نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• امین بنی طالبی دهکردی

استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

اشعار شاعران درباری به‌عنوان رسانه جمعی و غیرخنثی، نقش مؤثری در شکل‌دهی به افکار مخاطب دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردهای زبانی فرخی سیستانی در تبلیغ و ستایش خصایص جسمانی و باطنی سلاطین و اربابان قدرت دربار غزنه در 214 قصیده انجام شده‌است. به این منظور، دو نظریه چهارچوب‌سازی انتمن و مربع ایدئولوژیک ون‌دایک انتخاب شد. نگارنده با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش‌هاست که راهبردهای انتخاب‌شده برای چهارچوب‌سازی اشعار مدحی به چه صورت بوده‌؟ و فرخی چگونه چهارچوب‌های تبلیغاتی مورد نظر خویش را به اجرا درآورده‌؟ و راهبرد مرجع برای سایر راهبردها کدام است؟ نتایج نشان می‌دهد شاعر با تلفیق سه راهبرد پیش‌فرض، بزرگ‌نمایی و دراماتیزه‌شدگی به راهبردهای همدلی، فاصله‌گذاری، قطبی‌سازی، انکارکردن و صورت‌های ضدواقع‌گرا روی آورده‌است. در واقع، شاعر با بدیهی‌دانستن ایدئولوژی دینی و انتساب اغراق‌آمیز آن به اَعمال سلاطین غزنوی، به برانگیختن احساسات مخاطب در راستای حفظ وحدت درون‌گروهی پرداخته‌است؛ بر مبنای این پیش‌فرض، مخالفان به سبب بددینی و بر اساس راهبرد قطبی‌سازی و فاصله‌گذاری در نقطه مقابل قرار می‌گیرند. شاعر بر اساس اضلاع مربع ایدئولوژیک ون‌دایک با برجسته‌سازی ویژگی‌های مثبت ممدوح در سه چهارچوب مقدس‌مآبی، سخاوتمندی و جنگاوری (ضلع اول)، به انکارکردن سیاست‌ها و رفتارهای نادرست ممدوح (ضلع سوم) و انکار شایستگی بزرگان دینی و ملی پرداخته (ضلع دوم)؛ در مقابل، شاعر با استفاده از راهبرد صورت‌های ضدواقع‌گرا، به ارائه چهره‌ای ملعون از دشمن پرداخته‌است (ضلع چهارم) که بر اساس راهبرد دراماتیزه-شدگی و تحریک احساس نفرت مخاطب، نابودی او را امری واجب می‌داند. همچنین، شاعر در راهبردهای مثال-آوردن، تشبیه، مقایسه، هم‌معنایی و آشکارسازی، با ملموس‌سازی محتوا، بیان جزئیات وقایع، بهره‌گیری از استدلال‌های شاعرانه و افزایش قدرت اقناع‌کنندگی کلام، به دنبال تقویت ویژگی‌های مثبت جناح خودی (ممدوح) و برجسته‌سازی نقاط منفی دیگری (دشمن) و چهارچوب‌بندی کلام خویش است

کلیدواژه‌ها

• چهارچوب سازی
• راهبردهای زبانی
• فرخی سیستانی
• قصاید مدحی
• مربع ایدئولوژیک

موضوعات

• متون غنایی

عنوان مقاله [English]

Farokhi Sistani's Linguistic Strategies in Praising the Praised Ones Based on Antman's Framing Theory and Van Dijk's Ideological Square

نویسنده [English]

• amin banitalebi dehkordi

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The poems of court poets, as a mass and non-neutral medium, play an effective role in shaping the thoughts of the audience. The present study aimed to investigate the linguistic strategies of Farokhi Sistani in promoting and praising the physical and inner characteristics of the kings and lords of power of the Ghazni court in 214 odes. For this purpose, two theories of framing, Antman's and Van Dijk 's ideological square, were selected. Using a descriptive-analytical method, the author seeks to answer these questions: What were the strategies chosen for framing the praise poems? And how did Farokhi implement his desired propaganda frameworks? And what is the reference strategy for other strategies? The results show that the poet, by combining three presuppositional strategies, exaggeration and dramatization, has resorted to the strategies of empathy, distancing, polarization, denial and anti-realistic forms. In fact, by taking the religious ideology as a given and attributing it exaggeratedly to the actions of the Ghaznavid sultans, the poet has aroused the audience's emotions in order to maintain unity within the group; based on this assumption, the opponents are placed at the opposite point due to their bad faith and based on the strategy of polarization and distancing. Based on the sides of Van Dijk's ideological square, the poet has highlighted the positive characteristics of Mamdouh in the three frameworks of sanctity, generosity and warlikeness (the first side), denied Mamdouh's wrong policies and behaviors (the third side) and denied the merit of religious and national elders (the second side); In contrast, the poet, using the strategy of anti-realistic forms, has presented a cursed face of the enemy (the fourth aspect) who, based on the strategy of dramatization and arousing the audience's feelings of hatred, considers his destruction to be an imperative. Also, in the strategies of giving

کلیدواژه‌ها [English]

• Framing
• Linguistic Strategies
• Farokhi Sistani
• Praise odes
• Ideological Square