نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد منصوری حسن آبادی ¹
• مسعود آلگونه جونقانی ²

¹ گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

چکیده

ریفاتر(1924-2006)، محقق ساختارگرای فرانسوی، در حوزه نشانه شناسی شعر، پژوهش های بنیادی و قابل توجهی را به ثبت رسانده، که رویکرد او در ادامه ضمن حفظ جایگاه ساخت، به هرمنوتیک گرایش پیداکرده‌است. خوانش نشانه‌شناختی ریفاتر مبتنی بر سطح محاکاتی و واپس‌نگر است که این شیوه، نقش تعیین‌کننده‌ای را برای خواننده شعر در نظر گرفته و نکات مهمی را در جهت آفرینش شعر از سوی شاعر و بازخوانی آن توسط خواننده، روشن می‌کند. بنابراین، در پژوهش حاضر، به طور موردی، شعر «شهر تصویر» منوچهر آتشی بر اساس الگوی نشانه شناختی ریفاتر، مورد بررسی قرار می‌گیرد و در ادامه به تفسیر شعر «شهر تصویر» بر اساس ساخت این اثر، پرداخته می‌شود. به نظر می‌رسد این شعر حاصل بسط ماتریس واحدی است که دلالتمندی شعر به آن وابسته است. ماتریس در شعر « شهر تصویر » حاکی از « ناامید بودن و بی حسی نسبت به همه‌ی عناصر، زیبایی ها و پرسش ها » است. این ماتریس از طریق امکاناتی همچون انباشت، منظومه توصیفی و فضای متنی، بسط و گسترش یافته‌اند. خوانش شعر در این پژوهش از سطح محاکاتی بر می‌گذرد و به سطحی نشانه‌شناختی می‌رسد. در ادامه با توجه به عدم توجه شیوه ریفاتر به نقد تکوینی، از طریق امکانات برآمده از ساخت شعر، به تفسیر شعر از جهت تأثیر فرم جهان در فرم اثر پرداخته می‌شود که در نهایت نشان می‌دهد حاصل نقد ساختاری شعر «شهر تصویر» و نتیجۀ نقد تکوینی آن با نظر به ملاحظات تاریخی-اجتماعی، مطابق و هماهنگ است.

کلیدواژه‌ها

• ماتریس
• مدل
• انباشت
• منظومه توصیفی
• سطح نشانه شناختی
• سطح محاکاتی

موضوعات

• نقد

عنوان مقاله [English]

Reading Manouchehr Atashi’s "Shahr E Tasvir" poem on the base of Riffaterre’s hermeneutic structuralism approach

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Mansoori Hasanabadi ¹
• Masood Algooneh Juneghani ²

¹ Department of Persian Language and Literature, Humanities faculty, University of Isfahan, Isfahan, Iran

² Department of Persian Language and Literature,Humanities faculty, University of Isfahan ,Isfahan,Iran

چکیده [English]

Riffaterre (1924-2006), a French structuralist researcher, has recorded fundamental and significant research in the field of poetry semiotics, whose approach, while maintaining the position of structure, has become hermeneutic. Riffaterre's semiotic reading is based on the metaphorical and retrospective level, which considers a determining role for the poetry reader and clarifies important points in the direction of poetry creation by the poet and its reinterpretation by the reader. Therefore, in this study, the poem "City of Image" by Manuchehr Atashi is examined based on the Riffaterre cognitive sign pattern, and then the interpretation of the poem is discussed based on the structure of this work. It seems that this poem is the result of expanding a unit matrix that the significance of the poem depends on it. The matrix in the poem "Shahr E Tasvir" indicates "hopelessness and indifference towards all elements, beauties, and questions. This matrix has been expanded and extended through facilities such as accumulation, descriptive system, and textual space. Reading poetry in this study passes from the mimetic level to the signifying level. Subsequently, considering the lack of attention of the Riffaterre method to formal criticism, the interpretation of poetry is discussed in terms of the influence of the world's form on the form of the work through the facilities arising from the construction of poetry, which ultimately shows the result of structural criticism of the poem "Shahr E Tasvir" and the result of its formal criticism is consistent and coordinated with historical-social considerations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Matrix
• Model
• accumulation
• descriptive system
• semiotics level
• mimesis level