نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
چکیده
افلاکی در مناقب العارفین، گزارشی را از غزل «وه چه بیرنگ و بینشان که منم» میآورد. این روایت، مواجهه‌ی سه قلمرو ادبیات، نقاشی و گزارش تاریخی را نشان میدهد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی و تحلیلی مبتنی‌بر نظریه هایی درپیوند با اسطورهشناسی، شمایلنگاری و نقاشی این موضوع را بررسی و تحلیل میکند. هدف پژوهش، ترسیم نسبت این سه قلمرو (ادبیات، نقاشی و گزارش تاریخی) و سرانجام، چگونگی مواجهه و ترکیب گفتمان‌های شکل‌گرفته، در تعامل میان گزارش افلاکی و غزل مولوی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که در سه قلمرو ادبیات، نقاشی، گزارش تاریخی و تقابلهای درون‌متن و برونمتن، ساختار طرد و ترکیب حاکماست: تقابلهای برونمتن، مبتنی بر دو گفتمان است؛ یکی(گرجیخاتون) که به بازنمایی تصویر و شمایلنگاری باور دارد و دیگری (مولانا)که بازنمایی را ناممکن میداند و نیز تقابلهای درونمتنی که گذار به وضعیتی متمایز با تقابلها را نشان‌میدهند. سرانجام، تقابلهای برونمتنی با استحاله‌ی شمایل به کلمه در گفتمان اول و شکلگیری انسان-سخن در گفتمان دوم و درپیوند با آن، تقابلهای درونمتنی نیز با شکلگیری زبان شطحگونه، به قلمرو مشترک بیزمانِ زبان، واردمیشوند؛ این ترکیب و همسانی، حاصل حذف و طرد تصویر، زمان و سخن(به‌مثابه‌ی پوست و جامه برای معنا)است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Object Between Icon and Word: A Study of one of Mawlana's Ghazals in Connection with Aflaki's Report on it, based on Myth and Iconography
نویسنده [English]
- Mostafa Sedighi
Associate Prof in Persian Language and Literature of Hormozgan University, Bandarabas, Iran
چکیده [English]
In Manaqib al-Arifin, Aflaki narrates a story about Gorji Khatun, a courtier and a disciple of Mawlana (Rumi). Because of travel and her distance from Mawlana, she asks the painter of her time to paint a portrait of Mawlana, to ease the pain of distance by looking at his image. But every time the painter paints a picture of Mawlana, he finds it different from the previous picture. Mawlana wrote the ghazal “How colorless and unmarked I am” in connection with this event. Whenever the connection between literature and painting is discussed in research, it refers to the illustrations of the events of stories. But in this research, literature and painting have a dialectical relationship, along with the subject-object that constantly moves between these two realms, there are two sign systems or two discourses that are in opposition to each other. These events are received from Mawlana and Aflaki's reports, and they show a process that represents two different discourses.
کلیدواژه‌ها [English]
- Mythology
- Aflaki
- iconography
- Sonnets of Shams
- Manaqib al-Arifin
', './data/jba/coversheet/cover_fa.jpg'))