بازخوانی شعرِ نصرت رحمانی بر اساس سبک گوتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی.دانشگاه آزاد اسلامی. ارومیه

2 گروه زبان و ادبیات فارسی.دانشگاه ازاد اسلامی. واحد ارومیه.ایران

چکیده

بازخوانی شعرِ نصرت رحمانی بر اساس سبک گوتیک
 
چکیده
گوتیسم و گوتیک، افزون بر هنر به‌عنوان سبک و شیوه­ای در ادبیات شناخته و پذیرفته شده است. مؤلفه­های این سبک عموماً در آثار داستانی نمود داشته؛ ولی تجلیات آن را در شعر برخی شاعران امروز ازجمله نصرت رحمانی می­توان یافت. در نوشتار پیش رو به روش توصیفی – تحلیلی کوشش شده تا ابعاد و کیفیت بهره­مندی ناخودآگاهانه و گاه تعمدی رحمانی از مؤلفه­های گوتیسم بررسی و تحلیل شود. در این راستا اشعاری که بر اساس گوتیسم قابل‌ارزیابی و تحلیل بوده یا اشعاری که تکوین هنجار و محتوای آن­ها مبتنی بر شاخصه­هایی است که با مؤلفه­های گوتیک نسبت و قرابت دارند، انتخاب و ازمنظر گوتیسم بررسی و تحلیل شده است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد رحمانی روایاتی همراه با رویداد، توصیف، فضاسازی و مضمون­آفرینی نامتعارف و شگفت­آور در شعر خود آورده که می­شود آن­ها را روایاتی با ماهیت گوتیک ارزیابی کرد. این روایت­ها که روندی ماجراجویانه و کابوس­گونه دارند و بی­فرجامی عشق­های جنون­آمیز و تراژیک را گزارش می­کنند، همچنین رویدادهایی شگفت­آور، شوم و عموماً مربوط به مرگ، گور، کفن و ازاین‌دست موارد را دربردارند، با عناوین روایت­های «گوتیک و سوررئال»، «توصیف گوتیک»، «فضاسازی گوتیک»، «گوتیک و مکان» و «گوتیک و اشیا» طبقه­بندی شده است. در این روایات، تصاویر، تعبیرات و توصیفاتی به‌کاررفته که دارای وجه وهمی و مالیخولیایی هستند، بدین‌واسطه می­توانند فضاهایی عجیب، تاریک و ترسناک را فراروی نگاه و نظر خواننده قرار دهند و موجب هراس و آزار او شوند. این مختصات میان روایات رحمانی و آثار گوتیک، گونه­ای نزدیکی و همسانی رقم زده و رحمانی را به‌عنوان یکی از شاعرانی مطرح می‌کند که به مؤلفه­های گوتیسم گرایش یافته است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Readout of Nosrat Rahmani's Poem Based on Gothic

نویسندگان [English]

  • Abbas Baghinejad 1
  • barat mohammadi 2
1 persian literature &language.Islamic Azad University.Iran
2 Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University. Urmia branch, Iran
چکیده [English]

Gothicism and Gothic, in addition to art, are known and accepted as a style and method in literature. The elements of this style are generally expressed in fiction works, but its manifestations can be found in the poetry of some poets today, including Nosrat Rahmani. In this article, adescriptive-analytical method has been used to investigate and analyze the dimensions and quality of Rahmani's unconscious and sometimes deliberate use of the components of Gothicism. in this regard, the poems that can be found and analyzed based on Gothicism; Or the poems whose norms and content are based on characteristics that are related to Gothic elements, have been selected and analyzed from the perspective of Gothicism. The findings of the research show that Rahmani brought narratives with event, description, space creation and unconventional and surprising themes in his poetry, which can be evaluated as Gothic narratives. These narratives have an adventurous and nightmarish style and report the failure of crazy and tragic loves; Also, include surprising, ominous and generally related to death, grave, shroud and similar events. it has been classified under the titles of "Gothic and Surreal", "Gothic Description", "Gothic Spatialization", "Gothic and Place" and "Gothic and Objects". In these narrations, descriptions and images are also used that have an illusory and melancholy aspect; In this way, they can put strange, dark and scary spaces in front of the reader's eyes and thoughts and cause him fear and annoyance. These coordinates have established a kind of closeness and similarity between Rahmani's narratives and Gothic works, and have made Rahmani one of the poetswho are attracted to the elements of Gothicism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nosrat Rahmani
  • Gothicim
  • story
  • description
  • create space

مراجع

آریان­پور، عباس؛ آریان­پور، منوچهر. (1358). فرهنگ فشرده‌ی انگلیسی به فارسی. یک‌جلدی، تهران: امیرکبیر.
آشوری، داریوش. (1381). فرهنگ علوم انسانی، انگلیسی به فارسی. تهران: مرکز.
ادونیس (علی احمد سعید). (1385). تصوف و سورئالیسم. ترجمه‌ی حبیب­الله عباسی، تهران: سخن.        
ایرانی، ناصر. (1380). هنر رمان. تحریر دوم، تهران: آبانگاه.
اسکولز، رابرت. (13۷۹). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمه‌ی فرزانه طاهری، تهران: آگه.
انوری، حسن. (۱۳۸۳). فرهنگ روز سخن. تهران: سخن.
باباچاهی، علی. (۱۳۶۷). «57 سال شعر نو فارسی». آدینه، شماره‌ی 25، تیرماه، صص 38- 41.
ـــــــــــــ. (1369). «نصرت رحمانی، خیره در آینه‌ی امروز».  آدینه. شماره‌ی 47، تیرماه، صص 18-19.
ـــــــــــــ (۱۳۷۷). گزاره­های منفرد. تهران: نارنج.
باختین، میخائیل. (138۷). تخیل مکالمه­ای، جستارهایی درباره‌ی رمان. ترجمه‌ی رؤیا پورآذر، تهران: نی.
برتون، آندره. (13۹۲). سرگذشت سورئالیسم، گفت­وگو با آندره برتون. ترجمه‌ی عبدالله کوثری، تهران: نی.
براهنی، رضا. (۱۳۷۱). طلا در مس. سه جلدی، تهران: نویسنده.
بهبهانی، سیمین. (۱۳۷۸). یاد بعضی نفرات. تهران: البرز.
بی­نیاز، فتح­الله. (13۹۲). درآمدی بر داستان­نویسی و روایت­شناسی. تهران: افراز.
تسلیمی، علی. (۱۳۸۷). گزاره­هایی در ادبیات معاصر ایران، شعر. تهران: اختران.
ثروت، منصور. (138۵). آشنایی با مکتب­های ادبی. تهران: سخن.
حسن­لی، کاووس. (۱۳۸۳). گونه­های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حسین­پور جافی، علی. (۱۳۹۰). جریان­های شعری معاصر فارسی، از کودتا (1332) تا انقلاب (1357). تهران: امیر کبیر.
حسینی سروری، نجمه. (1393). «هنجارگریزی نوشتاری در اشعار نصرت رحمانی».  ادبیات پارسی معاصر، سال ۴. شماره‌ی ۱، صص 51-70.
حقوقی، محمد. (۱۳۶۴). شعر نو از آغاز تا امروز. تهران: یوشیج.
ــــــــــــــ. (1368). شعر و شاعران. تهران: نگاه.
دستغیب، عبدالعلی. (۱۳۸۶). از دریچه‌ی نقد. ج۲، به‌کوشش علیرضا قوچه­زاد، تهران: مؤسسه‌ی خانه‌ی کتاب.
ده­بزرگی، غلامحسین. (1386). تاریخ ادبیات جهان. تهران: زوار.
دیچز، دیوید. (1370). شیوه­های نقد ادبی. ترجمه‌ی محمدتقی صدقیانی/ غلامحسین یوسفی، تهران: علمی.
رحمانی، نصرت. (138۵). مجموعه اشعار. تهران: نگاه.
ـــــــــــــــ (138۸). تاریخ شفاهی ادبیات معاصر ایران. گفتگو: مهدی اورند. دبیر مجموعه: محمدهاشم اکبریانی. تهران: ثالث.
رستگارفسایی، منصور. (۱۳۷۲). انواع شعر فارسی، مباحثی در صورتها و معانی شعر کهن فارسی. شیراز: نوید.
رید، هربرت. (1352). هنر و اجتماع. ترجمه‌ی سروش حبیبی، تهران: امیرکبیر.
ــــــــــــ. (13۸۴). معنی هنر. ترجمه‌ی نجف دریابندری، تهران: علمی و فرهنگی.
رؤیایی، یدالله. (۱۳۵۷). از سکوی سرخ. مسائل شعر. تهران: مروارید.
زرقانی، سیدمهدی. (1387). چشم­انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
زرین­کوب، عبدالحسین. (۱۳۶۳). شعر بی­دروغ، شعر بی­نقاب. تهران: جاویدان.
زهرازاده، محمدعلی. (1390). «بررسی تحول اندیشه­ی­ نصرت رحمانی از رمانتیک فردگرا به رمانتیک جامعه­گرا». پژوهشنامه­ی ادبی غنایی، دوره‌ی 9. شماره‌ی 17، صص 77-102.
سیدحسینی، رضا. (138۷). مکتب­های ادبی. ج ۱. تهران: نگاه.
سپانلو، محمدعلی. (۱۳۷۹). تعلق و تماشا. تهران: قطره.
شمیسا، سیروس. (13۹1). مکتب­های ادبی. تهران: قطره.
شیری، قهرمان. (1391). «بررسی تحلیلی رمانتیسم سیاه در سروده­های نصرت رحمانی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره‌ی 27، صص 71- 97.
صدری افشار، غلامحسین و همکاران. (1381). فرهنگ معاصر فارسی. یک جلدی، ویراست دوم، تهران: فرهنگ معاصر.
عابدی، کامیار. (۱۳۹۶). مقدمه­ای بر شعر فارسی در سد‌ه‌‌ی بیستم میلادی. تهران: جهان کتاب.
فتوحی، محمود. (1386). بلاغت تصویر. تهران، سخن.
فیشر، ارنست. (13۴۹). ضرورت هنر در روند تکامل اجتماعی. ترجمه‌ی فیروز شروانلو، تهران: توس.
کادن، جی. ای. 1386. فرهنگ ادبیات و نقد. ترجمه‌ی کاظم فیروزمند، تهران: شادگان.
گریس، ویلیام ج. (13۶۳). ادبیات و بازتاب آن. ترجمه‌ی بهروز عزب­دفتری، تهران: آگاه.
لنگرودی، شمس. (۱۳۷۸). تاریخ تحلیلی شعر نو. (چهارجلدی). ج ۲، تهران: مرکز.
مستعلی پارسا، غلامرضا. (1390). «نگاهی سبک­شناسانه به اشعار نصرت رحمانی. سبک‌شناسی نظم و نثر». بهار ادب، دوره‌ی 4، شماره‌ی 2، صص 215- 228.
مشفق، مجید. (۱۳۷۷). شاعران تهران از آغاز تا امروز (دوجلدی). ج ۱، تهران: سنایی.
مقدادی، بهرام. (13۹۳). دانش­نامه‌ی نقد ادبی از افلاطون تا به امروز. تهران: چشمه.
مندنی­پور، شهریار. (13۸۹). کتاب ارواح شهرزاد: سازه­ها، شگردها و فرم­های داستان نو. تهران: ققنوس.
میتوز، جی. ایچ. (1375). آندره برتون. ترجمه‌ی کاوه میرعباسی، تهران: کهکشان.
میرصادقی، جمال. (13۹۴الف). ادبیات داستانی. (ویرایش جدید)، تهران: سخن.
ــــــــــــــــ. (13۹۴ب). عناصر داستان. تهران: سخن.
نیمایوشیج. (۱۳۶۸). نامه­ها، از مجموعه آثار نیمایوشیج. گردآوری، نسخه­برداری و تدوین سیروس طاهباز، تهران: دفترهای زمانه.
وستلند، پیتر. (1371). شیوه­های داستان­نویسی. ترجمه‌ی محمدحسین عباسپور تیمجانی، تهران: مینا.
هاگل، جرالد اچ. (138۴). «گوتیک در فرهنگ غربی». مترجم بابک تبرایی، فارابی، سال ۱۴، شماره‌ی 3، (پیاپی 55 بهار)، ص5.
یونسی، ابراهیم. (1392). هنر داستان­نویسی. تهران: نگاه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار