نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاظم رستمی شهربابکی
• مهسا رون

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

چکیده

آنچه در همة ادوار شعر فارسی تا قبل از مشروطه به چشم می‌خورد، حاکمیت یک جریان کلی شعر، با فضایی کاملا مردانه است. بررسی و تحلیل اشعار زنان در تاریخ ادبیات ما مغفول مانده‌است. با جنبش مشروطه و فعال شدن جنبش زنان و مطالبه‌گری آنها، زنان در عرصة جامعه فعال‌تر شدند اما در ادبیات و شعر زنان تحول شاخصی روی نداد. بعد از انقلاب اسلامی و درپی باز شدن فضای سیاسی و فرهنگی کشور، شعر زنان نیز تشخص ادبی پیدا کرد. این اتفاق، به‌ویژه در دهه هفتاد و هشتاد و به‌تبع جریان اصلاحات، ظهور روشنتری یافت. در این پژوهش کوشیده‌ایم با شناسایی و تحلیل الگوهای چهارگانة جریان‌شناسی، یعنی بررسی زمینه سیاسی ـ اجتماعی، کانون‌ها و محافل پشتیبان، قاعده‌سازی و نظریه‌پردازی، نقطه شروع، استمرار و چگونگی گسترش جریان، شعر زنان دهة هفتاد را، به‌مثابة یک جریان شعری، با تأکید بر اشعار دو نمایندة شاخص آن ـ پانته‌آ صفایی و فاطمه سالاروند ـ بررسی و مطالعه کنیم. این پژوهش نشان داد، قدرت گرفتن جریان اصلاحات در فضای سیاسی جامعه و به تبع آن بروز تحولات فرهنگی و زیستی، نقطه شروع و استمرار جریانی ادبی محسوب می‌شود که آن را جریان شعر دهه هفتاد می‌نامیم. بانوان شاعر این جریان را نه می‌توان کاملا روشنفکر نامید و نه انقلابی، بلکه با زنان شاعری مواجهیم که به نوعی اعتدال ادبی- اجتماعی رسیده‌اند؛ یعنی هم در حوزه جنبش زنان و مطالبات فمینیستی اشعار متعددی دارند و هم در نقد اجتماعی، عاشقانه و آیینی.

کلیدواژه‌ها

• جریان‌شناسی
• شعر دهه هفتاد
• گفتمان اصلاحات
• پانته‌آ صفایی
• فاطمه سالاروند

موضوعات

• ادبیات معاصر

عنوان مقاله [English]

the streamology of women's poetry in the 70s: looking at the poems of leading female poets Panthea Safaei and Fatemeh Salarond

نویسندگان [English]

• kazem rostami sharebabaki
• mahsa rune

Imam Khomeini International University of Qazvin

چکیده [English]

What is observed in all periods of Persian poetry up to the Constitutional Revolution is the dominance of a general poetic trend with a completely manly atmosphere. The study and analysis of women's poetry in our literary history has been neglected. With the advent of the Constitutional Revolution and women's movement for their demands, women became more active in the social arena, but there was no significant evolution in the field of literature and women's poetry. After the Islamic Revolution and the opening up of the country's political and cultural space, women's poetry also acquired a distinct literary identity. This event became more apparent, particularly in the 1370s and 1380s (solar calendar) and in the wake of the reform movement. Identifying and analyzing the four patterns of rheology, that is, the study of the socio-political context, the supporting centers and circles, rule-making and theorizing, the starting point, continuity and its expansion, I have tried in this research to study the women's poetry of the 1370s as a poetic movement, emphasizing the poems of its two prominent representatives - Pantea Safaei and Fatemeh Salarvand. This research demonstrated that the strengthening of the reform movement in the political space of society and, consequently, the emergence of cultural and ontological changes, is considered the starting point and continuity of a literary movement that we call the poetry movement of the 1370s. The female poets of this movement cannot be considered entirely intellectual or revolutionary, but rather we are faced with female poets who have achieved a kind of literary-social moderation; namely they have numerous poems in the domain of the women's movement and feminist demands, as well as in the social critique, romantic, and religious domain.

کلیدواژه‌ها [English]

• Streamology
• poetry of the seventies
• reform discourse
• Panthea Safaei
• Fatemeh Salarond