بررسی و تحلیل زبان گفت‌و‌گو در کولی واره‌های سیمین بهبهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز دانشکده ادبیات و علوم انسانی

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

بررسی و تحلیل زبان گفت‌و‌گو در کولی­واره‌های سیمین بهبهانی
 چکیده
      کولی­واره­ها مجموعه­ی شانزده غزل نو از سروده­های شاعر معاصر، سیمین بهبهانی، است که در دفتر دشت­ارژن سال 1362 منتشر شده ­­­است. خواننده هنگام مطالعه­ی این غزل­ها با مجموعه­ای از روایت­ها روبه­رو می­شود که سازه­ی اصلی آن را گفت­وگو تشکیل می­دهد؛ ازاین­رو نویسندگان این مقاله به بررسی زبان گفت­وگو در مجموعه­ی کولی­واره­ها پرداخته­اند. تحلیل زبان گفت­وگو در روایت، از نظریه­های ساختارگرایان است­ و در آن، عناصر زبانی دخیل در گفت­وگو ازجمله: واژگان، ترکیبات، ضمایر، لحن، گزاره­های گفت­وگویی، عناصر ادبی دخیل در روابط آن و کارکرد گفت­وگو بررسی می­شود. در این پژوهش نیز ساختار زبانی گفت­وگو در کولی­واره­های سیمین بهبهانی بررسی شده­ و نگارندگان به نتایج تازه و قابل­تأمّلی در زمینه­ی نوآوری­های این شاعر برجسته­ی معاصر در غزل دست یافته­اند؛ ازجمله نتایج حاصل این است که کارکرد گفت­وگو در کولی­واره­ها به صورت­های «بازتاب حالات درونی شاعر، توصیف وضع موجود، آرزوی وضع مطلوب و ایجاد وحدت مضمون در محور عمودی غزل» انجام شده ­است. شاعر در این ­شانزده روایت، کولی را  که نمادی از خود و هر زن و انسان آزاده­ و تلاشگری است، به کوشش برای ساختن جامعه­ای بهتر دعوت می­کند. از دیگر یافته­های پژوهش حاضر این است که کاربرد گفت­وگو در کولی­واره­ها سبب شده این غزل­های نو در دسته­ی غزل روایی معاصر ­بگنجد؛ بدین­گونه که شاعر از آمیختن غزل سنّتی با غزل نو و گنجاندن مفاهیم تازه در قالب یک روایت، دیالکتیکی را میان غزل سنّتی و نو برقرار کرده که به نوآوری در غزل روایی معاصر انجامیده ­است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و آماری انجام و در گرد­آوری داده­ها از شیوه­ی اسنادی و ابزار برگه­نویسی (فیش­برداری) استفاده ­­شده­ است. بستر اصلی پژوهش، مجموعه­ی شانزده کولی­واره از دفتر دشت­ارژن سروده­ی سیمین بهبهانی است.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation and analysis of the conversational language in Simin Behbahaani's KowliVaarehaa (The Bohemian)

نویسندگان [English]

  • Manoochehr Tashakori 1
  • Sedighe Pakzamir 2
1 Persian Literature and Languge Facolty in Shahid Chamran University of Ahvaz Faculty of Literature and Humanities
2 Ph.D. student of Persian language and literature, Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده [English]

