نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• علی اکبر کمالی نهاد

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران. ‏‎ ‎

چکیده

گفتمان شعوبیه واکنشی دربرابر سروری حاکمیت غیرایرانی بر جان و ناموس ایرانیان بود که از حدود قرن اول تا قرن‌های ششم و هفتم هجری قمری ادامه یافت. این مقاله روایت شعوبی را براساس الگوی تحلیل گفتمانی لاکلائو و موفه در روایت شاهنامه تحلیل می­کند. چگونگی و چرایی مبارزات ایرانیان در بستر خیزش شعوبی به‏ویژه در روزگار فردوسی روشن می­‌شود. با منازعه‌های گفتمان شعوبی و حاکمیت غیرایرانی، گفتمان شعوبی در روایتِ فردوسی با دال­های دادگری، اختیار، خردورزی و میهن­دوستی در پیرامون هسته‌ی معناییِ «احیای حاکمیت ایرانی» بازتعریف و مفصل­بندی می­شود. سلطه‌ی سیاسی و نظام عقیدتی غزنوی، خلافت بغداد را به‌عنوان «غیرهای گفتمانی» معرفی می­کند و با برجسته ‏­کردنِ مفاهیم هویتی و حاشیه­رانیِ سخت­گیری‏های عقیدتی و اقتصادی، با گفتمان رقیب به ضدیت می­پردازد. گفتمان شعوبی برای تحقق «رهایی» از سلطه‌ی عقیدتیِ­ دستگاه خلافت بغداد و حاکمیت سیاسیِ غیرایرانی، نظریه‌ی­ حاکمیت ایرانی «آرمان­شاه» را بازتولید می­کند. عاملیّت سیاسیِ مبارزه با بیگانگان و حاکمیت غیر با سوژه‌ی آزاده‌ی­ «جهان‏پهلوان» (رستم) محقق می­شود که برای تحقق این آرمان و آرزوی گفتمانی، با دشمنان و بیگانگان مبارزه می­کند و هیچ‏گاه اسارت و خفت را در برابر غیرهای گفتمانی نمی­پذیرد.
 

کلیدواژه‌ها

• ارنستو لاکلائو
• شاهنامه‌ی فردوسی
• شعوبیه
• شنتال موفه
• گفتمان

موضوعات

• نقد

عنوان مقاله [English]

Discourse of Shuubiya In The Narration Of Ferdowsi’s Shahnameh (Based On Discourse Analysis Of Ernesto Laclau And Chantal Mouffe)

نویسنده [English]

• aliakbar kamalinahad

Assistant Prof OF Persian Language and Literature in farhangian university of Tehran

چکیده [English]

Shuubiya discourse was a reaction against the superiority and governing to Iranians life and chastity which had continued about from the first A.H. century to the sixth and seventh A.H. century. This article analyzes the shuubiya movement in Shahnameh based on the discourse analysis pattern of Laclau and Mouffe. Quality and argument of Iranians fighting become clear in the procedure of arising the Shuubiya, specially in the Ferdowsi’s era. With quarrel of Shuuvbiya discourse and non- Iranian government, Shuubiya discourse in the Ferdowsi’s narrative redefined and articulated with symbols of justice, libertarianism, rationalism and nationalism, around the meaning core of “rebirth the Iranian government”. Political domain and doctrinal system of Ghaznavians  , introduce the Caliphate of Baghdad as the non- discourses and apposes the rival’s discourse by standing out the identity concepts and marginalizing the doctrinal and economical rigidity. Shuubiya discourse reproduces the Iranian government theory of “Ideal King” for proving the “ Freedom” from doctrinal domain of Baghdad Caliphate system and non- Iranian political government. Political causality of apposing with aliens and stranger government, is ascertained with liberal subject of “Universal Hero” (Rostam) and for proving this type of discourse aim and dream fights with enemies and aliens and never accept the captivity and disgrace in front of non- discourses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Discourse
• Shuubiya
• Ferdowsi’s Shhnameh Narrative
• view point of ‎Laclau and Mouffe.‎