تلاش برای ترسیم الگوی ارتباط روایی در مثنوی‌های بیدل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بیدل در مثنوی­هایش به­صورت جدی به موضوع انسان به عنوان رمزگان محوری خود پرداخته است. انسان، ابعاد و امکانات وجودی او، مهم­ترین دغدغه­ی بیدل است. از منظر بیدل، تمامی مظاهر هستی، زاییده‌ی «ادراک» آدمی است. وی در حکایت­هایی که تنها یک شخصیت محوری دارند، سفر انسان را در جستجوی خود، روایت می­کند. انسان مرکزی روایت بیدل، پس از جستجوهای بسیار درمی­یابد که هرچه هست، از دایره‌ی «ادراک» و «وجود» او بیرون نیست و خود او، درواقع حقیقت یگانه‌ی هستی است. این پژوهش با بررسی ابعاد مختلف روایت­مندی در مثنوی­های بیدل براساس بلندترین حکایت­ها و امکانات خوانش روایی و فهم روایت در نسبت با اندیشه‌ی بیدل، تلاش می­کند تا نشان دهد وی با امکانات و ظرفیت­هایی که در روایت خود به­کارمی­گیرد، چگونه و چه رابطه و نسبتی با مخاطب فرضی خود در مقام یک «انسان نوعی» دارد. درواقع، این پژوهش، هم­عرض با بررسی رابطه‌ی میان «داستان» و «گفتمان»، به بررسی رابطه و نسبت میان «راوی»، «تک­شخصیت محوری داستانی» و «مخاطب فرضی» می‌پردازد، تا بتواند نموداری ترسیم کند که جهتِ روایت بیدل را در لایه­ها و سطوح مختلف داستانی به ما نشان دهد.
 واژه­های کلیدی:

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Attempt to Draw a Narrative Pattern in Biddle's Masnavi

نویسندگان [English]

  • mohammadsaeed mirzaee 1
  • maryam salehiniya 2
1 Ph.d student
2 ferdowsi mashhad university
چکیده [English]

 
 
 
Abstract
 
   In his Masnavi, Bīdil has seriously addressed human beings as a pivotal character. Human beings, his dimensions and existential potentials are among the most important concerns of the poet. To Biddle, all manifestations of existence lie in human "perception". In his stories – where there is only one single central character – Bīdil narrates the journey of human in search of his own existence. In this journey, he finally realizes that there is nothing beyond the scope of his own “perception” and “existence”. This makes man the sole truth of the universe. The study tries to show what sort of relationship Bīdil establishes with his hypothetical reader, as a “typical human”, and how he achieves this by drawing on the potentials and power in his narratives. This is carried out by examining the various aspects of narration in Bīdil’s longest stories. In fact, this study, in order to draw a pattern of Biddle's narrative at various layers of the story, along with examining the relationship between the "story" and "discourse", examines the relationship between the narrator, the single pivotal character of the story and the hypothetical reader.
ط
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: B?dil
  • narrative
  • Masnavi
  • discourse
  • narrative pattern
  • typical human beings

مراجع

آرزو، عبدالغفور. (1388). مقایسه‌ی انسان کامل از دیدگاه حافظ و بیدل. تهران: سوره­ی مهر.
آزادبلگرامی، غلامعلی. (1390). خزانه­ی عامره. تصحیح ناصر نیکوبخت و شکیل اسلم‌بیگ، تهران: پژوهشکده­ی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
امان‌اله‌نژاد، ندا.(1393). تحلیل داستان­های مثنوی­های بیدل بر پایه­ی روایت‎شناسی. پایان‎نامه­ی کارشناسی­ارشد دانشگاه گیلان.
بیدل­دهلوی، میرزاعبدالقادر. (1389). کلیات بیدل. تصحیح خال­محمّد خسته و خلیل‌الله خلیلی، به کوشش بهمن خلیفه­بناروانی، ج3: مثنوی­ها، تهران: طلایه.
پرینس، جرالد. (1391). روایت­شناسی شکل و کارکرد روایت. ترجمه­ی محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
پیراوی­ونک، مرضیه.(1389). «تلقی هایدگر از زبان در هولدرلین و ذات شعر». پژوهش‌های فلسفی، نشریه­ی دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، صص1-16.
حری، ابوالفضل. (1392). نظریه­ی روایت و روایت‌شناسی. تهران: خانه­ی کتاب.
حسینی، حسن. (1368). بیدل، سپهری و سبک هندی. تهران: سروش.
سلجوقی، صلاح‌الدّین. (1343). نقد بیدل. مهتمم: عبدالله رئوفی، کابل: وزارت پوهنی و ریاست دارالتألیف.
شفیعی­کدکنی، محمّدرضا. (1389). شاعر آینه­ها، بررسی سبک هندی و شعر بیدل. تهران: آگاه.
صفا، ذبیح الله. (1383). تاریخ ادبیات ایران. خلاصه­ی ج5، تهران: فردوس.
عبدالغنی. (1351). احوال و آثار میرزا عبدالقادر بیدل. ترجمه‌ی میرمحمدآصف انصاری، کابل: دانشکده‌ی ادبیات و علوم بشری.
میرزایی، محمّدسعید؛ صالحی‌نیا، مریم. (1394). «تحلیل روایی عنصر زمان در حکایتی از مثنوی «محیط اعظم» بیدل دهلوی». مطالعات شبه‌قارّه، دوره­ی7، شماره­ی22،  صص107-135.
نیکوئی، علیرضا. (1392). «تأملی در ساختار تمثیلی طلسم حیرت بیدل دهلوی». الهیات هنر، سال1، شماره­ی1، صص51-80.
Booth, Wayne c. (1961). The Rhetoric of Fiction. Chicago: University of Chicago presses.
Brooks, Peter. (1984). Reading for the Plot: Design and Intention in Narrative. New York: knopf.
Martin Heidegger. (1951). Erlauterungen zu Holderlins Dichtung. Frankfurt. A.m. :Vittorio Klostermann.
Lote, Jacobe .(2000). Ed. Narrative in fiction and Film. An introduction. Oxford.
Rimmon-kenan, shlomith .(1983). Narrative Fiction: Contemporary Poetics. London: Methuen.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار