نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسنده

• مهدی رمضانی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

ادبیات ملل مختلف علی‌رغم داشتن هویتی مستقل، با همدیگر در گفت‌وگو و تعامل‌اند که این امر، در ادبیات معاصر ایران محسوس‌تر و عینی‌تر قابل پی‌گیری است؛ چرا که در این عصر، پیشرفت علم و گسترش صنعت چاپ و اقتضائات سیاسی در برقراری ارتباط با دول غربی، باعث شد تا ادبیات غربی به اشکال مختلف بر ادبیات شعر معاصر ایران سایه افکند. از جمله حوزه‌هایی که ادبیات معاصر، شاهد تحولات شگرفی در آن بوده، مربوط به نگرش، مضامین و تصاویر بوده است. برای مثال، برخی از شاعران صاحب سبک این عصر همچون فروغ، نیما، شاملو، اخوان و... تحت تأثیر عوامل مختلف اقدام به آشنایی‌زدایی از تصاویر نموده، نمادهای جدیدی را خلق کردند. در این میان، شعر شهریار نیز تجلی‌گاه برخی تصاویر و نمادهای منحصر به فرد و شخصی است؛ یکی از این موارد، مربوط به صورت فلکی زهره(= ونوس/ ناهید) است. در دیوان این شاعر، زهره با حفظ کارکرد خنیاگری فلک، برای اولین بار به عنوان شبان فلک معرفی شده است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش استقرایی مبتنی بر تحلیل و با تتبع در آثار دیگر، در پی یافتن مأخذ اصلی تصویر اخیر بوده است. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که شهریار به خاطر آشنایی با زبان فرانسه و تأمل در آثار شاعرانی همچون شاتو بریان، حشر و نشر با اشخاص تحصیل‌کرده‌ای چون ایرج میرزا، نیما یوشیج، صادق هدایت و... در خلق این تصاویر، تحت تأثیر ادبیات فرانسه بوده است.

کلیدواژه‌ها

• شهریار
• زبان فرانسه
• زهره
• شبان فلک
• تلمیح

موضوعات

• متون نظم

عنوان مقاله [English]

A Study of a New Symbol in Shahriar's Poetry

نویسنده [English]

• Mahdi Ramazani

Assistant Prof Persian Language and Literature Tabriz ,Uniersity.Iran

چکیده [English]

 
The transformation of symbols and literary imageries in contemporary Persian poetry stands as one of the most salient indicators of stylistic and thematic changes in this era. Literary interaction with the West —particularly with French literature— has provided fertile ground for semantic innovation, defamiliarization, and the redefinition of classical symbols. Mohammad-Hossein Shahriar, one of the influential figures in modern Persian poetry, has, drawing upon his lived experiences and linguistic competence, re-envisioned the symbol of the planet Venus (Zohreh/Anahita) in an innovative and distinct manner. This article, adopting a comparative and semiotic approach, examines the origin and the mechanism of the formulation of the novel symbol “the shepherd of the heavens” (Shabān-e Falak) ascribed to Venus in Shahriar’s poetry, and seeks to elucidate its position within the broader process of the transformation of symbols in contemporary Persian poetry.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Shahriyar
• French language
• Venus
• the constellation of shepherd
• allusion