بررسی و تطبیق شکواییه‌ها در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر دو مجموعه شعر چلچراغ و یک دریچه آزادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

3 استادیارزبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

بررسی و تطبیق شکواییه‌ها در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر دو مجموعه شعر چلچراغ و یک دریچه آزادی
 
چکیده
شعر غنایی شعری عاطفی است که از عمق وجود شاعر بر‌می‌آید و اصیل­ترین و صمیمی­ترین احساسات او را بیان می­‌کند. این نوع شعر آینه‌ی تمام‌نمای درونیّات و بیان‌کننده‌ی مافی­الضمیر شاعر است و انواعی دارد که تمامی آن­ها برگرفته از من احساسی و شکننده‌ی شاعر است و اثرگذاری آن­ها به این دلیل است که از عمق وجود برمی­خیزد و بر دل می­نشیند. یکی از انواع شعر غنایی، بثّ­الشکوی است که در لغت به‌معنی گلایه و درددل آمده و شاعر در آن به شکوه از تمام عواملی برمی­خیزد که زندگی احساسی، اجتماعی، سیاسی و فلسفه‌ی وجودی او و نوع بشر را به‌هم‌ می‌ریزد و دستخوش تغییر و تحریف می­کند و گاه با مویه، زمانی با سرزنش و گاهی با ناله به درددل با مخاطب می­نشیند و عوامل رنج و پریشانی خاطر خود را بیان می­کند. سیمین بهبهانی یکی از شاعران معاصری است که اشعارش در قالب شکایت از نابسامانی­هایی زندگی همچون نادیده‌گرفته‌­شدن احساسات، رنجش عاشقانه و همچنین اعتراض به اوضاع جامعه‌ای است که در آن زیسته و رنجی که مردمان زمانه می‌برند. در این مقاله، نگارندگان سعی دارند به روش توصیفی-تحلیلی انواع شکواییه را در دفاتر شعر «چلچراغ» و «یک دریچه آزادی» سروده‌ی سیمین بهبهانی بررسی و تحلیل کنند. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که شکواییه‌های شخصی در هر دو مجموعه بسامد بالاتری نسبت به سایر شکواییه­ها دارد و دلیل آن را می‌توان در شکست­های زندگی خانوادگی شاعر و روح حساس و زنانه‌ی وی دانست. این شکواییه­ها بهترین راه برای پی بردن به خصوصیات روحی و روانی شاعر است و تصویری از زندگی شخصی او را به مخاطب ارائه می­دهد.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Complaints in the Poetry of Simin Behbahani Based on the Collection of Poems "Chelcheragh " and "Yek dariche azadi"

نویسندگان [English]

  • Azadeh Tayyebi 1
  • Kobra Nodehi 2
  • Taghi Amini Mofrad 3
1 PhD Candidate of Persian language and literature, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.
3 Associate Professor of Persian Language and Literature, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Lyrical poetry is emotional poetry that comes from the depth of the poet's being and expresses his most original and intimate feelings. This type of poetry is a mirror of the whole interior view and expresses the poet's conscience, and it has different types, all of which are taken from the poet's emotional and fragile self, and their impact is due to the fact that it arises from the depth of being and sits on the heart. . One of the types of lyric poetry is Bath-al-Shakvi, which literally means complaint and heartache, and in it the poet rises to glory from all the factors that messed up his emotional, social, political and existential philosophy and the human race. And she undergoes changes and distortions, and sometimes she sits with the audience with tears, sometimes with reproaches, and sometimes with lamentations, and she expresses the causes of her suffering and distress. Simin Behbahani is one of the contemporary poets who has spoken in her poems in the form of complaints about the disorders of life such as the neglect of feelings, romantic resentment, as well as protesting the conditions of the society in which she lived and the suffering of the people of the time. In this article, the authors try to describe and analyze the types of complaints in the books of poems "Chalcharagh" and "yek dariche azadi" written by Simin Behbahani. The findings of the research show that personal complaints have a higher frequency than other complaints in both collections, and the reason for this can be seen in the failures of the poet's family life and her sensitive and feminine spirit. These complaints are the best way to find out the poet's mental and psychological characteristics and present a picture of her personal life to the audience

کلیدواژه‌ها [English]

  • lyrical poetry
  • complaint and herd
  • Simin Behbahani
  • Chelcheragh. Yek dariche azadi
ابومحبوب، احمد. (1398). گهواره سبزافرا «زندگی و شعر سیمین بهبهانی». تهران: ثالث.
باباصفری، علی‌اصغر؛ فراحی، مرضیه. (1389). «شکواییه در شعر خاقانی». تحقیقات و ادب فارسی، دوره‌ی 1، شماره‌ی 3، صص 17-30‌.
باباصفری، علی‌اصغر؛ طالب‌زاده، نوشین. (1392). «بررسی و تحلیل شکواییه های اجتماعی در شعر معاصر».  ادبیات پارسی معاصر، دوره‌ی 3، شماره‌ی 12، صص31-53.
بهبهانی، سیمین. (1397). مجموعه اشعار سیمین بهبهانی. تهران: نگاه.
جعفری، زهره؛ نصرتی، عبدالله. (1394). «مقایسه‌ی ارزش‌ها در اشعار پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد و سیمین بهبهانی». ادبیات فارسی بهارستان سخن، دوره‌ی 7، شماره‌ی 28، صص 69-92 .
حسن‌لی، کاووس. (1401). گونههای نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
حسین پورچافی، علی. (1384). جریان‌های شعر معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر.
حسین‌پور، رؤیا. (1397). تحلیل شکواییه در دیوان چهار شاعر سبک هندی: حزین لاهیجی، نظیری نیشابوری، غنی کشمیری و واعظ قزوینی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور.
حیاتی، سیاف؛ ایزدیار، محسن. (1400). «انواع شکواییه در اشعار نیما یوشیج». کاوش‌نامه‌ی زبان و ادبیات فارسی، دوره‌ی 22، شماره‌ی 49، صص 201-233.
خان‌محمدی، محمدحسین. (1394). چشم اندازی بر ادبیات غنایی ایران. تهران: مهر امیرالمؤمنین.
رزمجو، حسین. (1390). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
رستگارفسایی، منصور. (1372). انواع شعر فارسی. شیراز: نوید.
زرقانی، مهدی. (1391). چشمانداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1390). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط. تهران: سخن.
شمیسا، سیروس. (1394). انواع ادبی. تهران: میترا.
صفا، ذبیح‌الله. (1381). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
طیّبی، آزاده و همکاران. (1402). «شکایت در مجموعه شعر «خطّی ز سرعت و آتش» سیمین بهبهانی از نگاه رمانتیسم». مکتب­های ادبی، دوره‌ی ۷، شماره‌ی 22، صص۵۷- ۸۴.
ظفری، ولی‌الله. (1388). حبسیه در ادب فارسی. تهران: امیرکبیر.
عابدی، کامیار. (1393). مقدمه ای بر شعر فارسی در سده ی بیستم. تهران: جهان کتاب.
ــــــــــــ. (1397). سیمین بهبهانی شاعر و تکاپوگر مدنی. تهران: جهان کتاب.
کریمی‌اصلی و همکاران. (1399). «تحلیل محتوایی شکوائیه‌ها‌ در شعر دوره‌ی مشروطه با تأکید بر اشعار میرزاده‌ی عشقی». مطالعات زبان و ادبیات غنایی، دوره‌ی 10، شماره‌ی 34، صص 49-62.
مددی، زهرا. (1400). سیر تطور زبان غنائی در منظومه‌های داستانی: از ابتدا تا آخر دوره تیموریان. تهران: ویراست.
واحد، اسدالله؛ نوری‌باهری، محمدعلی. (1391). «نقد و بررسی شکواییه‌های سیاسی در قرن ششم». زبان و ادب فارسی، دوره‌ی 65، شماره‌ی 225، صص 144-164.