جست‌وجوی مؤلفه‌های اساسی پدیدارشناسی هوسرل در شعر قیصر امین‌پور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک.

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اراک

چکیده

جست‌وجوی مؤلفه‌های اساسی پدیدارشناسی هوسرل در شعر قیصر امین‌پور
 چکیده
پدیدارشناسی از مهم‌ترین شیوه‌های تفکر فلسفی معاصر است که ادموند هوسرل آن را پایه‌گذاری کرد و سریع به شیوه‌ای برای تحقیق در حوزه‌های مختلف علوم انسانی ازجمله نقد ادبی تبدیل شد. پدیدارشناس با تعلیق رویکرد طبیعی به جهان و تمرکز بر تفسیر پدیده‌ها آنچنان‌که بر سوبژه پدیدار می‌شود، به شناخت و تبیین ابژه‌ها می‌پردازد. ازآنجاکه هنرمندان به‌ویژه شاعران درواقع به توصیف جهان زیسته‌ی خود آنچنان‌که برایشان پدیدار شده است می‌پردازند، می‌توان مؤلفه‌های روش پدیدارشناسی مانند «قصدیت» یا «حیث التفاتی»، «اپوخه»، رابطه‌ی «اگو» و جهان زیسته‌اش و «زمان‌آگاهی» را در آثار آنان ردیابی کرد. قیصر امین‌پور از شاعران صاحب‌سبک معاصر است که در این پژوهش با روش تحلیلی‌ـ‌ توصیفی و مقایسه‌ای، اشعار منتخبی از او را بررسی و تحلیل و مؤلفه‌های پدیدارشناسانه‌ای را استخراج کرده‌ایم که در توصیف جهان زیسته‌اش به کار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که امین‌پور در اشعار خود به «اپوخه»، «حیث التفاتی» و «اگو» اشاره داشته است. قیصر در مواردی به «شهود آیدتیک» پدیده‌ها پرداخته و چنان‌که در نمونه‌ای ارائه کرده‌ایم، «زمان‌آگاهیِ» هوسرل در تحلیل برخی اشعار او می‌تواند راهگشا باشد.
واژه‌های کلیدی: اپوخه، پدیدارشناسی، حیث التفاتی، زمان‌آگاهی، شهود آیدتیک، قیصر امین‌پور. نقد پدیدارشناختی، هوسرل.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Searching for Husserl's Phenomenological Components in Qaiser Aminpour's Poetry

نویسندگان [English]

  • Sayed Mahdi Ghafelebashi 1
  • Mohsen Zolfaghari 2
  • jalil moshayedi 2
  • Hojjatollah Omidali 3
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Arak University.
2 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Arak University
3 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Arak University
چکیده [English]

Phenomenology is one of the most important methods of contemporary philosophical thinking, which was founded by Edmund Husserl and quickly became a method for research in various fields of human sciences, including literary criticism. By suspending the natural approach to the world and focusing on the interpretation of phenomena as they appear on the subject, the phenomenologist learns and explains the objects.
Since artists, especially poets, actually describe their lived world as it has appeared to them, the components of the phenomenological method such as "Intentionality", "Epoche", the Tim consciousness, "Ego" and its lived world and " He traced "time consciousness" in their works. Qaisar Aminpour is one of the poets with a contemporary style. In this research, we have analyzed and analyzed selected poems of his, and extracted the phenomenological components that he used to describe the world he lived in.
The results of the research show that Aminpour mentioned "Epoche", "Intentionality" and "Ego" in his poems. In some cases, Kaiser discussed the "categorial intentionality" of phenomena, and as we have presented in an example, Husserl's "Time consciousness" can be a guide in the analysis of some of his poems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Phenomenology"
  • Intentionality"
  • "Epoche"
  • "categorial intentionality"
  • "Phenomenological criticism"
  • "Qaiser Aminpour"