Kowlivaareh is a collection of sixteen modern sonnets written by Simin Behbahaani, published in "Dasht Arjan" in 1362. While reading, the readers confront with a series of narratives by the main structure of dialogue; Therefore, the authors of this article have investigated and analyzed the conversational language of this collection. It's required to mention that the investigation and analysis of the conversational language in the narration is based on the theories of the structuralists, in which the linguistic elements involved in the conversation such as words, compounds, pronouns, tone, propositions Dialogue, literary elements in dialogue relations and the function of dialogue are examined and analyzed. In this article, the linguistic structure of Simin Behbahaani's Kowlivaarehaa has been investigated and the authors have found new and considerable results regarding the innovations of this great contemporary poet in modern sonnets. The function of dialogue in Simin Behbahaani's Kowlivaarehaa is carried out in the form of "reflection of the poet's inner states, description of the current situation and the demand for the desired situation" and the poet in these sixteen narratives, the Kowli - who is a symbol of she, herself and every free woman and man she calls for trying to build a better society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • narrative
  • structuralism
  • Simin Behbahaani
  • modern sonnet
  • Kowlivaareh
  • dialogue
- آسابرگر، آرتور. (1380). روایت در فرهنگ عامیانه رسانه و زندگی روزمره. ترجمه­ی محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
- احمدی، بابک. (1392). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
- اخوان ثالث، مهدی. (‌1376). بدعتها و بدایع نیما یوشیج. تهران: انتشارات زمستان.
- الهی، صدرالدین. (1376). «ابداع اوزان تازه در شعر فارسی». ایرانشناسی، سال ۹، شماره‌ی1، بهار. صص 134-117.
- باختین، میخاییل. (1371). «میخاییل  باختین و زیبایی­شناسی داستایوفسکی». ترجمه­ی مظفر خطاوی، کیهان فرهنگی،
شماره‌ی 94، بهمن­ماه. صص 6۰– 6۱.
- بهبهانی، سیمین.(1362). دشت ارژن. تهران: کتاب­فروشی زوّار.
- بی­نیاز، فتح­الله. (1387). درآمدی بر داستان­نویسی و روایت­شناسی. تهران: نشر افراز.
- تئودوروف، تزوتان. (1391). منطق گفت­وگویی میخاییل باختین. ترجمه­ی داریوش کریمی، تهران: نشر مرکز.
- حسینی، مریم. (1387). «از رند حافظ تا کولی سیمین». حافظ، شماره‌ی 54، شهریورماه. صص 3۵-3۸.
- حق­شناس، علی­محمد. (1383). «نیمای غزل: سیمین». مندرج در جشن­نامه سیمین بهبهانی، به کوشش علی دهباشی، تهران: نگاه. صص ۴۵- ۵۹.
- خطیبی، ابوالفضل. (1397). «کولی در ادبیات فارسی». جستارهای نوین ادبی، شماره‌ی200، بهار، صص  ۹۱- ۱۱۶.
- دستغیب، مریم­سادات؛ پژوهنده، لیلا. (1401). «اوج و فرود و داستان­وارگی در شعر ژاله اصفهانی و سیمین بهبهانی». شعرپژوهی (بوستان ادب)، دانشگاه شیراز، شماره‌ی52، تابستان، صص ۵۹- ۸۸.
- رحمانیان­کوشککی، مریم. (1392). بررسی زبان روایت در داستان­های امیرارسلان و حسین کرد شبستری. پایان­نامه­ی
 کارشناسی ارشد، یزد: دانشگاه یزد.
- رستمی، مهدی و همکاران. (1395). «ریشه­یابی بوطیقای نیمایوشیج در غزل­های نو سیمین  بهبهانی». پژوهشنامه­ی ادب غنایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره‌ی26، تابستان، صص ۷۹- ۹۶.
- روحانی، رضا؛ منصوری، احمدرضا. (1386). «غزل روایی و خاستگاه آن در شعر فارسی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی8،­ بهارو تابستان. صص 105-121.
- سارتر، ژان­پل. (بی­تا). ادبیات چیست. ترجمه­ی ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران: نشر زمان.
- شاملو، احمد. (‌1389). مجموعه اشعار. تهران: انتشارات نگاه.
- شریفیان، مهدی. (1384). «نقش زبان در شعر سیمین بهبهانی». مجله‌ی­ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال3، بهار و تابستان، صص ۷۵- ۹۸.
- صابر، الهه. (1400). تحلیل صور خیال در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه­ بر عناصر زنانه. پایان­نامه­‌ی کارشناسی­ارشد، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- فشارکی، محمد. (1370). «از خلیل تا سیمین». دنیای سخن، شماره‌ی1، صص ۹۴- ۱۰۸.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1385). شاهنامه. به‌کوشش سعید حمیدیان، تهران: نشر قطره.
- گرین، ویلفرد و همکاران. (‌1376). مبانی نقد ادبی. ترجمه‌ی­ فرزانه طاهری، تهران: نیلوفر.
- مدرسی، فاطمه. (1385). از واج تا جمله، فرهنگ زبان­شناسی دستوری. تهران: نشر چاپار.
- میرصادقی، جمال. (1394). عناصر داستان. تهران: نشر سخن.
- یرفی، اشواق. (1397). بررسی تطبیقی عشق از دیدگاه نزار قبّانی و سیمین خلیلی (بهبهانی). پایان­نامه‌ی­ کارشناسی­ارشد، تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
- یوسفی­پور، مریم. (1395). بررسی پیوندهای بینامتنیت در غزلیات عاشقانه سعدی و سیمین بهبهانی. پایان­نامه‌ی­ کارشناسی ­ارشد، سنندج: دانشگاه کردستان.