4، صص153-176. 
عیوضی، محمدرحیم؛ رمضانی، ملیحه. (1395). نقش کارگران در پیروزی انقلاب اسلامی ایران. انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی. نسخه‌ی الکترونیکی در اپلیکیشن طاقچه.
کسرایی، سیاوش. (1391). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
مهدی‌پور، محمد؛ خاکپور، محمد. (1389). «سرود زندگی» (تأملی در محتوا و مبانی جمال‌شناختی ادبیات کارگری). نشریه‌ی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، سال 53، شماره‌ی 215، صص101-132.
میرعابدینی، حسن. (1386). صدسال داستان‌نویسی ایران. ج‌1و2. تهران: چشمه.
هاکا، سابیر. (1392). می‌ترسم بعد از مرگ هم کارگر باشم. تهران: نیماژ.
یاحقی، محمدجعفر. (1375). چون سبوی تشنه (تاریخ ادبیات معاصر فارسی). تهران: جامی.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار