نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدکاظم بریدی اللامی ¹
• محمدرضا صرفی ²
• علی اصغر یاری اصطهباناتی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان ‏

² استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه باهنر کرمان

³ استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

شاعران قلندری‌سرا به‌منظور بیان تجربه‌های شخصی خود از قالب غزل به شکل‌های مختلف استفاده کرده‌اند. یکی از گونه‌های غزل قلندری، شکل و ساختار داستانی دارد و شاعر با بهره‌گیری از تمام عناصر اصلی داستان، به بیان یکی از ماجراهایی پرداخته که برای خود یا پیر خانقاهی به وجود آمده و پس از ملاقات و گفت‌وگو با یار و معشوق، دچار تحول حال شده یا نگاه او به هستی تغییر یافته است. این نوع غزل، اغلب با الگوگیری از داستان حلاج یا پیر صنعان، بیانگر چگونگی تغییر تصوف و عرفان زاهدانه به تصوف و عرفان عاشقانه است. غزل-داستان قلندرانه گاه شکل مستقل دارد و یک غزل از ابتدا تا انتها به بیان داستان و نتیجه‌گیری از آن اختصاص یافته است و گاه برای تجسّم بخشیدن به یکی از اندیشه‌های اصلی عرفانی، به‌طریق اپیزودیک از میانه‌‌ی غزل آغاز می‌شود. این نوع غزل زبانی نمادین دارد، با نتیجه‌گیری و پایان بسته به اتمام می‌رسد و اغلب با زاویه‌‌ی دید اول شخص به بیان تجربه‌‌ی شخصی عارف می‌پردازد و در میانه‌‌ی داستان با استفاده از شگردهای کانون روایت، به گفته‌ی خود جنبه‌‌ی نمایشی می‌بخشد.
 

کلیدواژه‌ها

• تصوف عاشقانه
• شعر قلندری
• غزل-داستان
• قلندریه

موضوعات

• حماسه و اسطوره

عنوان مقاله [English]

The Typology and the Structure of Qalandari Sonnet Sequences

نویسندگان [English]

• Muhammad Kazem Baridi Al-Lami, ¹
• Mohamadreza Sarfi ²
• Aliasghar Yari Istahbanati ³

¹ PhD Student in Persian Language and Literature of‎ Kerman Shahid Bahonar University

² Professor in Persian Language and Literature of Shahid Bahonar University of ‎Kerman,

³ Assistant Prof in Persian Language and Literature of Shahid Bahonar University of ‎Kerman,‎Kerman Shahid Bahonar University

چکیده [English]

 Abstract
Poets who composed Qalandari sonnet sequences (or ghazal-stories) have used the form of ghazal in different ways to express their personal experiences. One of the types of Qalandari ghazal has a fictional form and structure, and the poet uses all the main elements of the story to express one of the adventures that happened to him or to the master (Pīr-e Khanqah), who moods and views on existence are changed after meeting and talking with the beloved. This type of ghazal, often based on the story of Hallaj or Pir San’an, expresses how ascetic Sufism has changed to mysticism. Qalandari sonnet sequences sometimes have an independent form and a ghazal narrates a story from the beginning to the end and draws conclusions from that; and sometimes it starts from the middle of a ghazal in an episodic way to embody one of the main mystical ideas. This type of ghazal has a symbolic language, ends with a conclusion, and often expresses the mystic's personal experience in a first-person point of view. It gives a dramatic aspect to its expression in the middle of the story by using narrative methods.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Sonnet sequence
• story-ghazal
• Qalandariyyah
• Qalandari poetry
• mysticism