مراجع

اسمیت، دیوید وودراف. (1393). پدیدارشناسی. ترجمه‌ی مسعود علیا، تهران: ققنوس.
ــــــــــــــــــــــ. (۱۳۹۴). هوسرل. ترجمه‌ی سیدمحمدتقی شاکری، تهران: حکمت.
امین‌پور، قیصر. (1399). مجموعه‌‌ی کامل اشعار: از شعرهای 1359ـ 1385. تهران: مروارید.
ایگلتون، تری. (۱۳۹۹). پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی. ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز
بودلایی، حسن. (۱۳۹۸). روش تحقیق پدیدارشناسی. تهران: اندیشه‌ی احسان.
پازوکی، بهمن. (۱۳۹۹). درآمدی بر پدیدارشناسی هوسرل. تهران: مؤسسه‌ی پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
جمادی، سیاوش. (۱۴۰۰). زمینه و زمانه‌ی پدیدارشناسی: جستاری در زندگی و اندیشه‌های هوسرل و هایدگر. تهران: ققنوس.
حسن‌پور، علیرضا. (۱۴۰۰). آگاهی از زمان در پدیدارشناسی هوسرل. تهران: علم.
خاتمی، محمود. (1382). پدیدارشناسی دین. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ی اسلامی.
ـــــــــــــــ. (1397). مدخل فلسفه‌ی هوسرل. تهران: تمدن علمی.
خواجه‌نصیرالدین، محمد بن محمد بن الحسن‌الطوسی. (1376). اساس الإقتباس. تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
دارتیگ، آندره. (۱۳۹۵). پدیدارشناسی چیست. ترجمه‌ی محمود نوالی. تهران: سمت.
دهقانی، حسام. (1388). «پدیدارشناسی هرمنوتیکی شعر؛ بازخوانش شعر «دیوار» اثر احمد شاملو». متن‌پژوهی ادبی، دوره‌ی 13. شماره‌ی 42، صص133ـ165.
راسل، متیسون. (۱۳۹۹). هوسرل. ترجمه‌ی مجید مرادی سه‌دهی، تهران: علمی و فرهنگی.
رشیدیان، عبدالکریم. (۱۳۹۹). هوسرل در متن آثارش. تهران: نی.
زهاوی، دان. (1400). پدیدارشناسی هوسرل. ترجمه‌ی مهدی صاحبکار و ایمان واقفی، ویراسته‌ی علی نجات‌غلامی، تهران: روزبهان.
ساکالوفسکی، رابرت. (۱۳۹۸). درآمدی بر پدیدارشناسی. ترجمه‌ی محمدرضا قربانی، تهران: گام نو.
سام خانیانی، علی‌اکبر. (1392الف). «رویکرد پدیدارشناختی در شعر سهراب سپهری». پژوهش‌نامه‌ی ادب غنایی. سال ۱۱، شماره‌ی 20، صص121ـ142.
ـــــــــــــــــــــ (1392ب). «مؤلفه‌های پدیدارشناسی هوسرلی در شناخت‌شناسی مثنوی معنوی». ادبیات عرفانی، سال۵، شماره‌ی ۹‌، صص173ـ203.
صفوی، کورش. (۱۳۹۸). آشنایی با نظریه‌های نقد ادبی. تهران: علمی.
عمارتی‌مقدم، داوود. (1396). «از اپوخه تا نوآوری‌های شاعرانه: آسیب‌شناسی کاربست روش پدیدارشناختی در پژوهش‌های ادبی در حوزه‌ی زبان فارسی».  نقد ادبی، دوره‌ی 10، شماره‌ی 38، صص171ـ212.
کاپلستون، فردریک چارلز. (۱۳۹۹). ‌تاریخ فلسفه. ج ۷: از فیشته تا نیچه. ترجمه‌ی داریوش آشوری، تهران: علمی و فرهنگی.
کاوفر، اشتفان؛ آنتونی، چمرو. (۱۳۹۹). پدیدارشناسی. ترجمه‌ی یحیی امینی، تهران: پگاه روزگار نو.
کنعانی، ابراهیم. (1393). «شعر قیصر امین‌پور ازمنظر پدیدارشناختی». پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، شماره‌‌ی 2، پی‌درپی 18، صص143-162.
لیوتار، ژان فرانسوا. (۱۳۹۹). پدیده‌شناسی. ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
مکاریک، ایرنا ریما. (۱۳۸۸). دانش‌نامه‌ی نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه‌ی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
موسوی‌نیا، سیده‌زهرا. (1392). مؤلفه‌های رویکرد پدیدارشناختی در داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند.
ولاردمایول، ویکتور. (1398). هوسرل. ترجمه‌ی سینا رؤیایی، تهران: نگاه.
هوسرل، ادموند. (1399). تأملات دکارتی: مقدمه‌ای بر پدیده‌شناسی. ترجمه‌ی عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
ــــــــــــــ. (1401الف). ایده‌ی پدیده‌شناسی (پنج درسگفتار ادموند هوسرل). ترجمه‌ی طالب جابری، تهران: ققنوس.
ــــــــــــــ. (1401ب). پژوهش‌های منطقی، ج ۱: پیش‌گفتارهایی بر منطق محض. ترجمه‌ی طالب جابری، تهران: نی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار