نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه طوبایی ¹
• محمدحسین حبیب آگهی ²

¹ دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات فارسی،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز،شیراز، ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

 
 
فاطمه طوبایی*
محمدحسین حبیب‌آگهی**
 
چکیده
فغانی شیرازی مشهور به «حافظ کوچک» شاعر نام‌آور قرن نهم و از غزل‌سرایان سرآمد این عصر محسوب می‌شود. دیوان اشعار او را لال‌ماتهر دهلوی در شبه قاره و احمد سهیلی خوانساری در ایران تصحیح و چاپ کرده‌اند؛ اما پس از آن تصحیح، تاکنون بیش از بیست نسخه‌ی دست‌نویس از دیوان بابافغانی پیدا شده که برخی از آن‌ها ازنظر قدمت و صحت معتبرتر از نسخه‌های مورداستفاده‌ی مصححان پیشین است. با وجود شناسایی این نسخه‌ها از این دیوان تاکنون برای تصحیح مجدد غزل‌ها یا ابیات این دیوان، گامی پیش نهاده نشده است. در این پژوهش کاستی‌های موجود در متن‌های تصحیح‌شده‌ توسط لال‌ماتهر دهلوی و سهیلی خوانساری باز‌شناسی شده‌اند. مهم‌ترین این کاستی‌ها عبارت‌اند از: گزینش‌ها و خوانش‌های نادرست، موجودنبودن برخی غزل‌ها و ابیات، اشکال در وزن و قافیه، اغلاط املایی و خطاهای چاپی. پژوهشگران در این مقاله کوشیده‌اند ضمن نقد و بررسی روش تصحیح مصححان پیشین و ارائه‌ی نمونه‌هایی از اشکال‌های موجود، لزوم تصحیح دوباره‌ی دیوان فغانی خوانساری را تبیین کنند.  
واژه‌های کلیدی: تصحیح دیوان بابا‌فغانی، سهیلی خوانساری، فغانی شیرازی، لال‌ماتهر دهلوی.
 
* دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه شیراز (نویسنده‌ی مسئول)
 toobaieshima@yahoo.com
** دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی (گرایش ادبیات عرفانی) دانشگاه شیراز
mohammadhoseynhabibagahi@gmail.com
تاریخ دریافت مقاله: 4/8/99                تاریخ پذیرش مقاله: 18/11/99
^*** این مقاله برگرفته از پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد نویسندگان، با عنوان تصحیح انتقادی دویست غزل از فغانی شیرازی است. از استاد ارجمند جناب آقای دکتر کاووس حسن‌لی که پایان‌نامه‌ها با راهنمایی ایشان سامان یافت و خواستند این مقاله بدون نام ایشان منتشر شود، سپاسگزار هستیم.
 

کلیدواژه‌ها

• واژه‌های کلیدی: تصحیح دیوان بابا‌فغانی
• سهیلی خوانساری
• فغانی شیرازی
• لال‌ماتهر دهلوی

20.1001.1.20088183.1400.13.4.9.4

عنوان مقاله [English]

the necessity of re-correcting Divan e Baba Faghani Shirazi

نویسندگان [English]

• fatemeh toobaie ¹
• mohammad hoseyn habib agahi ²

¹ department of persian literature.faculty of literature and liberal arts.shiraz university.shiraz.iran

² persian language and literature department.literature and liberal arts faculty. shiraz university. shiraz. iran

چکیده [English]

Famous as “Little Hafiz,” Faghani Shirazi is a well-known poet of the ninth century considered one of the leading lyricists of this era. His poetry has been edited and published by Lalamathar Dehlavi in the subcontinent and Ahmad Soheili Khansari in Iran. However, after that correction, so far more than twenty manuscripts of Baba Faghani's Divan have been found, some of which are more authentic in terms of antiquity and accuracy compared to the versions used by previous proofreaders. In spite of the identification of these versions of this divan, no efforts have been made to correct the lyric poems or verses of this divan. In this study, the shortcomings in the texts corrected by Lalamathar Dehlavi and Soheili Khansari have been recognized. The most important of these shortcomings are incorrect selections and readings, the absence of some sonnets and verses, weight and rhyme problems, spelling errors and typographical errors. The authors of the paper have tried to explain the need for re-correction of Faghani Khansari Divan while reviewing the method of correcting previous correctors and providing examples of existing problems.

کلیدواژه‌ها [English]

• correction of Baba Faghani Divan
• Soheili Khansari
• Faghani Shirazi
• Lalamathar Dehlavi